Πέμπτη 8 Απριλίου 2010

Σενάρια Χρεοκοπίας


Τις τελευταίες μέρες πιάνω τον εαυτό μου να έχει αγκιστρωθεί επικίνδυνα στη δίνη των γεγονότων που αφορούν στο μέλλον της χώρας μας. Ξαφνικά το μυαλό μου φαίνεται να έχει βάλει φραγή σε κάθε γεγονός που δεν περιστρέφεται γύρω από spreads, χρέη, ελλείμματα, αστρονομικά νούμερα και κυρίως σενάρια για το τι μέλλει γενέσθαι. Περιφέρεται με τις ώρες από οικονομική ιστοσελίδα σε οικονομική ιστοσελίδα, εγχώρια και ξένη, από άρθρο σε άρθρο προσπαθώντας να βάλει σε κάποια τάξη τα γεγονότα και τις εκδοχές τους, μα προπάντων να σταθεί κριτικά απέναντι στον αυξανόμενο όγκο πληροφοριών και ενδεχόμενων εξελίξεων.


Από τη μεγάλη διασπορά των εκτιμήσεων περί της ελληνικής κατάστασης συμπεραίνω ότι μάλλον δεν έχουν ωριμάσει ακόμα οι συνθήκες που θα καταστήσουν κάποια εκδοχή πιθανότερη από μια άλλη. Καμιά από αυτές δεν φαίνεται να συγκεντρώνει ως τα τώρα, κάποιο σαφές πλεονέκτημα, τουτέστιν καμιά απ’ αυτές δεν φαίνεται να μπορεί να διαχειριστεί το τεράστιο χρέος, χωρίς να βυθίσει την χώρα σε βαθιά ύφεση, τους κατοίκους της σε μεγάλη και μακροχρόνια φτώχεια, και χωρίς ν’ απειλεί ταυτόχρονα το ευρώ και τη σταθερότητα της ευρωζώνης. Κοντολογίς, η όλη κατάσταση μοιάζει με πρόβλημα ελαχιστοποίησης (κινδύνων) μιας πολύπλοκης και πολυπαραμετρικής συνάρτησης, στην οποία εμπλέκονται ταυτόχρονα άνθρωποι και αριθμοί.


Βέβαια τα γεγονότα τρέχουν ιλιγγιωδώς και, όπως αποδεικνύεται, με τρόπο μη γραμμικό, ώστε ένα φτέρνισμα εδώ και ένα βήξιμο εκεί να μπορούν πλέον να μεταβάλλουν τη δυναμική των μυγιάγγιχτων και άκρως ευαίσθητων spreads. Σ’ αυτές τις περιστάσεις οι προβλέψεις είναι δυσχερείς, δηλαδή το φάντασμα της χρεοκοπίας αρχίζει να παίρνει σάρκα κα οστά, και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι ...το σταυρό σου.


Με τα πράγματα να στριμώχνονται όλο και πιο πολύ, τα καθησυχαστικά λόγια της κυβέρνησης, αλλά και του Τρισέ προσφάτως, όλο και περισσότερο χάνουν την καταπραϋντική τους ισχύ, ενώ ταυτόχρονα εξαερώνονται από τα χέρια της και οι μέχρι πρότινος λευκές επιταγές. Τις τελευταίες ημέρες πληθαίνουν επίσης τα δημοσιεύματα που μιλούν ανοιχτά πια για τις κατ’ άλλους άστοχες, ενώ για άλλους εμβόλιμες, κινήσεις της κυβέρνησης στη διαχείριση των οικονομικών προβλημάτων, όπως η ακατάσχετη κινδυνολογία από την επαύριον κιόλας των εκλογών για την επικείμενη χρεοκοπία της χώρας, (χειρισμοί οι οποίοι αρχικά αποδίδονταν σε αντιπολιτευτική τακτική της ΝΔ), για τη μπλόφα του ΔΝΤ που μάς γύρισε μπούμερανγκ, ή για τις φλυαρίες του τελευταίου σαρανταοκτααώρου που εξόργισαν τα spreads κι εμάς μαζί. Έτσι πέρα από την ανταρσία των αριθμών, στον ορίζοντα αρχίζει να διαφαίνεται πια και η ανταρσία των πολιτών.


Ποιες είναι αλήθεια οι δυνατές διέξοδοι της χώρας από τη μέγγενη των χρεών; Απ’ όσο μπορώ να κρίνω βλέπω 4+1 πιθανά σενάρια.


1. Ας πάρουμε το πρώτο, αυτό δηλαδή που έχει ακολουθηθεί ως τα σήμερα, δηλαδή του συνεχιζόμενου δανεισμού και της προσπάθειας εφαρμογής του Σχεδίου Σταθερότητας, διότι το «Ανάπτυξης» δεν έχει εμφανιστεί ακόμα σε κανενός το οπτικό πεδίο. Το σενάριο αυτό θα δυσκολευτεί να περπατήσει παραπέρα για δυο κυρίως λόγους. α) λόγω του ακριβού δανεισμού που μέρα τη μέρα γίνεται ακριβότερος, με τάσεις ανυπακοής και πλήρους ανεξαρτησίας των επιτοκίων από τους κυβερνητικούς χειρισμούς τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό (π.χ. Σύνοδος ΕΕ), και β) λόγω του ότι η διόγκωση του χρέους στο προσεχές μέλλον θα είναι τόσο μεγάλη, ώστε για να εξυπηρετηθεί θα χρειάζεται να το ταΐζουμε με το μισό περίπου του ΑΕΠ μας, πράγμα εντελώς ασύμφορο για την επιβίωση ημών των υπολοίπων. Η πιθανότητα δε, να δούμε τα spreads να κατεβαίνουν είναι πολύ μικρή γιατί όσοι ήδη κατέχουν ελληνικά ομόλογα δεν θα ήθελαν να δούνε τις τιμές τους να κατρακυλούν. Άρα μοιραία στο νου έρχονται τα επόμενα σενάρια, που θίγουν τη διαπραγμάτευση του χρέους αυτό καθ’ αυτό.


2. Μπορεί να γίνει ας πούμε αναδιαπραγμάτευση ή μερική διαγραφή του χρέους, κι αν δεν φτουρήσει, για κάποιο χρονικό διάστημα στάση πληρωμών προς τους δανειστές μας, δηλαδή funds, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες της Βρετανίας, Αμερικής, Γαλλίας, Γερμανίας, Ολλανδίας, αλλά κυρίως της Ελλάδας οι οποίες και κατέχουν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του δημόσιου χρέους, χωρίς όμως έξοδο από την ευρωζώνη. Το θετικό της εκδοχής αυτής είναι η εξοικονόμηση χρημάτων, αλλά και η άσκηση πίεσης προς την ΕΕ να αναλάβει ενεργητικότερο ρόλο στήριξης, μιας και πτώχευση της Ελλάδας θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη αναταραχή στην ευρωζώνη, όπως για παράδειγμα κατάρρευση των τραπεζών που κατέχουν ελληνικά ομόλογα, υποτίμηση του ευρώ σε επίπεδα που κανείς δεν θα μπορούσε από τώρα να προβλέψει, και μεταφορά της κρίσης στις άλλες επισφαλείς οικονομίες της ευρωζώνης. Εκτιμώ, ότι ένα τέτοιο σχέδιο δύσκολα θα μπορούσε να σταθεί χωρίς να μάς πετάξουν ταυτόχρονα κι έξω απ’ το ευρώ.


3. Ένα τρίτο σενάριο θα ήταν να κηρύσσαμε πτώχευση και ταυτόχρονα να αποχαιρετούσαμε προσωρινά ή για πάντα, το ευρώ μέχρι η ανάκαμψη να μάς ξαναχτυπήσει την πόρτα, κυρίως δια του μηχανισμού της αύξησης της ανταγωνιστικότητας η οποία θα προέκυπτε με την αναγκαία υποτίμησης της αναστημένης πια δραχμής. Κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε δέσμευση των καταθέσεων, εθνικοποίηση των τραπεζών, μείωση των μισθών, των κοινωνικών παροχών και γενικά μεγάλη υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου για κάποια χρόνια, λίγα, πολλά(;) Άγνωστον!


4. Στα υπόλοιπα σενάρια πρωταγωνιστής είναι πλέον ο άρχων της άλλης όχθης του Ατλαντικού: το ΔΝΤ αυτοπροσώπως μόνο του ή με ευρωπαϊκή συνέργια κάτω από ένα σχήμα το οποίο κανείς ακόμα δεν έχει αποσαφηνίσει. Το μόνο που γνωρίζουμε ως τα τώρα είναι ότι τους κανόνες διαχείρισης της οικονομίας θα τους θέσει το ΔΝΤ και κανείς άλλος. Οι κανόνες είναι λίγο πολύ γνωστοί από προηγούμενες χώρες απ’ όπου έχει περάσει, όπως και η καμένη γη που άφησε πίσω του. Μεγάλη πτώση του ΑΕΠ, μεγάλη ανεργία, πάνω από 20%, μεγάλη φτώχεια, μεγάλη υποβάθμιση των πάντων, κι όλα αυτά μόνο και μόνο για να ικανοποιηθούν οι δανειστές. Το ΔΝΤ για να κινηθεί θα ζητήσει είτε μεγάλη εσωτερική υποτίμηση, για παράδειγμα κάθετη μείωση μισθών και κοινωνικών παροχών, ή ακόμα και των τιμών, ή κανονική υποτίμηση του νομίσματος, αλλά επειδή έχουμε ευρώ, αυτό θα επιτευχθεί με την εκ νέου εισαγωγή της δραχμής για όσο χρονικό διάστημα κρίνει ότι πρέπει.


Άφησα για τελευταίο το σενάριο, που περισσότερο μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά το μόνο που θα μπορούσε να φέρει τα καλύτερα αποτελέσματα. Αυτό της συμμαχίας όλων των προβληματικών οικονομιών της Ευρώπης προς την κατεύθυνση της μαζικής αθέτησης, στάσης, αναδιαπραγμάτευσης, διαγραφής ή ο,τιδήποτε άλλο, των χρεών. Τα συσσωρευμένα χρέη της Ελλάδας εν μέρει μόνο είναι δικό μας αποκλειστικά πρόβλημα. Ένα μεγάλο μέρος τους αποτελεί δομικό πρόβλημα της ευρωζώνης, της ασύμμετρης ανάπτυξης ανάμεσα στην περιφέρεια και το κέντρο, και της ανυπαρξίας κοινής πολιτικής και αλληλεγγύης.


Κλείνοντας, θα ήθελα να πω ότι ο καθένας μπορεί να φανταστεί οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη, ή συνδυασμούς αυτών που έχω ήδη περιγράψει. Από τη θέση όμως που βρισκόμαστε σήμερα, με τους τεχνοκράτες του ΔΝΤ να μπαινοβγαίνουν με άνεση στα υπουργεία μας, με τα spreads να έχουν περάσει τις 450 μονάδες, (σημειωτέον στις 500 καίγεσαι), με την πενιχρή δυνατότητα ενός νέου δανεισμού τον Μάιο, και με τη Μέρκελ να καίγεται κι αυτή για τις δικές της εξετάσεις-εκλογές στο δικό της λαό, επίσης το Μάιο, δεν μένουν και πολλές πολλές επιλογές, παρά το:


Καλώς μάς όρισες ΔΝΤ!

16 σχόλια:

Greek Rider είπε...

Cynical καλησπέρα.

Να πω και κάτι άλλο; Πιο σοβαρό θέμα από την χρεωκοπία του κράτους είναι το μέλλον των τραπεζών. Σήμερα έκανε σχετική ερώτηση ο δημοσιογράφος της Wall Street Journal στον Τρισέ η οποία δεν "έπαιξε" πουθενά.

Μην ξεχνάμε ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι μπουκωμένες με ελληνικά κρατικά ομόλογα και τα έχουν δώσει και ως εγγύηση για να αυξήσουν τη ρευστότητά τους. Επίσης έχουν δικά τους ομόλογα που έχουν συγκεκριμένες λήξεις.

Η ερώτηση από την WSJ έλεγε (στο περίπου):"Από σήμερα το πρωί υπάρχει έντονη φημολογία για τα προβλήματα των ελληνικών τραπεζών επειδή κρατάνε πολλά κρατικά ομόλογα", και ο Τρισέ είπε ότι δεν έχει να σχολιάσει τίποτα αλλά παρακολουθούν το θέμα...(με αγωνία φαντάζομαι)....

Το θέμα δεν είναι απλό. Αν έβαζες 4 νομπελίστες οικονομολόγους να σου πουν τι θα έπρεπε να κάνουμε ο κάθε ένας θα σου έλεγε άλλη ιστορία.

Left Liberal Synthesis είπε...

Cynical
Πολύ καλή ανάρτηση,γιατί επαναφέρει την εμβαθυνση,τον στοχασμό στην δημοσια συζήτηση,οπου τελευταία περισεύει η "επιθυμία" της λογικής.
Μικρή συμβολή στο δημόσιο brain storming.
Παμε ολοταχώς για οικουμενική ή τύπου οικουμενική με ευρεία (ΛΑΟΣ) ή σιωπηλή (χλιαρές αντιδράσεις από αριστερά) συναίνεση.

monahikoslikos είπε...

Το ΔΝΤ μάλλον ήρθε για να μείνει και ως εκ τούτου ας προετοιμαστούμε να ζήσουμε μαζί.

Unknown είπε...

Μιας και η αλληλεγγύη στις μέρες μας είναι παραμυθάκι για παιδιά, γιατί να μην κοιτάξουμε λίγο τον εαυτό μας κατακρημνίζοντας το ευρώ στα τάρταρα;

akrat είπε...

ήρθε ε?
να στρώσω τα καλά στο κονάκι...
έχω κάτι σομονάκια μούρλια..

LeftG700 είπε...

Φίλη Cynical,


Καμιά φορά η περιφορά από οικονομική ιστοσελίδα σε οικονομική ιστοσελίδα μας κάνει να επικεντρωνόμαστε στο 'οικονομία' ξεχνώντας το 'πολιτική'.

Ίσως αυτό να παρέσυρε κι εσένα. Έτσι, ενώ στο κείμενο μιλάς για "σενάρια διεξόδου" στον τίτλο σου μιλάς για "σενάρια χρεοκοπίας".

Μη το δεις σαν γραμματολογική παρατήρηση. Δες το συμβολικά. :-)


Τα λέμε.

Ανώνυμος είπε...

Δ.ΔΡΑΚΟΝΑΡΙΟΣ

Φίλη Cynical,


Καμιά φορά η περιφορά από οικονομική ιστοσελίδα σε οικονομική ιστοσελίδα μας κάνει να επικεντρωνόμαστε στο 'οικονομία' ξεχνώντας το 'πολιτική'.

Ίσως αυτό να παρέσυρε κι εσένα. Έτσι, ενώ στο κείμενο μιλάς για "σενάρια διεξόδου" στον τίτλο σου μιλάς για "σενάρια χρεοκοπίας".

Μη το δεις σαν γραμματολογική παρατήρηση. Δες το συμβολικά. :-)


Τα λέμε.

LeftG700 είπε...

Χα!

cynical είπε...

Greek Rider καλημερα,

ετσι κι αλλιως στην οικονομια δεν υπαρχει παντα μια λυση, γιατι πιστευω, οτι η λυση υπαγορευεται πρωτιστως απο τι σοι πολιτικη θα ακολουθησεις. Αυτα που λεγαμε (εδω και καιρο) για το ποσο επιστημη ειναι η οικονομια...

Αν το φερω στους "Διαλογους" το θεμα, υποπτευομαι οτι θα γινει της μουρλης!!

Αν οι ελλ. τραπεζες πανε προς πτωχευση, τοτε καποιος θα βρεθει να τις αγορασει κοψοχρονια... Μας νοιαζει;;

cynical είπε...

Γεια σου LLS,

γραφω μετα τη "Μεγαλη Νικη της Ελλαδας" που κατορθωσε να ενεργοποιησει τον μηχανισμο τηε ΕΕ!

Πηραμε παλι μια μικρη παραταση χρονου. Πιστευω οτι ο,τι εξελιξεις λαβουν χωρα δεν θα ειναι αποτομες. Θα ειναι στο λαου-λάου! Διοτι ετσι εξασφαλιζεται η μικροτερη δυνατη αναταραχη.

Θα μπαινει το αγγουρι σιγα-σιγα...

Η αριστερα ψαχνεται ακομα. Εδω που τα λεμε δεν ειναι και ευκολο το προβλημα που καλειται να λυσει. Οτι αποφαση και να παρει, (που θα εχει μεγαλες συνεπειες στο βραχυπροθεσμο βιοτικο επειπεδο, οπως λ.χ. εξοδος απο το ευρω) θα πρεπει να εχει εξασφαλισμενη τη συναινεση μεγαλης μεριδας του λαου. Δεν την εχει. Πρεπει πρωτα να βγει και να μιλησει ανοιχτα και να πληροφορησεικανοντας μαζωξεις απο γειτονια σε γειτονια, και ξανα και ξανα. Με λογο οχι κομματικο, αλλα πολιτικο και λεγοντας ολη την αληθεια.
Δεν κανει ουτε αυτο το ευκολο.
Δεν μπορεις να ζητας να βγει απο την ΕΕ (που ειναι κολοσσιαιο βημα) χωρις να εχεις χτισει μια στιβαρη επιχειρηματολογια.
Με συνθηματα δεν προχωραει κανενας. Και ουτε το θελουμε πια.

cynical είπε...

Μοναχικε Λυκε,

γελασα με την ψυχη μου!
Αυτο θα μας λεει η Κυβ. τωρα. Με το νερο του ΔΝΤ, ο κηπος της Ελλαδας θα ξαναγινει ανθηρος!

cynical είπε...

Darthiir,

αν ασκουσαμε πολιτικη σαν χωρα, θα σπερναμε εμεις τον τρομο πανω απο την ευρωπη. Σταση πληρωμων κυριοι, και δεν φευγουμε απο το ευρω!
Φωτια στα μπατζακια τους. Εκβιασμος. Ναι!

cynical είπε...

akrat

εδω ειναι και δεν θα φυγει. Τι περιμενες δλδ να δουμε να βγαινει στις ειδησεις ο Στρως Καν ο ιδιος και να μιλαει σαν Πρωθυπουργος.

Αυτο δεν θα το κανουν. Δεν χρειαζεται κιολας.

cynical είπε...

Καλημερα LeftG700,

ειναι αληθεια οτι υπαρχει αυτη η αντινομια, αλλα οταν μιλας για χρεοκοπια, και εφ' οσον εχει ηδη συντελεστει, αυτο που ενδιαφερει ειναι το πως θα τη διαχειριστεις. Οποτε εστιασα εκει.

Αλλα ομως γιατι τα σεναρια περι εξοδου απο το Ευρω ή την ΕΕ δεν συνιστουν πολιτικη αποφαση;

Εσεις τι θα προτεινατε;

Δ. Δρακοναριε, εχεις πολυ χαρακτηριστικο δειγμα γραφης, για να μού ξεφυγεις!!!

Τα λεμε.

Στέργιος είπε...

Οι καλικάντζαροι με τις διαβολικές ουρές και τα κακά σχέδια για τον κόσμο βγαίνουν τα Χριστούγεννα. Τώρα βγήκαν με τη μορφή σπρεντ το Πάσχα. Λέτε να φύγουν με το τέλος των ημερών του; Να το δούμε και να μη το πιστέψουμε.

Δυστυχώς τα πράγματα χειροτερεύουν διαρκώς. Η πτώχευση με οποιαδήποτε μορφή κάθε μέρα και ωριμάζει περισσότερο. Μαζί ωριμάζουν (τις ωριμάζουν τα ΜΜΕ με το ζόρι) και οι συνειδήσεις για να δεχτούν τις συνέπειες της πλήρους απαξίωσης της χώρας και της πώλησής της κοψοχρονιά. Τα σπρεντ δεν ανεβαίνουν άσκοπα και από τη τυχαία δράση των νόμων της αγοράς. Στο βάθος το ξεπούλημα μιας χώρας τζάμπα, είναι καλό ομαδικό δέλεαρ για όλους τους τοκογλύφους του κόσμου! Ακόμη και για τους «σωτήρες» μας που κρύβονται στην ουσία πίσω από όλα. Γιατί αυτοί που έχουν είναι μόνο οι δανειστές μας και αυτοί που θα μας «σώσουν» είναι αναγκαστικά μόνο αυτοί!!!

Για τη «σωτηρία» της χώρας από τους «σωτήρες» της ΕΕ και του ΔΝΤ, τηρουμένων των αναλογιών, μπορείτε να τραγουδήσετε αλληγορικά:
«Ήταν προμελετημένη, καρφωτή και λαδωμένη
Δυο μεμέτια, τα καημένα, μες στο κόλπο ήταν μπλεγμένα
Τώρα κλαιν όλα τ’ αλάνια που θα μείνουνε χαρμάνια»

LeftG700 είπε...

Φίλη Cynical,


Το σχόλιό μας ήθελε απλώς να υπενθυμίσει ότι στο λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε υπεισέρχονται, σχεδόν "φυσιολογικά", οικονομικοί όροι (ακόμα και σε αναλύσεις πολιτικής οικονομίας όπως το δικό σου) που είναι καθορισμένοι όμως από την κυρίαρχη αντίληψη περί οικονομίας. Kαι είναι χαρακτηριστικό ότι αυτοί οι ίδιοι οι κυρίαρχοι, που κατέχουν καλά την τέχνη του πολέμου των λέξεων, φροντίζουν να δίνουν έμφαση στην πολιτική (ή και τεχνική) διάσταση της οικονομίας όταν κρίνουν ότι αυτό τους συμφέρει. Έτσι η δουλειά χωρίς ωράριο και η δουλειά με το κομμάτι γίνεται "διαρθρωτικές αλλαγές" και οι απoλύσεις "reengineering".

Εμείς τείνουμε να πιστεύουμε το απλό στα λόγια αλλά δύσκολο στην πράξη: Αν δεν έχεις να πληρώσεις, φωνάζεις τους πιστωτές σου κ.λπ., κ.λπ...

Απλώς δεν το λέμε χρεoκοπία. Το λέμε "αναδιάρθρωση χρέους"!...


Τα λέμε.