Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2008

ASYMMETRY


Για κάποιο γεγονός που συμβαίνει μεμονωμένα, συνήθως λέμε ότι μπορεί να ήταν και τυχαίο και το προσπερνάμε χωρίς δεύτερη σκέψη, αν όμως συμβούν πολλά μαζί, πάνω-κάτω της ιδίας υφής, τότε εγκαταλείπουμε τη θεωρία περί τυχαιότητας και αρχίζουμε να αναζητάμε αιτιότητες ή και αναγκαιότητες. Υποψιαζόμαστε ότι κάποια μεταστροφή μπορεί να έχει συντελεστεί στην κοινωνία και ότι όλα αυτά που βλέπουμε δεν είναι παρά κάποιες εύγλωττες εκδηλώσεις της.

Όταν πρωτοείδα, πριν δυο-τρια χρόνια στις βιτρίνες, τα φορέματα και οι φούστες να χάνουν την ομοιομορφία τους ως προς το μήκος, με τη μια πλευρά να βγαίνει μακρύτερη από την άλλη και κατόπιν οι μπλούζες να χάνουν κι αυτές την πατροπαράδοτη συμμετρία του δεξιού με το αριστερό μανίκι, θεώρησα ότι είχα να κάνω με ένα τυχαίο καπρίτσιο της μόδας. Καπρίτσιο μάλλον δεν ήταν, γιατί η συγκεκριμένη μόδα φάνηκε να κρατάει καιρό, γεγονός που σημαίνει ότι σκάλωσε σε κάποιες ευαίσθητες χορδές των γυναικών και των καιρών. Για να επανέλθω σε προηγούμενη ανάρτηση περί της «Δυναμικής των Κοινωνικών Αλλαγών», παρατήρησα κι εδώ το ίδιο φαινόμενο με τα σκουλαρίκια. Την επιτάχυνση, δηλαδή, της αλλαγής από τη συμμετρία στην ασυμμετρία, άπαξ και αυτή επιχειρήθηκε.

Δεν ήταν όμως μόνο επιτάχυνση αλλά και γενίκευση. Από τα ρούχα πέρασε και αλλού, ή από αλλού πέρασε και στα ρούχα, για να μην δώσω χωρίς λόγο στα ευτελή αυτά αντικείμενα ιδιότητες πάνω από το μπόι τους, και να τα αναβαθμίσω σε γενεσιουργούς δηλαδή παράγοντες κοινωνικών αλλαγών. Το αντίθετο θα έλεγα, σε ουραγούς και καθρέφτες θα ήταν το πιο σωστό.

Μια τυχαία ματιά στις βιτρίνες των υαλοπωλείων μου έδωσε, από κει που δεν το περίμενα, μια επιπρόσθετη επιβεβαίωση. Παρατήρησα ότι πολλά ποτήρια δεν είχαν πια αυτό το συνηθισμένο κυλινδρικό σχήμα, αλλά φαίνονταν να γέρνουν προς τη μια μεριά περισσότερο από την άλλη, δημιουργώντας έτσι ένα αόριστο συναίσθημα ανησυχίας. Το ίδιο και κάποια μπουκάλια κρασιού που παρατήρησε έξω από μια άλλη βιτρίνα. Και αυτά ασταθή, σχηματοποιημένα αντίγραφα ενός κεκλιμένου πύργου της Πίζας. Και μετά η ίδια εικόνα στα μαλλιά, έξω από τη βιτρίνα ενός κομμωτηρίου, με το ένα προφίλ να μην τα βρίσκει με το άλλο.
Τι έγινε βρε παιδιά και αρχίσανε ξαφνικά οι φούστες να θροΐζουν ακατάστατα, τα ποτήρια και τα μπουκάλια να κουνιούνται επισφαλή στα τραπέζια, τι έγινε και ο κόσμος γύρω μας άρχισε να ξεφεύγει από τις στέρεες και αρμονικές φόρμες και σχήματα που αιώνες τώρα μας καθησύχαζαν και μας ισορροπούσαν;

Και δεν ήταν μόνο στα αντικείμενα, αλλά το ίδιο πάνω-κάτω άρχισε να συμβαίνει και με τις νέες λέξεις που τρύπωναν στο καθημερινό λεξιλόγιο, όπως ασύμμετρη απειλή, ασύμμετρος πόλεμος, ασύμμετρη ανάπτυξη, ασύμμετρος σχεδιασμός, και μάλιστα με τέτοια ταχύτητα ώστε να μην υπάρχει πια λέξη που να μην μπορεί να δεχτεί το «ασύμμετρον» σαν επιθετικό προσδιορισμό.

Και για να πάμε ακόμα μακρύτερα, μήπως και το σημερινό σύμπαν δεν εικάζεται ότι αποτελεί προϊόν μιας θεμελιώδους ασυμμετρίας, αυτής που ελευθέρωσε τις τέσσερις δυνάμεις, που έφαγε την αντιύλη και μας έδωσε την ύλη, τα σωματίδια και τους γαλαξίες όπως τους βλέπουμε σήμερα; Αυτή τη σπασμένη συμμετρία δεν πασχίζουν σήμερα να επιβεβαιώσουν στο CERN;

Και η ανακάλυψη του χάους, και η μεγάλη εντύπωση που σχεδόν πρόσφατα προκάλεσε στο λαϊκό φαντασιακό, εκδήλωση μήπως δεν αποτελεί της παντελούς έλλειψης κανονικότητας και συμμετρίας και της μεγάλης προθυμίας του κόσμου να συνταυτιστεί με αυτήν;

Το εντυπωσιακό είναι ότι πέρασαν αιώνες μέχρι να συνειδητοποιηθεί αυτό το εύγλωττο γεγονός, ότι συνέβη στην εποχή μας και ότι άπαξ και συνειδητοποιήθηκε γενικεύτηκε και εισχώρησε και στις πιο λεπτές και απρόσμενες πτυχές του καθημερινού μας βίου.

21 σχόλια:

Swell είπε...

Kαλημέρα και καλή εβδομάς Cynical, ακολουθώντας παιδιόθεν τη μόδα, εδώ και χρόνια φοράω μποξεράκια με διαφορετικό μήκος σε κάθε μπατζάκι. Swell!

akrat είπε...

καλημερούδια....
ο βιός και ο βίος είναι συμμετρικός?
ε κάπως έτσι είναι και οι φούστες...
οι δε φουστανέλες να δεις...

Ανώνυμος είπε...

περί συμμετρίας παθών δεν διάβασα λέξη..

Tic Tac είπε...

H μεγαλυτερη καρκινικη λεξη ειναι Φινλανδικη.

saippuakivikauppias

Τρεχα-γυρευε...

ikor είπε...

Η έλλειψη συμμετρίας και ισορροπίας είναι μεγάλο θέμα. Εκτός απ' τα αντικείμενα, συναντάται και σε ανθρώπους!

Το γεγονός άλλωστε ότι οι ασυμμετρίες ξεκίνησαν απ' τη γυναικεία μόδα το θεωρείς τυχαίο; Ή κάτι θες να παραδεχτείς και δε μας το λες ευθέως;-)

Καλή βδομάδα!

VAD είπε...

Δηλαδή με το ζόρι να μας κάνετε να θυμηθούμε την ασύμμμετρη απειλή,το στρατηγό άνεμο;Τρομάξαμε να τον ξεχάσουμε,γιατί πιέζετε τη μνήμη μας να τον ανασύρει από κει που τον καταχωνιάσαμε;

Καλή και συμμετρική εβδομάδα να έχετε...

Matrix είπε...

Καλή η ασυμμετρία όταν πρέπει να αλλάξει κάτι, αλλά να γίνεται για σκοπό και όχι απλά για "μόδα" :)

Και βέβαια ο άνεμος δεν έχει σχέση ούτε με στρατό ούτε με ασυμμετρίες, μόνο στην ελληνική tv τα συναντάς αυτά.

Άθεος είπε...

Η φύση δεν είναι ποτέ τέλεια και συμμετρική. Οι κύκλοι στη φύση έχουν πάντοτε μικροσκοπικά κοιλώματα και εξογκώματα. Σαν το σώμα της γυναίκας! Υπάρχουν πάντοτε μικρές διακυμάνσεις, όπως η θερμική ταλάντωση των μορίων. Αυτές οι μικροσκοπικές ατέλειες φορτίζουν την τυχαιότητα στη φύση υπέρ του ενός ή του άλλου ενδεχόμενου μέσα από το σύνολο των πιθανών φαινομένων, τα οποία στα μαθηματικά της τέλειας συμμετρίας θεωρούνται εξίσου πιθανά.
Η γνώση της πολυπλοκότητας των φυσικών φαινομένων παράγεται μέσα από μία μαθηματική δομή. Όποιος μελέτησε τη θεωρία του Χάους με καταλαβαίνει!
Θα μπορούσα να το είχα ρίξει και στο καλαμπούρι, όμως αυτή τη φορά το πήρα πολύ σοβαρά! Είναι το αγαπημένο μου θέμα!

Ανώνυμος είπε...

Η συμμετρία και η ασυμμετρία είναι οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος, άλλωστε δεν υπάρχει το ένα χωρίς το άλλο. Όταν όμως εισάγονται με κοινωνικούς όρους αρχίζουν τα δράματα. Οι χριστιανοί και η Ιερά εξέταση δεν δέχονται με τίποτα την ασυμμετρία των αρχαίων Ελλήνων που πήγασε αντιφατικά μέσα από την αρμονία τους εξ ου και οι αιματηρές «διορθώσεις» του κόσμου! Οι ολοκληρωτισμοί ακολούθησαν τα ίδια χνάρια. Μπορεί όμως ο κόσμος να έχει μια μόνο όψη αφού η ύλη έχει άπειρες;

Ο Μπους ανακάλυψε την ασύμμετρη απειλή για να μας πει ότι επιβάλλεται όλος ο κόσμος να γίνει συμμετρικός στα μέτρα της Αμερικής. Κάποιοι ανακάλυψαν τις ανορθόδοξες εκδηλώσει των λαών και εφορμούν να επιβάλλουν την συμμετρία.

Ακόμα και η C φέρεται ασύμμετρα και εν μέσω κρίσης μας μιλάει για τον «πόνο» της ασυμμετρίας. Κάποιος να την… επαναφέρει!

Νομίζω ότι η όλη υπόθεση είναι εκδηλώσεις και τρόποι έκφρασης της ύλης άρα ουδέν το εκπληκτικό πέραν του ότι η ύλη είναι άπειρη και άρα έχει και άπειρες εκφράσεις που εμάς μας εκπλήττουν κάθε φορά που ανακαλύπτουμε μία. Και αν οι εκφράσεις αυτές συνιστούν εσωτερικά κανόνες και νόμους κίνησης της ύλης ποτέ η αρμονία των κανόνων δεν εμφανίζεται στον τρόπο έκφρασής τους. Γι’ ατό το τυχαίο ποτέ δεν ταυτίζεται με το αναγκαίο αν και είναι ο μόνος τρόπος εκδήλωσης του.

Στέργιος

katerina είπε...

Λοιπόν Cynical, παρατήρησα και εγώ την μόδα της ασυμμετρίας, και επειδή αγόρασα και πρόσφατα ένα φουστανοκαποπαλτό ....ασύμμετρο, μπορώ να σου περιγράψω τα εναλλακτικά προσόντα του, αλλά μάλλον δεν αφορούν τον ανδρικό πληθυσμό του blog.

Πέρα από την πλάκα, χωρίς να επιχειρήσω να το τεκμηριώσω, δεν έχω αυτήν την γνώση, διαισθάνομαι κάτι.
Το συμμετρικό, μου βγάζει το ευκόλως αποδεκτό, το σταθερό, το σύνηθες. Αν δεχτουμε ότι η μόδα, είτε ρούχων, είτε αντικειμένων, εκφράζει πρωτοποριακά τις ...κοινωνικές τάσεις, τότε ίσως εκφράζει την ...αγωνία για σταθερότητα, για το δεδομενο.....

Απο την άλλη, το ασύμετρο ρουχο, χρειαζεται λιγότερο ύφασμα, έχεις πολλές ραφές, αρα εξοικονομείται, πρώτη ύλη, αρα έχει μικροτερο κόστος παραγωγής..

Και υπάρχει και η κλασσική ερμηνεία, ότι προκειμένου να τονώσουν την καταναλωτική μας μανία, αλλάζουν τα προτυπα της μόδας για να σου πουν ότι είσαι εκτός κλιματος...αν φοράς μια ίσια φουστα....

Ε, αλλη εξηγηση ευκαιρη...δεν έχω.

cynical είπε...

Τι συνεβη στο άλλο μπατζάκι Swell? To πάτησε το τρένο;

cynical είπε...

Γειά σου @akrat. To βιός δεν συνεπάγεται και συμμετρικό βίο.

cynical είπε...

TO blog κ. Κ.Κ.Μοίρη δεν ειδικευεται στην ψυχολογία αν εκλαμβάνετε το πάθος σαν συναισθημα. Αν ομως το θεωρείτε παράγωγο του ρηματος παθαινω, τότε το βλογ τασσεται συσσωμον για την εξαλειψη της ασσυμετρίας των παθών. Συγχωρείστε με, αλλά πρωι-πρωι δεν ειχα κατι καλυτερο να σκεφτώ αντάξιο του γριφώδους σχολίου σας.

cynical είπε...

Βλέπω κ. Tic Tac, ότι είστε οπαδός του Φιλανδικού μοντέλου εκπαίδευσης. Ειστε σε καλό δρόμο.

cynical είπε...

Μήπως υπαινίσεσαι Ikor Ότι οι γυναικες συνιστούν ασύμμετρη απειλη;

cynical είπε...

Ευχαριστω VaD για τις ευχές σου. Τωρα αντί καλή βδομάδα το βρισκω πιο high να λέμε "Συμμετρική βδομάδα". Πολύ ωραια η ιδέα σου. Εμένα ο Βικτορας μου δειχνει πάτα τα ορια του γελοιου και δεν κανει κακο να τον εχουμε στο μυαλό μας.

cynical είπε...

Καλημέρα Matrix. Η αποδοχή της ασυμμετρίας είναι ενα βημα για την κατανόηση της πραγματικοτητας πέρα από ιδεαλιστικά και στρογγυλά σχήματα. Οσο προσπαθεις να βάλεις την πραγματικοτητα σε σχήματα και ιδεατες αναλογίες τοσο την παραφράζεις και τοσο εξω πέφτεις. Δες τι έπαθε ο Πτολεμαιος με τους επίκυκλους και τους κυκλους απι κύκλων, και σημερα οι Νεο-ρθόδοξοι οικονομολογοι.. Εφ' αυτού σε άλλη αναρτηση!

cynical είπε...

@Άθεε καλημέρα. Μιας και έβαλες τα μαθηματικά μέσα, η ύπαρξη συμμετριών, όπως γνωρίζεις μειώνει την πολυπλοκοτητα και τις μεταβλητές ενος προβλήματος και καθιστα την εξευρεση λύσεων πιο εφικτή. Αυτό συμβαίνει γιατί μια συμμετρία συνεπάγεται και κάποιον Νόμο διατηρησης, ο οπόιος είναι μια σχέση ανάμεσα σε μεταβλητές.
Για λόγους ευκολίας οι μαθηματικοι/φυσικοι υιοθετούν απλά και κομψα μοντέλα. Καθε φαινομενο που φαινεται να διασπά την κομψοτητα το αγνοούν, αν και κάτι τέτοιο μπορεί να είναι ολέθριο..
Η μη γραμμική φυσική προσπάθησε να αναμετρηθεί με αυτά τα αναρχικά φαινομενα.

cynical είπε...

Γειά σου Κατερίνα. Αυτό το ρούχο που περιέγραψες μου ακούγεται σαν ένα Monster-garment!! Φουστάνι-παλτό και κάπα όλα σε ένα;; Πάντως η λέξη "ασυμμετρία" χαρακτηρίζει πάρα πολλά ουσιαστικά πέρα από αυτά που συσχετιζονται με τη μόδα. Ειναι μαλλον μια νεα cult λέξη. Και το ερώτημά μου ηταν γιατι τώρα; Τι resonance έκανε με την εποχή μας; Τωρα αμα θελει κανεις μπορεί να το τραβηξει το θεμα από τα μαλλιά και να πει διαφορα...

Αυτο με την οικονομια υφασματος μπορει να ειναι και αληθεια. Ειχες δει τα κουρελέ ρούχα της Βανδή μια εποχή; Καλέ αυτά ήταν ίδια με το Sierpinski gasket. Oλο τρυπες σαν ενα φρακταλικο αντικειμενο!

cynical είπε...

Καλημέρα Στέργιο. Η συμμετρία δεν είναι το χαρακτηριστικό της φύσης. Μάλλον η εξαίρεση. ΑΠλώς οι άνθρωποι ήθελαν να βλέπουν τη φυση ετσι γιατι πιθανον τους καθησυχαζε. Μιλούσαν για τη "Μουσική των Σφαιρών" και την αρμονια του Συμπαντος. ενω γνωριζουμε οτι το Συμπαν καθε αλλο παρα ηρεμο ειναι. Η αρμονια στη φυση τούς φανερωνε και τους πιστοποιούσε την υπάρξη του θεού. Αποδοχή της ασυμμετρίας ήταν σαν να αρνούνταν τον θεό. Γιαυτό αργήσανε τόσο πολύ να έρθουν αντιμετωποι με αυτη την ολοφανερη ιδιοτητα της φυσης.

Στεργιο, αν σου πω ότι αυτη η κριση πατάει εν πολλοίς στο οτι αγνοησαν οι οικονομολογοι την τυχαιοτητα και βασιστηκαν αποκλειστικα στη Συμμετρία, θα μου κοψεις την καλημέρα; Ειχα μιλησει για τα οικονομικα μοντελα στην "Οικονομική Μαγγανεία", (ξερω ξερω θα κλεισεις τ' αυτια σου!!) και ποσο εξω απο την πραγματικοτητα ειναι. Και αυτες τις μερες επεσε στα χερια μου ενα καταπλξκτικο βιβλιο περι αυτων.

Μπορεί Στεργιο η υλη να εχει απειρες μορφες εκδηλωσης, αλλά οι συμμετρικες και σταθερες μορφες ειναι σταγονα στον ωκεανο και ακομα λιγοτερο.

Άθεος είπε...

Σε παραδέχομαι cynical είσαι μέσα σε όλα και κυρίως έχεις χιούμορ.
Άλλωστε το τελευταίο είναι για τους ευφυείς!