Υπάρχουν ανθρωπιστικοί βομβαρδισμοί;

Η επέμβαση των δυτικών δυνάμεων στη Λιβύη προσθέτει ακόμα ένα δίλημμα στην ήδη παραφορτωμένη με διλήμματα κοινωνία μας. Είτε πραγματικά, είτε πλαστά τα διλήμματα υπάρχουν, βομβαρδιζόμαστε από αυτά μέσα από διάφορες πηγές και σαν καλοί πολίτες καλούμαστε να πάρουμε θέση:

Έπρεπε να παρέμβουν στρατιωτικά οι εν λόγω δυνάμεις; Ναι ή Όχι;

Νομίζω ότι το παρόν δίλημμα ξεκινάει με μια παραπλάνηση, με την προσθήκη δηλαδή του επιθέτου «ανθρωπιστικός» στη λέξη «επέμβαση». Αν η μικρή αυτή λεξούλα έλλειπε, δεν θα υπήρχε κανένα δίλημμα να παλέψουμε, διότι μια στρατιωτική επέμβαση σε ξένη χώρα είναι μια στρατιωτική επέμβαση σε ξένη χώρα, κίνηση καθ’ όλα εχθρική και ανεπίτρεπτη.

Ανεξάρτητα του πόσο μάς αρέσει ή δεν μάς αρέσει ο Καντάφι, ανεξάρτητα του πόσο αυταρχικά κυβερνά ή δεν κυβερνά, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή στη Λιβύη μαίνεται ένα καθαρός εμφύλιος πόλεμος με μια μερίδα του πληθυσμού να έχει στραφεί εναντίον της υπόλοιπης. Η διαφορά με τις περιπτώσεις Αιγύπτου, Τυνησίας αλλά και Μπαχρέιν και Υεμένης είναι ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ένοπλη εξέγερση. Ανεξάρτητα του ποιος άρχισε πρώτος, που προφανώς ήταν η επίθεση των δυνάμεων ασφαλείας του Καντάφι εναντίον αρχικά άοπλων διαδηλωτών, στη συνέχεια τα πράγματα εξελίχτηκαν διαφορετικά με τους αρχικά άοπλους να καθίστανται ένοπλοι.

Ούτε επίσης έχει νόημα να αναρωτιόμαστε για τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από την επίθεση, που δεν χωράει αμφιβολία ότι υπάρχουν και είναι ολοφάνερα, γιατί κι αυτό δεν βοηθάει στο να ξεκαθαρίσουμε το αρχικό μας δίλημμα. Η αναγκαιότητα μιας εξωτερικής στρατιωτικής επέμβασης μπορεί να είναι ανεξάρτητη από τα πολύ απτά συμφέροντα που την υπαγορεύουν. Τα ειδικά συμφέροντα που εξυπηρετούνται μπορούν μόνο να δικαιολογήσουν το λόγο που αυτή η επέμβαση έγινε στη Λιβύη, κι όχι σε άλλες περιοχές, όπου κι εκεί έχουμε εκατόμβες νεκρών, όπως στην Υεμένη και στο Μπαχρέιν, και όπου μάλιστα οι επιθέσεις είναι εναντίον εντελώς άοπλων πολιτών που απλά διαδηλώνουν. Το γιατί δεν πρόκειται ποτέ να επέμβουν στο Μπαχρέιν και στην Υεμένη, ό,τι και να συμβεί, είναι εντελώς φανερό. Όπως επίσης είναι γνωστή και η υποκρισία της Δύσης όταν μιλάει για προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα οποία προτάσσονται σαν προπέτασμα καπνού για την εξυπηρέτηση ιδιαίτερων στρατηγικών στόχων.

Τι σημαίνει όμως ανθρωπιστική παρέμβαση σε καθεστώς εμφυλίου πολέμου; Κατά την ταπεινή μου γνώμη σημαίνει παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε αμφότερα τα μαχόμενα στρατόπεδα, δηλαδή περίθαλψη των τραυματιών, φροντίδα των αμάχων, εξασφάλιση και οργάνωση καταφυγίων και τροφής σε ασφαλείς περιοχές.

Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά της στρατιωτικής επέμβασης στη Λιβύη; Οι εναέριοι βομβαρδισμοί δεν εξασφαλίζουν τίποτε από τα παραπάνω, ενώ είναι πολύ πιθανόν, όπως έχει συμβεί σε προηγούμενες περιπτώσεις της εφαρμογής της «no-fly zone», να προκαλέσουν πολύ περισσότερα θύματα. Το κυριότερο όμως είναι ότι, ενώ οι δυτικές δυνάμεις έχουν δηλώσει ότι δεν στοχεύουν εναντίον του Καντάφι, στην πραγματικότητα κάνουν ακριβώς αυτό, με το να βομβαρδίζουν τις θέσεις του και τις επίγειες δυνάμεις του. Η ανθρωπιστική δηλαδή επέμβαση δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια παρέμβαση υπέρ των αντικαθεστωτικών δυνάμεων, όπως είχε γίνει δηλαδή απ’ την ανάποδη και στο Βιετνάμ. Κοντολογίς, οι δυτικές δυνάμεις, παρεμβαίνουν στρατιωτικά ώστε να εξασφαλίσουν πτώση του καθεστώτος και ανάληψη της εξουσίας από ένα άλλο περισσότερο φιλικό και, όπως ευελπιστούν, περισσότερο προβλέψιμο και χειραγωγίσιμο καθεστώς. Αυτός άλλωστε είναι και ο διαφαινόμενος στόχος, ο οποίος και θα θέσει τέρμα στους βομβαρδισμούς.

Επιπλέον, είμαι πεπεισμένη, ότι στην περίπτωση της Λιβύης, σε αντίθεση με την Αίγυπτο και Τυνησία, ο έλεγχος της πληροφόρησης και της προπαγάνδας βρίσκεται στα χέρια των αμερικανικών δυνάμεων. Κρατάω αρκετές επιφυλάξεις στην παρουσίαση των γεγονότων από τα ΜΜΕ, οι οποίες όμως επιφυλάξεις γίνονται ακόμα πιο σοβαρές, όσον αφορά τις πηγές που πρόσκεινται στον Καντάφι. Πιστεύω δε ότι σε κάποιο κοντινό μέλλον, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με πολλές αποκαλύψεις σχετικά με τις μεθοδεύσεις που προηγήθηκαν.