Ψευδο-επιστημονικά Πανεπιστήμια

Η περίοδος αυτή, δεν είναι ίσως η καλύτερη δυνατή για να εκθέσουμε τις στρεβλώσεις που προέκυψαν από τον προσανατολισμό αρκετών βρετανικών πανεπιστημίων προς την ικανοποίηση των απαιτήσεων της αγοράς και της «ζήτησης». Λέω ότι δεν είναι η καλύτερη εποχή, διότι εν όψει της σημερινής οικονομικής κρίσης το συνολικό μοντέλο της φιλελευθεροποίησης δεν χαίρει και μεγάλης εκτίμησης, μιας και οι κρατικοποιήσεις, το πρότερο αντίπαλο δέος, αρχίζουν να κερδίζουν έδαφος και να υλοποιούνται στον τραπεζικό τουλάχιστον τομέα, με ταχύ ρυθμό.

Παρά ταύτα, η γνώμη μου είναι ότι η επίθεση της αγοράς στον κοινωνικό τομέα δεν πρόκειται σύντομα να αναχαιτιστεί και για το λόγο αυτό θα εκθέσω την άνοδο και την πρόσφατη αναθεώρηση, μετά από έντονες αντιδράσεις, της πολιτικής αυτής, παίρνοντας για παράδειγμα τη λειτουργία στη Βρετανία των πανεπιστημιακών τμημάτων εναλλακτικής ιατρικής.

Το γράψαμε και σε προηγούμενες αναρτήσεις, αλλά το επαναλαμβάνω και εδώ ότι η έγνοια πολλών επικεφαλείς τμημάτων να αντλήσουν χρήματα με κάθε κόστος, από τους φοιτητές, εις βάρος της φήμης και της ακεραιότητας των πανεπιστημίων τους σαν επιστημονικών ιδρυμάτων, ώθησε αρκετά από αυτά, ιδίως όσα μεταπήδησαν από Polytechnics σε καθεστώς πανεπιστημίων, με νόμο της κυβέρνησης του J. Major το 1992, να ιδρύσουν διάφορα «εξωτικά» τμήματα, όπως ομοιοπαθητικής, κρυσταλλοθεραπείας, βοτανοθεραπείας, αρωμαθεραπείας, αγιουρβέδας, βελονισμού, γιόγκα κ.λ.π. τα οποία αυτή τη στιγμή προσφέρουν 155 μαθήματα σε ένα σύνολο 43 Ινστιτούτων και 16 πανεπιστημίων, και απονέμουν πανεπιστημιακούς τίτλους σπουδών από BSc έως PhD. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα πανεπιστήμια του Greenwich, Middlesex, Salford, Thames Valley, Westminster, Central Lancashire, Suffolk, London South Bank, κ.α.

Οι λόγοι ίδρυσής τους ήταν η ζήτηση εκ μέρους των φοιτητών, μιας και υπάρχει μεγάλη και εύκολη αγορά, και η προθυμία ορισμένων πανεπιστημίων να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία. Δηλαδή μια τέλεια εμπορευματική πράξη.

Το ερώτημα είναι πώς όλα αυτά τα τμήματα πέτυχαν να πείσουν τους αξιολογητές τους ότι διαθέτουν τα απαραίτητα επιστημονικά εχέγγυα, όπως διατείνονται οι επικεφαλείς τους, ώστε να μπορούν να λειτουργούν σε πανεπιστημιακά περιβάλλοντα.

Η απάντηση είναι ότι το σύστημα αυτο-αξιολογείται σε μια κυκλική βάση, με το πανεπιστήμιο του Salford να αξιολογεί το Westminster, το Westminster να αξιολογεί το Central Lancashire και το Central Lancashire, το Salford.

Από την άλλη μεριά οι διάφοροι οργανισμοί πιστοποίησης δεν αξιολογούν περιεχόμενα, αλλά διαδικασίες. Αυτό αποτελεί γενική πρακτική, τόσο στην παραγωγή, όσο και στα πανεπιστήμια. Η QAA (Quality Assurance Agency for Higher Education), εξετάζει αν ένα πρόγραμμα εκτελείται σωστά, αν δηλαδή υπάρχουν σημειώσεις, αρκετές διδακτικές ώρες, κ.λ.π., και όχι ποιο είναι το περιεχόμενό του. Αν δηλώσεις , για παράδειγμα, ότι διδάσκεις χειρομαντεία, δεν θα υπάρχει πρόβλημα, παρά μόνον αν δεν την διδάσκεις σωστά.


Δεν θα ήθελα να υπεισέλθω σε θέματα που πραγματεύονται την επιστημονική ή μη-επιστημονική βάση της ομοιοπαθητικής και των άλλων εναλλακτικών «θεραπευτικών» μεθόδων. Αυτό θα το κάνω σε επιστημονική βάση, σε ξεχωριστά κείμενα. Ο σκοπός μου ήταν απλώς να δείξω, όπως είχα δηλώσει και στην αρχή, πώς η ανάγκη εξεύρεσης χρημάτων συντελεί ώστε τα πανεπιστήμια να ξεφεύγουν από το ρόλο τους και να κινδυνεύουν να χάσουν την αξιοπιστία τους.

Είναι ενδιαφέρον να αναφέρω πώς έχει τελικά εξελιχθεί το τοπίο πρόσφατα. Από το καλοκαίρι ο πανεπιστήμιο του Central Lancashire αποφάσισε να επανεξετάσει τα προγράμματα σπουδών των εν λόγω τμημάτων και για το λόγο αυτό ανέστειλε την υποδοχή νέων φοιτητών για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος. Τον χορό ακολούθησε και το πανεπιστήμιο του Salford, το οποίο προέβη στο οριστικό κλείσιμο του τμήματος εναλλακτικής ιατρικής, για να μην αφήσει άλλο τη φήμη του να διασυρθεί. Ενώ, και το πανεπιστήμιο του Westminster αποφάσισε να επανεξετάσει κι αυτό το πρόγραμμά του.


Όσον αφορά τα δικά μας, μεταπτυχιακό τμήμα, με το όνομα Ολιστικά Εναλλακτικά Θεραπευτικά Συστήματα - Κλασική Ομοιοπαθητική λειτουργεί σε επίπεδο MSc στο τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων, (Τρία πουλάκια κάθονται!) του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στη Σύρο, χρεώνοντας 2000 ευρώ το εξάμηνο!!!.

Μια σύντομη περιήγηση στο διαδίκτυο αποκαλύπτει ότι το βρετανικό παράδειγμα απαντάται σε όλο και περισσότερα μέρη. Έπεται συνέχεια...