Η Ελληνική Κρίση ως Κρίση της Ε.Ε.

Όσο περνάει ο καιρός αντί η κατάσταση σχετικά με τις αιτίες της κρίσης να ξεκαθαρίζει, μου φαίνεται ότι όλο και περισσότερο πάει και μπλέκεται, μιας και καινούργιες παράμετροι αποκτούν βαρύνουσα σημασία.

Εν τάχη, η κρίση, ξεκίνησε σαν κρίση των ακινήτων στην Αμερική, για να φανεί πολύ γρήγορα ότι επρόκειτο για κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος με τις πολιτικές υπέρμετρου δανεισμού που ακολουθήθηκαν, για να μετατραπεί αργότερα σε κρίση της πραγματικής οικονομίας λόγω της μειωμένης ρευστότητας στην αγορά, για να μετακυλιστεί σε δημοσιονομική κρίση των κρατών κυρίως της Ευρώπης αλλά και της Αμερικής και της Ιαπωνίας, και τελικά μόλις πρόσφατα, ν’ αποδειχτεί ότι πρόκειται για κρίσης της ίδιας της ευρωζώνης με τη σφιχτή νομισματική πολιτική που ακολουθήθηκε και η οποία ήρθε και ενίσχυσε την οικονομική ανισότητα ανάμεσα στις χώρες του κέντρου με αυτές της περιφέρειας. Και εδώ εντάσσεται και το πρόβλημαΓερμανία, η οποία και εμφανίζεται σαν η μόνη χώρα της ΟΝΕ που βγήκε κερδισμένη.

Όπως σε μια ξαφνική οικογενειακή κρίση, σ’ ένα απλό κεράτωμα για παράδειγμα, βλέπουμε να αναδύονται όλες οι δυσλειτουργίες και οι πικρίες της μέχρι πρόσφατα φαινομενικά ήρεμης κοινής ζωής έτσι και τώρα, με αφορμή το οικονομικό στένεμα, παρατηρούμε την Ευρώπη ολόκληρη να παραπαίει, να διερωτάται, και να αιωρείται επάνω στα πιο αντιφατικά σενάρια σε σχέση με το παρελθόν της, αλλά κυρίως το μέλλον της, τη σύνθεση και την ακεραιότητά της.

Η σύγχυση πλέον είναι παραπάνω από εμφανής, με τους διάφορους ευρωπαίους ιθύνοντες, πολιτικούς και αξιωματούχους να προβαίνουν καθημερινά σε αντιφατικές δηλώσεις.

Στη Ελλάδα, η οικονομική κρίση βιώθηκε κατ’ αρχάς ως αποκλειστικά ελληνικό πρόβλημα, ειδικά σαν δημοσιονομική κρίση, και ειδικότερα σαν κρίση προερχόμενη ναι μεν από τις πανθομολογούμενες κρατικές σπατάλες, αλλά επειδή αυτές ήταν δύσκολο να καταλογιστούν, λόγω των συμφερόντων και της διαπλοκής που λέγαμε, προσωποποιήθηκαν στο σώμα των δημοσίων υπαλλήλων, αφού κατά σειρά πέρασαν και στοχοποίησαν τις μύριες όσες κοινωνικές τάξεις. Με την ανακοίνωση των μέτρων, ο εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στις διαφορετικές ομάδες εργαζομένων άρχισε να παίρνει τέλος, μιας και η «απεχθής» τάξη των δημοσίων υπαλλήλων φάνηκε επιτέλους να πληρώνει αδρά το λογαριασμό, ικανοποιώντας τη δίψα για αίμα των υπολοίπων.

Στη συνέχεια ο εχθρός προσωποποιήθηκε στο σώμα της Γερμανίας, ως κράτος, αλλά και ως λαός με τα διάφορα αφροδισιακά ευτράπελα και τα παρεπόμενα πριαπικά αντίποινα.

Μιας και έγινε κατανοητό ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα, αλλά και τα ελλείμματα των τρεχουσών συναλλαγών απειλούσαν την πλειονότητα των κρατών της Ε.Ε., οι αιτίες άρχισαν ν’ αναζητώνται, και ορθά κατά τη γνώμη μου, σε δομικές αιτίες, στην ίδια τη σύσταση και λειτουργία της ΟΝΕ. Δηλαδή το πρόβλημα άρχισε να μετατοπίζεται από το τερραίν της Ελλάδας στο τερραίν της Ευρώπης, και εξ αυτής στα τερραίν του κόσμου, όλου φέρνοντας στην επιφάνεια την υποβόσκουσα σύγκρουση αφ’ ενός του βιομηχανικού με το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, (βλέπε περίπτωση Γερμανίας), αφ’ ετέρου τη σύγκρουση ανάμεσα στους ίδιους τους ενοίκους της Wall street και του City.

Παρά την αμελητέα ποσότητα του χρέους και των ελλειμμάτων της, αμελητέα σε σχέση με την παγκόσμια οικονομία, η Ελλάδα βρέθηκε, και συνεχίζει να βρίσκεται στο επίκεντρο του παγκοσμίου ενδιαφέροντος, από βορρά σε νότο, και από δύση σε ανατολή. Η υπερβολική αυτή δημοσιότητα του ελληνικού προβλήματος και η σημασία που του αποδόθηκε δεν μπορούν να εξηγηθούν παρά με το ότι η ελληνική κρίση και η αδυναμία διαχείρισής της από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ανέδειξε την κρίση των ίδιων αυτών των θεσμών 1) να λειτουργούν ισότιμα στα πλαίσια μιας ένωσης χωρών και 2) στο να προβάλουν ασπίδα προστασίας στο βουλιμικό χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο.

Παρά λοιπόν τις πάγιες αδυναμίες του ελληνικού κράτους, τη διαφθορά, τις πελατειακές σχέσεις, τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα, τη διαπλοκή συμφερόντων, τις χαριστικές φοροαπαλλαγές και τις κατ’ επιλογήν διαγραφές χρεών, την ευνοϊκή φορολογική αντιμετώπιση του μεγάλου κεφαλαίου και των τραπεζών, τις υπέρογκες αμυντικές δαπάνες, τους υψηλούς τόκους, (5,5% του ΑΕΠ), τα υψηλά τοκοχρεολύσια (13% του ΑΕΠ), την κρατικοδίαιτη και στρεβλή επιχειρηματικότητα, και άλλα συναφή, η κρίση είναι δομική και αγκαλιάζει, όπως δείξαμε, πολύ ευρύτερους της Ελλάδας χώρους.

Προς το παρόν, τα διάφορα σενάρια που βλέπουμε να πέφτουν στο τραπέζι, μπορεί να εστιάζουν στην Ελλάδα, όπως αποπομπή από το ευρώ, βραχυχρόνια ή οριστική, οικονομική ενίσχυση ή σπρώξιμο προς τη χρεοκοπία, στην πραγματικότητα όμως αφορούν στο ίδιο το μέλλον της ΕΕ και για να μη γελιόμαστε του ρόλου της ίδιας της Γερμανίας εντός αυτής.