Πώς πέφτει μια κυβέρνηση;

Όχι ότι μας νοιάζει, αλλά κάνω την ερώτηση έτσι, για λόγους πληρότητας της βιβλιογραφίας.

Σε όσα βιβλιοπωλεία και να πήγα, σε όσα ράφια και να κοίταξα τέτοιο βιβλίο δεν βρήκα. Τόσα εγχειρίδια κυκλοφορούν, τόσα βιβλία με οδηγίες, από το πώς να καθαρίζεις για παράδειγμα, τον κήπο απ’ τα ζιζάνια, από το πώς να εξολοθρεύεις τη μουχρίτσα, από το πώς να ξεπαστρεύεις τις κατσαρίδες, μέχρι και για το πώς να στρώνεις τα σεντόνια για να έχεις καλό feng sui, αλλά οδηγίες για το πώς ξεφορτώνεσαι μια κυβέρνηση δεν βρήκα.

Δεν θέλω τίποτε πολύπλοκο, με στριμμένα νοήματα και σκοτεινές θεωρίες. Αλλά κάτι απλό, με ταξινομημένες μεθοδολογίες και συγκεκριμένες κατανοητές εντολές. Κάτι σαν manual ανατροπών, ας πούμε, κάτι σαν κι αυτά που βρίσκουμε στο κουτί μαζί με την καινούργια καφετέρια: α) ανοίγουμε το κουτί, β) βγάζουμε το περιτύλιγμα, β) βάζουμε το καλώδιο στην πρίζα. δ) κάνουμε τον καφέ, κ.ο.κ.

Αναγκαστικά, λοιπόν, τις οδηγίες αυτές πρέπει να τις συντάξω μόνη μου και εξ αρχής.

Μέθοδος Α.

Με στρατιωτικό πραξικόπημα. Μαζεύονται κατά κανόνα νεαροί αξιωματικοί, που το ‘χουνε καημό να σώσουνε κι αυτοί την πατρίδα, και αναλαμβάνουν να κάνουν τη βρώμικη δουλειά. Ανοίγουν μια σελίδα στο facebook, βγάζουν για μόστρα τίποτε θεογκόμενους για να μετρήσουνε φιλίες, και όταν ο αριθμός φτάσει ας πούμε στο εκατομμύριο, το σκάνε το μυστικό, περικυκλώνουνε το MEGA και το ΣΚΑΙ, κι αν δεν μπορούν, τις κεραίες του MEGA και του ΣΚΑΙ, καταφθάνουν και οι φίλοι από το facebook για support, και η δουλειά τελειωμένη. Υπάρχει βέβαια, ο κίνδυνος αντί να δώσουνε το MEGA και το ΣΚΑΙ στους φίλους, να κάτσουνε οι ίδιοι στην κονσόλα. Ως γνωστόν τα στρατιωτικά πραξικοπήματα δεν τυγχάνουν καλής φήμης, όπως ας πούμε τα επιχειρηματικά, τα οποία είναι και επιδοτούμενα. Για παράδειγμα το επιχειρηματικό πραξικόπημα, με τη βοήθεια και της δικαιοσύνης μάλιστα, στις τελευταίες ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου για το Κογκρέσο, όχι μόνο δεν ανησύχησε κανέναν, τουναντίον, χαροποίησε πολλούς.

Η ιστορία βέβαια έδωσε και καλά πραξικοπήματα, όπως αυτό του ταγματάρχη Καρβάλιο το 1974 στην Πορτογαλία, που έδιωξε τον Καετάνο, διάδοχο του Σαλαζάρ. Θα ‘ταν και ο Τσάβες το 1992, αν δεν αποτύγχανε. Η μοίρα το ‘θελε να στεφθεί πρόεδρος το 1998 με εκλογές. Να που καμιά φορά κάνουν και οι εκλογές θαύματα, και αλλάζει η σειρά!

Μέθοδος Β.

Με απεργίες. Όχι φυσικά οι απεργίες του «χάσει και του φέξει», ή της μιας μέρας, και «μετά βλέπουμε», αλλά οι συνεχόμενες και οι επίμονες, με τους δρόμους συνεχώς γεμάτους, και τις πλατείες ολημερίς κι ολονυχτίς κατειλημμένες. Με τις φωνές ασίγαστες και τα μεγάφωνα να κελαηδάνε σκοπούς ξεσηκωτικούς. Δεν έχω μελετήσει πολύ την ιστορία για να πω με σιγουριά, βασιζόμενη σε στατιστικές, στις πόσες μέρες απεργίας μπορεί να πέσει μια κυβέρνηση. Φαντάζομαι, ότι θα εξαρτάται από το πόσο παχύδερμη είναι. Και γιαυτό το λόγο δεν μπορούν να υπάρξουν ακριβή προγνωστικά. Πάντως, η τεχνική αυτή δεν μπορεί να επιφέρει από μόνη της ανατροπή. Προς τούτο χρειάζονται είτε η Μέθοδος Γ, είτε η Μέθοδος Δ.

Μέθοδος Γ.

Με προκήρυξη εκλογών. Το έργο αυτό το έχουμε δει πολλές φορές στο παρελθόν, οπότε δεν χρειάζεται να το αναλύσουμε διεξοδικά. Πολλοί ισχυρίζονται ότι έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, οι εκλογές δεν κάνουν τίποτε άλλο σήμερα από το να νομιμοποιούν ειλημμένες αποφάσεις, και προεκλεγμένους κυβερνήτες. Καμιά φορά, όμως, φυσικά σπάνια, μπορεί να μας ξαφνιάσουν και να βγάλουνε λαγό. Όπως όμως λέει και το manual, από μόνες τους οι εκλογές δύσκολα φέρνουν την ανατροπή.

Μέθοδος Δ.

Με επανάσταση. Η μέθοδος αυτή, είναι δομικά παρόμοια με την μέθοδο Α, μόνο που έχουμε διαφορά του υποκειμένου. Αντί να μπει μπροστά το facebook και ο στρατός, μπαίνει το κόμμα και ο λαός. Η διαφορά μεταξύ πραξικοπήματος και επανάστασης βρίσκεται στη λαϊκή βούληση και συμμετοχή. Για να επέλθει αλλαγή κατάστασης σε ένα φυσικό σύστημα χρειάζεται από τη μια το σύστημα να βρίσκεται ήδη σε στρες και από την άλλη να υποστεί μια εξωτερική διαταραχή. Όσο το στρες γίνεται εντονότερο, τόσο η εξωτερική διαταραχή μπορεί να γίνεται μικρότερη. Οι απεργίες, οι αποκαλύψεις σκανδάλων, η αντι-προπαγάνδα, τα πολεμικά κείμενα και τα φλογερά άρθρα, η γελοιοποίηση των, υπό ανατροπή, κυβερνώντων κ.α., φέρνουν το πολιτικό σύστημα σε κατάσταση στρες, οπότε η ανατροπή μπορεί να πραγματοποιηθεί με μικρότερο ενεργειακό δυναμικό, ή από μια τυχαία παρενόχληση, ή από το πέταγμα μιας πεταλούδας, ας πούμε.

Φυσικά από τα παραπάνω λείπει η μέθοδος εκείνη για τις περιπτώσεις, που ούτε κόμμα υπάρχει, ούτε ο λαός είναι διατεθειμένος και διαθέσιμος. Ισως τότε βοηθήσει η Μέθοδος Ε, του «outsourcing», το οποίο σημαίνει ανατροπή δια αναθέσεως με συμβόλαιο σε ιδιωτική εταιρία. Πόλεμοι δια αναθέσεως, γίνονται, βλ. Ιράκ. Σε μια απλή ανατροπή θα κολλήσουν;