Πριν από λίγο καιρό και πριν η παρούσα χρηματιστηριακή κρίση ξεσπάσει, στο κέντρο της καθ’ ημάς επικαιρότητας ήταν η περίπτωση Βουλγαράκη και το καίριο φιλοσοφικό ερώτημα που ανέσυρε στην επιφάνεια περί της σύνδεσης της Νομιμότητας με την Ηθική. Απάντηση σαφής δεν εδόθη, μάλλον εδόθη έμμεσα, μιας και αυτό που μέτρησε και που ο Βουλγαράκης δεν είναι πίσω από τα σίδερα, ήταν ο Νόμος και τίποτε άλλο. Όπερ σημαίνει ότι η ταύτιση του νόμιμου και του ηθικού δεν έχει διαχρονική ισχύ, ότι σε σχέση με τους αρχαίους στοχαστές, Αριστοτέλη για παράδειγμα, όπου ο Νόμος εξασκεί και εκπαιδεύει τον πολίτη στον ενάρετο βίο, τα πράγματα έχουν σαφώς αλλάξει και ότι σήμερα το Ηθικό έχει πλήρως απορροφηθεί από το Νόμιμο. Αυτό είναι και το δόγμα της θετικιτιστικής σχολής η οποία προσκολλάται στο νόμο με τρόπο τεχνοκρατικό, χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν της τα συμφραζόμενα μιας πράξης. Σύμφωνα λοιπόν με αυτό, ο Βουλγαράκης και ο όποιος Βουλγαράκης έχει απόλυτο δίκαιο σαν άτομο. Σαν πολιτικός ίσως όχι, αλλά αυτό δεν αλλάζει και το αποτέλεσμα.
Η εξουσία δεν μπορεί να υφίσταται παρά ως κατάχρηση, γι αυτό και δημιουργεί θεσμούς για να περιστέλλουν τις αυθαιρεσίες της. Κανονικά οι Νόμοι αποτελούν κρυστάλλωση κοινωνικών σχέσεων και για να νομιμοποιούνται οφείλουν να αντανακλούν την τρέχουσα κοινωνική ηθική. Είναι όμως έτσι; Υπάρχει όντως καθολικό αίτημα γεφύρωσης αυτής της διάστασης ή υπόρρητη αποδοχή της από τις πλατιές μάζες όταν αυτές προσπαθούν να συμμορφωθούν στα κατ’ επίφαση νόμιμα κάνοντας σκόντο και οι ίδιες στην ηθική;
Η εξουσία δεν μπορεί να υφίσταται παρά ως κατάχρηση, γι αυτό και δημιουργεί θεσμούς για να περιστέλλουν τις αυθαιρεσίες της. Κανονικά οι Νόμοι αποτελούν κρυστάλλωση κοινωνικών σχέσεων και για να νομιμοποιούνται οφείλουν να αντανακλούν την τρέχουσα κοινωνική ηθική. Είναι όμως έτσι; Υπάρχει όντως καθολικό αίτημα γεφύρωσης αυτής της διάστασης ή υπόρρητη αποδοχή της από τις πλατιές μάζες όταν αυτές προσπαθούν να συμμορφωθούν στα κατ’ επίφαση νόμιμα κάνοντας σκόντο και οι ίδιες στην ηθική;
Το ερώτημα της σύνδεσης αυτής επανέρχεται επίκαιρο στη σημερινή συγκυρία, όπου η αχαλίνωτη κερδοσκοπία χρηματιστηριακών και τραπεζικών κύκλων κοντεύει να τινάξει στον αέρα την παγκόσμια μπάνκα. Έχει νόημα να ρωτάμε, το κατά πόσον ο καπιταλισμός με τη σημερινή του επιθετική μορφή, όπως εκδηλώνεται, είναι ηθικός; Το μόνο ερώτημα που έχει πλέον νόημα είναι το κατά πόσον μια πράξη είναι νόμιμη.
Ο Soros που μέσα σε μια νύχτα επιτέθηκε στη στερλίνα πριν από χρόνια και κόντεψε να γονατίσει την τράπεζα της Αγγλίας ήταν καθ’ όλα νόμιμος και σήμερα μας στέλνει χαιρετίσματα. Οι ξένες χρηματιστηριακές που επιτέθηκαν στο ελληνικό χρηματιστήριο το 1999, έκανα μια καθ’ όλα νόμιμη δουλειά. Οι σημερινοί CEO που πουλούσαν και ξαναπουλούσαν τραπεζικά προϊόντα αποτελούμενα από μια αλληλουχία χρεών ήταν καθ’ όλα νόμιμοι. Πόσο εφικτό είναι να ζητάς από κάποιον, στον οποίο παρέχεται η ελευθερία να χώσει ολόκληρο το χέρι στο μέλι, να αυτοσυγκρατηθεί και να χώσει μόνο το δαχτυλάκι, στο όνομα κάποιας περιρρέουσας ηθικής και μη θεσμοποιημένης απαίτησης ανάληψης κοινωνικής ευθύνης; Η αλήθεια είναι ότι στο βαθμό που η απουσία τους δεν ποινικοποιείται, παύουν και να λαμβάνονται υπ’ όψιν.
Το δικό μου ερώτημα είναι, πού στηριζόταν όλος αυτός ο χορός της κερδοσκοπίας; Σε τρία σκέλη, θεωρώ ότι είναι η απάντηση. Πρώτον, στην εσκεμμένη απουσία ελεγκτικών μηχανισμών από τις κυβερνήσεις, η οποία απουσία στηριζόταν στο δόγμα αυτορρύθμισης των αγορών και στο ότι αυτός που δανείζει θα πρέπει να προσέχει σε ποιον τα δίνει, δεύτερον, στην αδυναμία όλο και περισσότερων στρωμάτων αλλά και της ίδιας, τής πάλαι ποτέ κραταιάς μεσαίας τάξης, να ανταπεξέλθoυν στον παρόντα ή σ’ ένα πρότερο τρόπο ζωής αντίστοιχα, και τρίτον, στην γενικευμένη και επιτακτική επιθυμία συμμετοχής, εδώ και τώρα, σε ένα πλούτο ο οποίος παραγόταν μεν, αλλά δεν ήταν στην γειτονιά τους. Και όπως αποδείχτηκε περίτρανα πλέον, σ’ ένα πλούτο ο οποίος ήταν κι αυτός δανεικός και αέρινος.
Αυτοί που μπορούσαν να δανείσουν, βρήκαν λοιπόν ένα έτοιμο κοινό που εκλιπαρούσε με κάθε τίμημα να δανειστεί. Όλα νόμιμα.
Η απόπειρα γρήγορου πλουτισμού πλατειών στρωμάτων μέσα από το χρηματιστήριο, αποδείχθηκε απατηλή και επώδυνη, πράγμα αναμενόμενο, όταν κάποιος προσπαθεί να παίξει σε άγνωστα και πολύ επικίνδυνα γήπεδα, τα οποία έχουν πιο πριν περπατηθεί από επιτήδειους που καραδοκούν. Μοιραία, το επόμενο βήμα ήταν ο δανεισμός, ο οποίος κατά συγκυρία κατέστη και εφικτός. Επί τέλους δινόταν η ευκαιρία σε ένα πλήθος νοικοκυριών να υποστασιοποιήσουν ένα επίπεδο ζωής που χρόνια τώρα προπαγάνδιζαν τα απανταχού ΜΜΕ. Μόνο που από ένα σημείο και μετά όλα άρχισαν να ξεφεύγουν. Χτυπούσαν τα καμπανάκια για τον επερχόμενο κίνδυνο, αλλά κανείς δεν ήταν διατεθειμένος να τα ακούσει, τόσο οι δανειστές, όσο και οι δανειζόμενοι, μπλεγμένοι αμφότεροι σε ένα θανάσιμο χορό.
Η παρούσα δραματική στιγμή, για το λόγο ότι πολύ γρήγορα η χρηματιστηριακή κρίση, από έλλειψη ρευστότητας και αδυναμία χρηματοδότησης επιχειρήσεων και ιδιωτών αναμένεται να περάσει και στην πραγματική οικονομία, απαίτησε άμεσα μέτρα, τα οποία και μεταφράστηκαν στην απ’ ευθείας διοχέτευση από τις κυβερνήσεις φρέσκου χρήματος στους επενδυτικούς οργανισμούς που κατέρρευσαν, ώστε να εξασφαλιστεί όσο το δυνατόν η οικονομική ροή. Δεν γνωρίζω ποιες θα είναι οι παράπλευρες συνέπειες αυτής της μετάγγισης, ούτε αν υπήρχαν άλλα περισσότερο δραστικά μέτρα που αγνοήθηκαν. Πάντως το θετικό είναι ότι οι κυβερνήσεις κινήθηκαν γρήγορα. Η αντίθετη άποψη, ότι τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν δοθεί απ’ ευθείας στους οφειλέτες, σύνολο μερικών εκατομμυρίων, όπως έγραφε την Παρασκευή 10/10 ο Βεργόπουλος στην Ελευθεροτυπία, ώστε και τα σπίτια τους να κρατήσουν και οι επενδυτικοί οργανισμοί να εξοφληθούν, κρίνεται ως ανεδαφική και αναποτελεσματική, για το λόγο ότι οι όποιες ενέργειες διάσωσης θα έπρεπε να είναι ταχύτατες και στοχευμένες.
Το δικό μου ερώτημα είναι, πού στηριζόταν όλος αυτός ο χορός της κερδοσκοπίας; Σε τρία σκέλη, θεωρώ ότι είναι η απάντηση. Πρώτον, στην εσκεμμένη απουσία ελεγκτικών μηχανισμών από τις κυβερνήσεις, η οποία απουσία στηριζόταν στο δόγμα αυτορρύθμισης των αγορών και στο ότι αυτός που δανείζει θα πρέπει να προσέχει σε ποιον τα δίνει, δεύτερον, στην αδυναμία όλο και περισσότερων στρωμάτων αλλά και της ίδιας, τής πάλαι ποτέ κραταιάς μεσαίας τάξης, να ανταπεξέλθoυν στον παρόντα ή σ’ ένα πρότερο τρόπο ζωής αντίστοιχα, και τρίτον, στην γενικευμένη και επιτακτική επιθυμία συμμετοχής, εδώ και τώρα, σε ένα πλούτο ο οποίος παραγόταν μεν, αλλά δεν ήταν στην γειτονιά τους. Και όπως αποδείχτηκε περίτρανα πλέον, σ’ ένα πλούτο ο οποίος ήταν κι αυτός δανεικός και αέρινος.
Αυτοί που μπορούσαν να δανείσουν, βρήκαν λοιπόν ένα έτοιμο κοινό που εκλιπαρούσε με κάθε τίμημα να δανειστεί. Όλα νόμιμα.
Η απόπειρα γρήγορου πλουτισμού πλατειών στρωμάτων μέσα από το χρηματιστήριο, αποδείχθηκε απατηλή και επώδυνη, πράγμα αναμενόμενο, όταν κάποιος προσπαθεί να παίξει σε άγνωστα και πολύ επικίνδυνα γήπεδα, τα οποία έχουν πιο πριν περπατηθεί από επιτήδειους που καραδοκούν. Μοιραία, το επόμενο βήμα ήταν ο δανεισμός, ο οποίος κατά συγκυρία κατέστη και εφικτός. Επί τέλους δινόταν η ευκαιρία σε ένα πλήθος νοικοκυριών να υποστασιοποιήσουν ένα επίπεδο ζωής που χρόνια τώρα προπαγάνδιζαν τα απανταχού ΜΜΕ. Μόνο που από ένα σημείο και μετά όλα άρχισαν να ξεφεύγουν. Χτυπούσαν τα καμπανάκια για τον επερχόμενο κίνδυνο, αλλά κανείς δεν ήταν διατεθειμένος να τα ακούσει, τόσο οι δανειστές, όσο και οι δανειζόμενοι, μπλεγμένοι αμφότεροι σε ένα θανάσιμο χορό.
Η παρούσα δραματική στιγμή, για το λόγο ότι πολύ γρήγορα η χρηματιστηριακή κρίση, από έλλειψη ρευστότητας και αδυναμία χρηματοδότησης επιχειρήσεων και ιδιωτών αναμένεται να περάσει και στην πραγματική οικονομία, απαίτησε άμεσα μέτρα, τα οποία και μεταφράστηκαν στην απ’ ευθείας διοχέτευση από τις κυβερνήσεις φρέσκου χρήματος στους επενδυτικούς οργανισμούς που κατέρρευσαν, ώστε να εξασφαλιστεί όσο το δυνατόν η οικονομική ροή. Δεν γνωρίζω ποιες θα είναι οι παράπλευρες συνέπειες αυτής της μετάγγισης, ούτε αν υπήρχαν άλλα περισσότερο δραστικά μέτρα που αγνοήθηκαν. Πάντως το θετικό είναι ότι οι κυβερνήσεις κινήθηκαν γρήγορα. Η αντίθετη άποψη, ότι τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν δοθεί απ’ ευθείας στους οφειλέτες, σύνολο μερικών εκατομμυρίων, όπως έγραφε την Παρασκευή 10/10 ο Βεργόπουλος στην Ελευθεροτυπία, ώστε και τα σπίτια τους να κρατήσουν και οι επενδυτικοί οργανισμοί να εξοφληθούν, κρίνεται ως ανεδαφική και αναποτελεσματική, για το λόγο ότι οι όποιες ενέργειες διάσωσης θα έπρεπε να είναι ταχύτατες και στοχευμένες.
Δυστυχώς η διάσωση των χρηματιστηριακών και τραπεζικών αγορών δεν είναι κάτι που δεν μας αφορά. Μια πιθανή ολική κατάρρευση αποτελεί εφιαλτικό σενάριο που θα επηρεάσει βαθύτατα όλους. Και δεν πιστεύω να υπάρχει έστω και ένας που να θεωρεί ότι η όποια αλλαγή του συστήματος και η εκπαραθύρωση του καπιταλισμού θα επέλθουν μέσα από μια καταστροφική κρίση. Στο βαθμό μάλιστα, που δεν υπάρχουν καν δυνάμεις για να αναλάβουν μια τέτοια κοσμοϊστορική αλλαγή.
Αναρτήσεις
40 σχόλια:
άρα ;
ελλείψει αρκετών ή αποτελεσματικών ελεγκτικών μηχανισμών πρόληψης, επιστροφή σε περισσότερο κράτος ;
@cynical καλησπέρα. Όντως δεν υπάρχουν δυνάμεις για να προτείνουν εναλλακτικά μοντέλα ή να αναλάβουν όπως λες μια τέτοια αλλαγή. Δεν υπάρχουν γιατί διαλύθηκαν τα προηγούμενα χρόνια του νεοφιλελευθερισμού και της χάρτινης ευημερίας.
Αυτό δημιουργεί τον κίνδυνο να δημιουργηθούν φασιστικές ιδεολογίες ή περισσότερο αυταρχικά καθεστώτα με το φόβο της οικονομικής ανόρθωσης.
Από ότι απέμεινε θα πρέπει να φτιαχτούν νέα οικονομικά και κοινωνικά μοντέλα και αυτό θα είναι πιο εύκολο χωρίς την θεολογία της απορρύθμισης. Μην ξεχνάμε ότι μετά από την κρίση αυτή στην οικονομία μας περιμένουν πολύ δύσκολες μέρες (τα επόμενα 10 χρόνια) με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και την ενεργειακή κρίση που θα έχει ασύλληπτη ένταση.
Νέα παραδείγματα και κοινωνικά μοντέλα θα μας χρειαστούν οπωσδήποτε.
"...Δυστυχώς η διάσωση των χρηματιστηριακών και τραπεζικών αγορών δεν είναι κάτι που δεν μας αφορά. Μια πιθανή ολική κατάρρευση αποτελεί εφιαλτικό σενάριο που θα επηρεάσει βαθύτατα όλους. Και δεν πιστεύω να υπάρχει έστω και ένας που να θεωρεί ότι η όποια αλλαγή του συστήματος και η εκπαραθύρωση του καπιταλισμού θα επέλθουν μέσα από μια καταστροφική κρίση. Στο βαθμό μάλιστα, που δεν υπάρχουν καν δυνάμεις για να αναλάβουν μια τέτοια κοσμοϊστορική αλλαγή..."
Νομίζω πως έτσι πρέπει να ξεκινούσε το κείμενό σου , με το οποίο συμφωνώ απόλυτα .
Θα σου παραθέσω ένα απλό παράδειγμα .
Στην οικογένειά μου εργαζόμασταν από συστάσεως της και οι δύο σε εργοστάσια . Το 1997 είχα την ηλίθια ιδέα , να γίνω επαγγελματίας , μικροβιοτέχνης και καθώς δεν είχα το ταλέντο της οικονομικής διαχείρησης που είναι απαραίτητο , έπεσα έξω με χρέη αρκετά . Το 2οο5 επιστρέψαμε στην παραγωγή σαν εργάτες και οφείλω να ομολογήσω , ότι τα βγάζουμε πολύ δύσκολα (ενοίκιο , παιδιά κλπ). Ομως πέραν ενός μικρού ποσού που οφείλω στο ΤΕΒΕ και μεταφράζετε στα 1οο ευρώ τον μήνα , δεν οφείλω πλέον τίποτα . Εχω όμως , νοιώθω την ανασφάλεια μιάς και δεν έχω τίποτα άλλο παρά τους 2 μικρούς μισθούς . Σταθερούς βέβαια , αλλά δεν παύει νάναι μισθοί με όλους τους κινδύνους .
Αυτή η ανασφάλεια με κάνει να σκέπτομαι ότι είμαι πολύ σφικτά δεμένος στο οικονομικό άρμα του εργοδότη μας , αφού συχνά πυκνά με τριγυρνάει η ιδέα πως αν μας συμβεί κάτι θα στραφώ στην βοήθεια του εργοδότη αφού η πιστοληπτική μου ικανότητα είναι μηδενική και επιπλέον δεν υπάρχει ούτε ένα ευρώ στην άκρη .
Αρα , η κρίση τους , θέλοντας και μη είναι και δική μου ?
@cynical
Πολύ καλό ποστ. Ο καπιταλισμός πέταξε τη χαρούμενη μάσκα και μας κοιτάζει με το απάνθρωπο και ανήθικο πρόσωπό του...
@greek rider
Συμφωνώ απόλυτα με όσα λες. Τα νεα μοντέλα όμως δεν θα αποφασίσουν οι πολιτικοί από μόνοι τους να τα καθιερώσουν, αλλά χρειάζεται πίεση από όλους εμάς, τια λαϊκές μάζες.
Εντυπωσιακή.. μεταστροφή. Πριν δυό-τρεις αναρτήσεις δεν αναγνώριζες οτι υπήρχε κρίση και τώρα την ...αναλύεις ως ...ειδήμων!
Πάντως θετική μεταστροφή. Πρέπει να έρριξες και πολύ διάβασμα το Σαββατοκύριακο... Μερικές φορές με εντυπωσιάζεις...
Πάντως... φόρα πήρατε, και προβλεπετε την κατάρευση του καπιταλισμού, αναρωτιέστε ποιός θα τον... αντικαταστήσει κλπ.
Καμμιά κατάρρευση του καπιταλισμού, δυστυχώς ...ευσεβείς πόθοι!
Το εχω πει απ την αρχή, το ξαναλέω ...μπαίνουμε σε ένα πολύ βαθύτερο και σκληρότερο καπιταλισμό, τα διορθωτικά μέτρα από τον κρατικό καπιταλισμό ανασύρονται.. και, ναι, θα περιοριστούν και οι δημοκρατικές ελευθερίες...
Τώρα, παιδιά... αυτορρύθμιση δεν σήμαινε ΠΟΤΕ κάποιο ...αυτοπεριορισμό της αρπακτικότητας, κάθε άλλο! Σήμαινε ότι η αρπακτικότητα του ενός θα περιοριζόταν από την ίδια την αγορά , που θα αντιδολυσε.. αρα αυτορύθμιση.
Μόνο που... τα πράγματα δεν πήγαν ακριβώς έτσι, και το πρόβλημα επήλθε από εκεί που δεν το περίμεναν: από την περίφημη ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ, την αγνοημένη και αφημένη στο περιθώριο...
Μην βιαζόμαστε να κάνουμε προβλέψεις, ας περιοριστούμε στην παρακολούθηση της κρίσης. Η μονη πρόβλεψη που κάνω εγώ είναι η ..ισχυροποιηση του καπιταλισμού... δυστυχώς, το φίμωμα του λαού με δικαιολογία την κρίση, η λήψη άγριων μέτρων, κάποιες δε αναλύσεις που ανάγουν την απώλεια σε ...προσθαφαιρέσεις των ..ΑΕΠ είναι κυριολεκτικά γιά τα μπάζα...
Οι δε απανταχού ...Βεργόπουλοι, είναι οι πλέον αναρμόδιοι να ερμηνεύσουν, και ιδιαίτερα να προβλέψουν/... εχουν επανηλημενα αποτύχει, και μάλιστα στα ...χωράφια τους, οχι σε ξένα.
Δε θα τινάξει η κρίση καμιά μπάνκα στον αέρα,το καπιταλιστικό σύστημα θα βγει ακόμα μια φορά αλωβητο και πιο ισχυρό,κι ας φαίνεται ότι κλονίζεται,θα αναγεννηθεί μέσα απο τις σταχτες μας,τη νύφη εμείς θα την πληρώσουμε!
Καλησπέρα κ. Κ.Κ.Μοίρη. Περισσότερο , λιγότερο κράτος, στο ζύγι θα τα χαλάσουμε; Εκ των πραγμάτων δεν υπάρχουν και πολλες εναλλακτικες στο δίπτυχο Κρατος/Ιδιωτες. Κατα καιρους αλλάζει η σύσταση του μείγματος. Πριν το κραχ ήταν τα ιδια, μετα το 29 το New Deal,μετά ξανα το περασμα σε περισσοτερο ιδιωτικο κεφαλαιο. Οταν τα κανει μπαχαλο ο ενας πολος τρεχουμε στον αλλον κ.ο.κ.
Καλησπέρα @Rider. Σχετικά με τις εναλλακτικές λύσεις κοινωνικης οργανωσης δεν νομιζω να υπάρχει κανενας που να τις βλέπει εστω και αμυδρα μπροστά του. Το έγραψα αυτό απευθυνόμενη σ' εκείνους που ονειρεύονται οτι μεσα από μια τέτοια οικονομικη κριση θα ανατραπεί το status quo. Για το πλάτος και βαθος των επιπτωσεων κανεις δεν μπορει να μιλησει με σιγουριά. Πάντως ειναι σιγουρο οτι το συστημα κανει τρόπον τινα reset.
Kαλησπέρα Κάκο. Σχετικά με το ερώτημα που βάζεις στο τέλος έχεις κάποια άλλη απάντηση; Δουλευουμε σ' ενα σύστημα που για να κινηθεί χρειάζεται χρήμα, το οποίο εν πολλοίς το παρέχουν οι τράπεζες με δανεισμό. Αν κλείσουν οι στρόφιγγες τι θα γινει; Ωφελειται κανενας απο μια οικο. καταστροφή; Στη παρούσα συγκυρία νομιζω δεν υπάρχουν αλλες δυνατοτητες. Ή μπορεί να μην τις βλέπω.
@ ανορθόδοξε καλησπέρα. Μπα, δεν νομιζω ότι κρύφτηκε ποτέ. Από κυνισμό καλά πήγαινε. Μάλιστα είχε κατορθώσει να πάρει πολλούς με το μερος του, και αυτο φαινεται απο την υιοθετηση και επικρότηση πολλών από τις πρακτικές πλουτισμού που εφάρμοζε, από πλατυτερα στρώματα. Η Η οπτική του κατόρθωσε να γινει και η μοναδική οπτική της κοινωνιας. Και το λεξιλόγιό του επίσης. Μήπως οι λέξεις "τιτλοποίηση", "παράγωγα" και άλλες "απεχθείς" όπως αποδείχτηκε από την τωρινή συγκυρία, δεν μας ήταν γνωστές;.Αλλά τώρα μόνο καθίσαμε να μάθουμε και τι σημαινουν...Κάλλιο αργά παρά ποτέ...
Γειά σου Σχολιαστή, που διαβάζεις και πίσω από τις γραμμές! Σε προηγούμενο ποστ, γραμμενο σε υφος σαρκαστικό, δεν ασχοληθηκα με την ανατομια του προσφατου γεγονοτος, αλλά με τη σημασια της εμπιστοσύνης στη σταθεροποιηση των αγορων, αφορμής γενομένης των εξαγγελιων Αλογοσκούφη. Δεν υποτιμησα το γεγονος, απλώς δεν το άγγιξα. Oύτε το υποτίμησα, ούτε το υπερτίμησα. Συνηθίζω να αποφεύγω τη συνθηματολογια και τις προφητείες και επιδιώκω να αιτιολογώ ό,τι γράφω, χωρις αυτο να σημαινει οτι οι αιτιολογήσεις μου ειναι πάντοτε και πλήρεις. Φυσικά η ενημέρωση, η κατανόηση της αλληλουχίας των γεγονότων, και σαν επιστέγασμα η κουβέντα φέρνουν τα γεγονότα σε πιο πραγματικές διαστάσεις. Δεν μιλησα για κανενα τελος, κανενος συστηματος, παρά γιαυτούς που πιθανον να επιχαίρονται απο μια καταστροφή. Ευτυχώς δεν ειναι πολλοί.
Δεν θα κάνω προφητείες, ποιος άλλωστε μπορεί, παρά θα επαναλάβω ότι προς το παρόν οι παραγοντες της αγορας φαινονται μουδιασμενοι. Αν η ρευστοτητα και η εμπιστοσυνη αποκατασταθουν στα γρηγορα, μπορεί να ξαναπάρει μπροστα η μηχανη οπως και πριν. Αν η κριση δεν περιοριστει συντομα, τοτε ...who knows??
Ο Βεργόπουλος γραφει, κανει εκπομπες, διδασκει, αφηνει καποιο στιγμα... Δεν τον θεωρώ όμως ιδιαιτερα ευφυή, οπότε....
Καλησπέρα VaD. Εκει μιλανε καθολου γιαυτά; Νοιωθουν οι Σουδανεζοι να τους αφορά καθόλου; Έτσι πεφτουν τα συστηματα; Με μια κριση ρευστοτητας; Δε βλέπεις πόσοι γιατροι εχουν πεσει επάνω του να το σωσουν το παιδι;
Να μη ξεχνάμε ότι πριν την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού που απαίτησε να αφήσουν ελεύθερους τους λύκους στα μαντριά, υπήρχε μεγάλος έλεγχος και έντονη κρατικομονοπωλιακή ρύθμιση στην οικονομία (κεϋνσιανισμός) που ήταν αποτέλεσμα προηγούμενης κρίσης φιλελευθερισμού (κραχ). Ε και; Πάλι επήλθε κρίση. Και τότε ζητήθηκε ξανά (1974-1980) πλήρης κυριαρχία των αγορών ως δήθεν αυτορυθμιζόμενο σύστημα. Τώρα με τη κρίση επιστρέφουμε στα παλιά κ.ο.κ. Άρα αδιέξοδο στο σύστημα.
Το νέο σχέδιο των G7+ και της ΕΕ δεν είναι καθόλου νέο. Άκου να λένε «μάγο» τον Μπράουν που δήθεν το σκέφτηκε!!! Το έργο έχει παιχθεί πολλές φορές. Τη δικιά μας τη… «σοσιαλμανία» και τη "κοινωνικοποίηση" τις θυμάστε;;;;
Λένε ότι θέλουν να προλάβουν τη κρίση στη πραγματική οικονομία. Όμως ήδη το ΔΝΤ προβλέπει γενική μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ και το ΑΕΠ δεν είναι εικονικές τιμές μετοχών αλλά πραγματικά προϊόντα. Κάποιοι δεν θα έχουν δουλειά για να παράξουν (άνεργοι) και κάποιοι θα στερηθούν αγαθά από τη ζωή τους (φτώχεια). Ο χορός της σταδιακή πληρωμής της κρίσης από τους λαούς αρχίζει.
Αν κάποιος νομίζει ότι όλα αυτά τα τεράστια ποσά δεν θα τα πληρώσουν οι λαοί ας κάνει λίγη υπομονή. Κανένας κεφαλαιούχος δεν θα διαθέσει κεφάλαιο να σώσει μια τράπεζα. Θα εκβιάσει το κράτος και αυτό μπορεί να βάζει φυλακή τους φτωχοπρόδρομους για χρέη του ΤΕΒΕ αλλά έχει μπόλικο χρήμα (μέσω των φόρων) για τις τράπεζες! Θα εγγυηθούν τα πάντα στο τραπεζικό τομέα λέει η απόφαση της ΕΕ!!! Τρέξτε κομπιναδόροι ευκαιρία να διπλασιάστε τη κλοπή!
Μπορεί τώρα να μην υπάρχει τώρα δύναμη ικανή (υποκειμενικός παράγοντας) να ανατρέψει τον καπιταλισμό παρότι περνάει κρίση (αντικειμενικός παράγοντας). Όμως ο καπιταλισμός είναι αυτός και μόνο αυτός που θα δημιουργήσει τον νεκροθάφτη του. Κανένας δεν θα έρθει απέξω ως κατακτητής-ελευθερωτής. Σταδιακά οι κρίσεις μετατρέπονται σε ταξικές και κοινωνικές και κατόπιν σε πολιτικές (αυτό που λέγαμε σε άλλη ανάρτηση για τη μετατροπή των ποσοτικών αλλαγών σε ποιοτικές….).
Για όποιον θεωρεί ότι με τα μέτρα που αναγγέλθηκαν η κρίση θα τελειώσει πράγμα εντελώς αμφίβολο, ή όποιος βιάζεται να κάνει τώρα την… επανάσταση, υπομονή θα έρθουν και άλλες κρίσεις, σε αυτή θα μείνουμε; Κάποια στιγμή μπορεί να συνδυαστεί ο υποκειμενικός με τον αντικειμενικό παράγοντα και τότε…
Πάντως οι μεγάλες εξεγέρσεις που μπορούν να μετατραπούν σε επαναστάσεις συνδυάζονται πάντα με κρίσεις. Μέχρι τότε γίνονται ποσοτικές μεταβολές. Ακόμη και αυτές οι αναρτήσεις που μεταβάλλουν σε κάποιο βαθμό τη κοινωνική συνείδηση μέσω των συμμετεχόντων, αυτή τη δουλειά κάνουν.
Περί μοντέλων νομίζω έχω πει κάτι παλιότερα σε άλλη ανάρτηση. Δύσκολη διαδικασία. Η Αριστερά είναι μάλλον στο 1905. Τόσο πίσω! Τα μοντέλα δεν είναι εγκεφαλικές κατασκευές αλλά μια διαλεκτική σχέση ανάπτυξης κοινωνικοταξικών δυνάμεων που είναι διατεθειμένες να τα προωθήσουν δυναμικά και πολιτικών δυνάμεων που τα διατυπώνουν και οργανώνουν την επικράτησή τους. Σήμερα υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες ατομικά ή (μικρο)κινηματικά εναλλακτικά μοντέλα αντικατάστασης του καπιταλισμού στα κεφάλια αριστερών. Και τι έγινε; Μοιάζουν με σχέδια επί χάρτου για νέα κατάληψη των... "Χειμερινών Ανακτόρων"!
Για τη φασιστική εναλλαγή, ναι υπάρχει πάντα εν δυνάμει ο κίνδυνος και πάντα είναι έτοιμη να προσφέρει «λύση» στο κεφάλαιο. Οι φασίστες πάντα κάποιοι τεχνητή ή πραγματική κρίση επικαλούνται για τη… σωτηρία της πατρίδος! Ήταν το έφορο έδαφός τους. Μέχρι τότε όμως μάλλον θα δούμε αυτά που λένε ο Σχολιαστής και οι άλλοι.
Όσο για τη νομιμότητα και την ηθική μάλλον ατύχησε η ανάρτηση ψάχνοντας κάποια λογική των πραγμάτων. Καλύτερα να μείνει στη λογική των συμφερόντων. Δίνουν καλύτερη ερμηνεία στα φαινόμενα.
Στέργιος
Για ποια κρίση να μιλήσουν ,βρε καλή μου, εδώ που τη ζούνε μια ζωή;
-Παντως δεν ειδα ακόμη διαφοροποίηση στην τιμή της ντόπιας λίρας σε σχέση με δολαριο και ευρώ.
Μιά μονάχα παρατήρηση στην πολύ καλή ανάλυση του Στέργιου, με την οποία συμφωνώ σχεδόν σε όλα:
Η "σοσιαλμανία" και ιδιαίτερα η "κοινωνικοποίηση" δεν είχε καμμία σχέση με το σχέδιο Μπράουν. Τα τότε ελληνικά ...σαίνια είχαν σαν στόχο να λειτουργήσει το κράτος τις τράπεζες σαν ...επιχειρηματίας (τρομάρα του!). Τουλάχιστον, αυτή ήταν η "θεωρία" (γιατί, στην πράξη, μπορεί να ήταν απλά η "σωτηρία" των ημετέρων αποτυχόντων νεοεπιχειρηματιών της συμφοράς). Ησαν πολύ πλησιέστερα στα παλαιοσοσιαλιστικά πρότυπα και ...ιδανικά.
Αντίθετα, ο Μπράουν κινείται ΜΕΣΑ στο καπιταλιστικό σύστημα και είναι συνεπής με τις αρχές του καπιταλισμού (σαν σωστός, σύγχρονος ...εργατικός!): Χρηματοδοτεί απ' ευθείας τις τράπεζες αγοράζοντας μετοχές τους στην εξευτελιστική σημερινή τιμή, με στόχο μόλις η αγορά ανακάμψει, να τις πουλήσει με κέρδος (μπορεί και σημαντικό). Ισως έτσι ...εφησυχάζει και η ...σοσιαλιστική του συνείδηση, γιατί το μέτρο είναι από το οπλοστάσιο του καπιταλισμού.
Θα συμφωνήσω ιδιαίτερα με την τελευταία παράγραφο του σχολίου του Στέργιου, γιά την ηθική...
Κάποτε, επί τέλους, και οι μεν (υποστηρικτές) και οι δέ (αντίπαλοι) μέσα στο σύστημα, πρέπει να το καταλάβουν: Το σύστημα δεν έχει ηθική, και οι όποιες "παροχές¨, ¨κοινωνικές ευαισθησίες" κλπ. κλπ. απλά στοχεύουν τελικά ΜΟΝΟ στην αύξηση του κέρδους, στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Ναι... οι κινήσεις "ηθικής" μπορεί να έχουν θετικό αποτέλεσμα ΚΑΙ στην κοινωνία ΚΑΙ στους εργαζόμενους, αλλά δεν πρέπει να ...παρεξηγούνται, και να προσδίδουμε στο σύστημα ιδιότητες που ...δεν έχει και που -εξ άλλου- δεν θα έπρεπε να έχει... Το τωνίζω αυτό γιατί η χρήση λέξεων με νοηματικό βάρος μπορεί να οδηγήσουν -οταν "συνδέονται" από λάθος με πράξεις που δεν έχουν το ίδιο νοηματικό βάρος- σε πολύ αυθαίρετα και ...επιβλαβή συμπεράσματα...
Σε ένα βιβλιαράκι του 1982 κάποιου Π.Α.Βόστρικοφ, που ετοιμαζόμουν να πετάξω λόγω εκκαθάρισης της βιβλιοθήκης βρήκα το παρακάτω απόσπασμα που είχα υπογραμμίσει: «Η αυξομείωση της μάζας του χρήματος δεν οφείλεται στη καλή ή κακή θέληση των τραπεζιτών (εννοεί είναι επιβολή των συγκυριακών αναγκών του κεφαλαίου). Αυτό φαίνεται και από το ότι η κρίση αρχίζει τη στιγμή ακριβώς που οι τράπεζες, χωρίς να υποψιάζονται τίποτα για το κραχ που πλησιάζει, μοιράζουν πιστώσεις με περισσότερη γενναιοδωρία από τη συνηθισμένη, ρίχνουν στη κυκλοφορία μεγάλη ποσότητα χαρτονομισμάτων, και η χρηματική ζήτηση βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο».
Όχι δεν είναι μάγος ο άνθρωπος, απλώς περιγράφει αυτά τα απλά που και ο Μαρξ έγραφε πριν 150 χρόνια τον οποίο επί τόσα χρόνια κάποιοι προσπαθούν να τον βγάλουν ξεπερασμένο με θεωρίες τύπου Α. Σμιθ που διατυπώθηκαν πριν… 230 χρόνια!!!
Επί της ουσίας ο καπιταλισμός επαναλαμβάνει τον εαυτό του στις κρίσεις και στις ανόδους με διαφορετική κάθε φορά μορφή.
Βλέπω τρελό πάρτι στα χρηματιστήρια του κόσμου (Δευτέρα 13.10.08 μεσημέρι) μετά τα μέτρα που ανακοινώθηκαν. Προεξοφλούν αέρα ή θα διαρκέσει η άνοδος; Να δούμε πόσο κρατάει η ψυχολογία. Πάντως αν δεν είναι προσωρινή (διορθωτική) η σημερινή άνοδος για να ισορροπήσει η υπερβολική υποτίμηση των προηγούμενων ημερών, κάποια στιγμή θα έρθει ο λογαριασμός. Το θέμα είναι ότι ποτέ δεν θα ξαναγυρίσουμε εκεί που ήμασταν και είναι αδύνατο να μη πληρώσουν κάποιοι την κρίση.
Σχολιαστή,
βεβαίως μπορεί να ερμηνευθούν τα πράγματα και αλλιώς. Να πω την άποψή μου. Η κρατικοποίηση των ναυπηγείων, της Εμπορικής κ.α. έγιναν από τον Κ. Καραμανλή προληπτικά και ακριβώς λόγω συμπτωμάτων (υπερ-χρηματοδότηση) που βλέπουμε και σήμερα σε ΗΠΑ, Αγγλία. Μη ξεχνάμε ότι τότε οι κρατική-καπιταλιστική ανάληψη επιχειρηματικότητας ήταν κοινοτυπία και όρος ανάπτυξης για πολλές χώρες, κυρίως μέσης ανάπτυξης αν και δεν ξέφευγαν και οι ανεπτυγμένες. Ο Ανδρέας όταν ήρθε, τον πίεσε το κεφάλαιο να αναλάβει όλα τα κλεμμένα των προβληματικών, τα ανέλαβε και τους απάλλαξε (ούτε ένας δεν πλήρωσε δραχμή από τα κλεμμένα) και για να χρυσώσει το χάπι το ονόμασε «κοινωνικοποίηση» και έκανε εκείνες τις αλήστου μνήμης ΑΣΚΕ ως όργανα κοινωνικού ελέγχου των κοινωνικοποιημένων επιχειρήσεων για να διαχειριστούν τα χρέη και το κλείσιμο ή το ξαναπούλημα κοψοχρονιά όπως και έγινε σε πολλές περιπτώσεις. Κάποιοι αφελείς (;;;) πίστεψαν ότι πρόκειται για… σοσιαλισμό(!) και έκαναν σεμινάρια επί σεμιναρίων (Μ. Νικολινάκος, Α Μητρόπουλος κ.α.) για να το αποδείξουν. Απαντήθηκαν από ένα βιβλίο του Γ. Ρούσση για τη «Συμμετοχή» και η πράξη επιβεβαίωσε ότι επρόκειτο για καθαρά καπιταλιστικό μέτρο εκτός και αν ονομάσουμε «σοσιαλιστική» ακόμη και την κρατικοκαπιταλιστική διαχείρηση.
Πέραν αυτών Ο.Κ σωστές οι παρατηρήσεις, η πραγματικότητα είναι πάντα πολύ σκληρότερη των ιδεολογημάτων και των εικόνων που βλέπουμε.
Όσο για το (προσωρινό 5 ετών) σχέδιο «εθνικοποιήσεων» του Μράουν. Πόσο προσωρινή είναι η 5ετία που μπορεί να γίνει εύκολα 15ετία και να περιλάβει και άλλου τύπου επιχειρήσεων; Πολλά προσωρινά στο σύστημα έγιναν κατά καιρούς μόνιμα…. Μέχρι να φέρουν νέα κρίση…
Στέργιος
Πολύ ωραίο το κείμενο σου Cynical.
Δεν υπάρχει κανένα κομμάτι που θα διαφωνήσω. Η πρώτη ανάλυση του Σχολιαστή με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Το είχα γράψει σε προηγούμενο ποστ. Το κράτος καλά κάνει και αγοράζει τώρα που οι τιμές είναι χαμηλές γιατί είμαι σίγουρος ότι σε κάποιο καιρό θα πουυλήσει υψηλότερα. Εκεί που διαφωνώ είναι στο ότι αγοράζει προνομιακές μετοχές που δεν δίνουν δικαίωμα ψήφου (τουλάχιστον τυπικά).
Πάντως τον Brown τον εμπιστεύομαι πάρα πολύ. Ως Υπουργός Οικονομίας έκανε πολλά καλά. Για αρχή να σου πω ότι κάποιος φίλος μου μηχανικός παίρνει πολλές φορές παραπάνω από τους αντίστοιχους Ελληνες συναδέλφους του και πληρώνει το ψωμί, το γάλα και το χοιρινό (πρώτης αναγκης) φτηνότερα από την Ελλάδα. Οσο για την ευκολία εύρεσης εργασίας...ούτε γνωστό χρειάζεσαι!
Υ.Γ. Ετσι που με κάνεις θα αναγκαστώ να βγω με bankers για να γράψω ποστ, γιατί καλά τα βιβλία και οι εφημερίδες, αλλά αν δεν μιλήσεις με κάποιον που δουλεύει (χρησιμοποιώ ενεστώτα) στην Lehmans πάντα κάτι λείπει...
Καλημέρα Στέργιο και καλή βδομάδα.
Κοιτάζοντας λίγο περί οικονομικών κρίσεων στο παρελθον, διαπίστωσα ότι αποτελούν φαινομενο σχεδόν ενδημικό. Προσφατα, δηλ. το 1990 η κριση στις σκανδιναυικες χωρες, μετά στην Ασια το 1997, στην Ιαπωνια που διήρκεσε για καμιά 10ετία, στο Μεξικό, Ρωσία, Αργεντινή, στην αμερικη αρκετες φορες απο το 1929, προσφατα το dot com crash, ακομα και απο τον 19 αιώνα.
Το γεγονος αυτό καθ' αυτό των επαναλαμβανόμενων κρισεων, (κάθε μια και διαφορετικής διάρκειας και έντασης), μπορεί να ερμηνευτεί και σαν απουσία αδιεξόδου, μιας και οι αγορες αργα ή γρήγορα ξεχνούν και το συστημα ξανακάθεται στα ποδια του μεχρι την επόμενη κρίση που θα κάνει το reset.
Για να ξανακαθίσει δε, στα πόδια του θα περάσει απο μια περίοδο ύφεσης η οποια προσδιοριζεται απο χαμηλότερη αναπτυξη, αυξηση της ανεργιας και καθηλωση ή χειροτέρευση του βιοτικου επιπέδου. Αυτός είναι ο τρόπος πληρωμής της κρίσης. Το ΔΝΤ λεει το προφανές, άσε που προβλέπει αναπτυξη 0%.
Οι κρίσεις αποτελούν όντως συστατικό στοιχειο του καπιταλισμού, πραγμα που αποδεικνύεται απο την ιστορία, αλλά συστατικό στοιχείο του καπιταλισμού αποτελούν και οι τρόποι και μηχανισμοί ξεπεράσματος των κρίσεων.
Επομένως, δεν ειναι λιγο αδιέξοδο να στηνουμε καραούλι στην επόμενη κρίση, μπας και ειναι δυνατή αρκετά ώστε να γκρεμίσει το σύστημα;
Ο καπιταλισμος είναι σαν μια self-learning mashine.
Καλημέρα και καλή βδομάδα VaD. Εννοούσα αν την αναφερουν στα ραδιοφωνα, τηλεοράσεις κ.λ.π., με ζηλο ή απλως αν την προσπερνουν στα γρηγορα. Με τι ασχολουνται κυριως στα δελτια τωρα; Συγχωραμε και παλι, αλλά εχω μεγαλη περιεργεια γιαυτη τη χωρα.
Φαντάσου να είχαμε τα επιπόλαια πράσινα ανθρωπάκια να κυβερνάνε τη χώρα. Μπερδεμένα μυαλά επιπόλαιων ανθρώπων.
Η Διεθνής κρίση, βρε άσχετοι, οφείλεται στο κράτος πάλι. Ο ανεύθυνος ο Μπούς εγγυάτο τα δάνεια των ημικρατικών Fannie Mae και Freddie Mac (7 τρισ. δολάρια εκταμιεύσεις), που έδιναν αφειδώς δάνεια για να δίνει την ψευδαίσθηση ότι ακόμη και ένα υπαλληλάκι μπορεί να αγοράσει βίλα, προφανώς για περνάει το μήνυμα όλα πάνε καλά, γιαυτό ξαναψηφίστε μας.
Εάν σε αυτή την ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΛΕΓΧΩΝ προσθέσεις τη δίψα για προμήθειες των στελεχών των τραπεζών φτάσαμε στην κατάρρευση όλου του συστήματος.
Εάν λειτουργούσαν οι κρατικοί έλλεγχοι ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΧΑΜΕ ΦΤΑΣΕΙ ΕΔΩ.
Το πρόβλημα λοιπόν είναι ο καπιταλισμός ή ο κρατισμός;
Εάν οι δύο ανωτέρω εταιρίες ΔΑΝΕΙΖΑΝ ΔΙΚΑ ΤΟΥΣ ΛΕΦΤΑ θα τα σκόρπαγαν αφειδώς όπως έκαναν;
Ο καπιταλισμός φίλε μου ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΕΙΟΣ αλλά είναι το καλύτερο σύστημα που έχουμε!
Καλημέρα Σχολιαστή. Μιλας για τις προβληματικές επί Πασοκ, το 1980; Αυτες που τις αγορασε και τις εκλεισε; Καλά, τα πρωτα τους βηματα κανανε στην ελλαδα τοτε και ο σοσιαλισμος, αλλά και η νεα επιχειρηματικοτητα που φουσκωνε παγκοσμιως. Πάντως θα ηταν αδικο να τον κρινουμε μετα απο 30 χρονια με σημερινα κριτηρια.
Και λίγα λόγια για την ηθικη στην πολιτική, ένα θεμα που επανερχεται και θα επανερχεται, διότι αφ ενος υπάρχουν αυτοί που τη διαχωριζουν και αφ' ετέρου οι άλλοι που δεν νοούν η ηθικη να στεκεται μακρια από την πολιτικη. Δειτε στον τυπο καθαρα αυτες τις δυο τασεις.
Νομίζω, οτι η πολιτικη δεν θα πρεπει να κρινεται με ορους ηθικης, αλλά με ορους αποτελεσματικοτητας για μεγιστοποιηση του συμφεροντος, κ.α, όπως το γραφεις. Το ποιανού, τώρα, συμφέρον είναι θεμα πολιτικου συστηματος πλεον και συσχετισμού δυνάμεων.
Ανώνυμε, καλημέρα, βάλε και κανενα ψευδώνυμο, ευκολο ειναι γιατι δεν θα ξερω σε ποιον ανωνυμο στο τελος θα απευθυνομαι. Πες, π.χ. Ανωνυμος-Ανωνυμιδης. (το βλογ εχει εφεση στα ποντιακα).
Αν κοιτάξεις στα σχολια του ποστ για την Πίστη (δυο αναρτησεις πριν) και συγκεκριμενα στην απαντηση στον Στεργιο θα δεις οτι αναφερομαι στην παροτρυνση των πολιτικων (Μπους αλλα και δημοκρατικων) για τη χορηγηση φτηνων στεγαστικων δανειων).
Αυτα που λες ειναι οντως αληθινα και ετοιμαζω μαλιστα αρθρο για την απαρχη της κρισης που αναγεται στην home-ownership culture της Αμερικης και την πολιτικη της εκμετάλευση για ψηφοθηρικους και μονο λογους. Τα επισφαλή NINJA δανεια (No Income, No Job and No Assets) ακομα και σε μεταναστες, χωρισ social security number, παροτρυνονταν απο πολιτικους.
Λοιπόν Stay tuned, αν και ολα αυτα τα γνωριζεις.
καλημέρα
έχω ήδη γράψει την άποψή μου σε εσάς...
οι ευρωπαίοι υπερτονίζουν πονηρός σκεπτόμενοι τα στοιχεία της ΑΜερικάνικης κρίσης του χρηματιστιριακού κεφαλαίου και του κατασκευαστικού σε μικρότερο βαθμό...
Ο καπιταλισμός δεν πίπτει εκ των θεμιλίων του μόνος...
Η άθλια γριά σκοροκοφαγωμένη από τις κρεπάλες της ΓΑΝΤΖΩΝΕΤΕ από όπου μπορεί.
Και οι Κευνσιανικές λύσεις είναι Η ΛΥΣΗ τους... το ξέρουν και τις κάνουν πράξη...
@Στέργιο, στην προκειμένη περίπτωση οι τράπεζες μεχρι να στερέψουν είχαν όντως αρκετό χρήμα να δανεισουν Και αυτο ειναι μια απο τις "παραδοξοτητες" της Αμερικής, διότι παρ' όλο το μεγάλο δημοσιο ελλειμμα και το αρνητικο εμπορικο ισοζυγιο, κεφάλαια συνεχιζουν να εισρρεουν και παρά το αδυναμο δολαριο. Ειναι γνωστο οτι η αμερικανικη οικονομια χρηματοδοτειται κυριως απο τους ξενους και κυριως ευρωπη-κινα.
Φαινεται λογικο αμα εχεις χρημα και το δανιζεις φτηνα, καποια στιγμη να ερθει το μπαμ, διοτι ολοι θα αγοραζουν, οι τιμες θα ανεβαινουν, και περισσοτερα προιοντα θα παραγονται για να ικανοποιησουν τη ζητηση.
Μετα όμως θα ερθει μια στιγμη όπου τα προιοντα θα ειναι τοσο πολλα, οι τιμες θα ειναι τοσο υψηλες,
οποτε δεν θα μπορουν να τα αγορασουν, θα μενουν αδιαθετα, και θα αρχισει η αντιστροφη μετρηση.
Αυτο συνεβη και με τα σπιτια τωρα. Αυτο που δεν ξερω (ακομα) ειναι αν δεν ειχαν εφευρεθει αυτα τα περιεργα τραπεζικα προιοντα των τιτλοποιησεων που πουλιουνταν και ξαναπουλιουνταν και δημιουργησανε τη φουσκα, θα γινοταν το κραχ μονο και μονο εξ αιτιας του παραπανω απλου και λογικου μηχανισμου που περιεγραψα;
Καλημέρα NdN και καλη βδομαδα. Απο σενα περιμενω που κινεισαι στο city, να μου γνωρισεις κανεναν αδερφο Lehman, Solomon, κάπως ετσι. Μεχρι τοτε θα βγαζω τα ματια μου στα βιβλια.
Πάντως NdN, διαβαζα (πάλι!) προσφατα σε μια οικ, εκθεση ότι η βρεττανια εχει απο τους χειροτερους δεικτες οικονομικης ανισοτητας στην ευρώπη. Κάτι θα λεει αυτο για καποιους άλλους. Για το μεσον στις προσληψεις, το θεωρω αυτονοητο οτι απουσιαζει. Διαολε η αγγλια εχει την παλιοτερη δημοκρατια.
Για την κινηση Brοwn δεν γνωριζω....δηλαδη δεν μπορω να την αξιολογησω σε σχεση με τη κινηση Πολσον και Σαρκοζι.
Καλημέρα Αkrat. Πάντως διαβαζοντας και αμερικανικες και αγγλικες εφημεριδες και ελληνικες τα ιδια ολες αναμασούσανε.
Δεν καταλαβαινω ομως το λογο αυτης της αποκρυψης εκ μερους των ευρωπαιων. Μπορεις να μας πει κατι περισσοτερο;
Μέσα σ' αυτήν την κρίση αναρωτιέται κανείς: ποιος είναι τελικά ο ρόλος του κράτους;
Το κράτος οφείλει να κατοχυρώνει το Δημόσιο Συμφέρον. Δεν αρκεί απλώς να ορίζει το νόμιμο (για να το επικαλούνται μετά οι ανήθικοι).
Οφείλει να διασφαλίσει, όπως λες, ότι "οι Νόμοι αποτελούν κρυστάλλωση κοινωνικών σχέσεων και για να νομιμοποιούνται οφείλουν να αντανακλούν την τρέχουσα κοινωνική ηθική."
Για να το κάνει, πρέπει να ελέγχει τον αθέμιτο ανταγωνισμό, να περιορίζει το μαύρο χρήμα και να εμπνέει εμπιστοσύνη στη διαχείριση των οικονομικών.
Αυτό είναι το πρώτο βήμα για να αντιμετωπιστεί η κρίση.
Όχι με μερεμέτια του τύπου "ρίχνουμε ρευστό στην αγορά"...
Άραγε η κατάσταση στην υγεία, στην παιδεία και σε άλλους τομείς γιατί δεν θεωρείται το ίδιο δραματική ώστε να χρειάζεται "ενέσεις" ρευστότητας;;
Cynical,
Είμαι σίγουρος ότι δεν χρειαζεσαι τις γνωριμίες μου. Φαίνεται ότι έχεις ταξιδέψει αρκετά και όσο να ναι θα έχει γνωρίσει κανέναν banker/broker/trader κοντά. Δεν είναι δα και τόσο ασυνήθιστο. Συνήθως είναι κάτι κακά, κοντά και ασχημομούρικα ανθρωπάκια με χαιρέκακο γέλιο που έχουν αδυναμία στην Moet. Κατά ένα παράξενο τρόπο το θυληκό είναι πανέμορφο, ευγενέστατο και υπήρχαν εποχές που είχε αδυναμία σε έλληνες μηχανικούς.
NP:
Γειά σου φίλη μου Cynical.
Με χαρά μου βλέπω οτι ασχολείσαι με τα οικονομικά θέματα.
Θα ήθελα να τοποθετηθώ σε κάτι που γράφεις.
Λές:
"Το δικό μου ερώτημα είναι, πού στηριζόταν όλος αυτός ο χορός της κερδοσκοπίας; Σε τρία σκέλη, θεωρώ ότι είναι η απάντηση..."
Μια τέτοια αντίληψη δείχνει ότι το πρόβλημα με τον καπιταλισμό είναι διαχειριστικό. π.χ., με λίγο καλύτερους ελεγκτικούς μηχανισμούς, με ένα πιο αυστηρά εφαρμοσμένο BASEL II, ή ένα BASEL III, δεν θα είχαμε πρόβλημα. Το ίδιο λέει και ο Σόρος. Φταίνε τα άπληστα Golden Boys της Wall Street λέει η Πελόσυ κ.ο.κ. όλοι αυτοί κόπτονται για να σωθεί το σύστημα.
Εμείς, καλή μου cynical, δεν είμαστε απο τους ευνοημένους του Καπιταλισμού. Δεν χρειάζεται να σκεφτόμαστε ΥΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ.
Αν το πρόβλημα του καπιταλισμού ήταν διαχιεριστικό και όχι δομικό, δεν θα έίχαν συμβεί τόσο πολλές κρίσεις. Δεν ξέρω αν είδες στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία ένα άρθρο με τίτλο "τι μας λέει η ιστορία"
Όπου παραθέτει 14 βαρβάτες κρίσεις.
Συμφωνώ μαζί σου ότι το πρόβλημα με τον καπιταλισμό έιναι ΚΑΙ ηθικό.
Και συγκεκριμένα, ο καπιταλισμός επιτρέπει να αμοίβονται άτομα που ΔΕΝ ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΑΞΙΑ. Άρα, ιδιοποιούνται αξία που παράγουν άλλοι. Για να το κάνουν αυτό, κατασκευάζουν τα περίπλοκα προϊόντα, δημιουργούν τις φούσκες, κλπ.
Η γνώμη μου είναι: back to the basics. Ποιός παράγει αξία ? Μόνο όποιος εργάζεται. Αυτός μόνο πρέπει να αμοίβεται ανάλογα με την αξία που παράγει. Αυτό απαιτεί η ηθική. Αυτό απο μόνο του διασφαλίζει και δικαιοσύνη και απόλυτη οικονομική σταθερότητα.
cynical,
Αν δεν έχεις κατά νου την ιστορική εξέλιξη των κοινωνιών και το πέρασμα από ένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα σε άλλο είναι σχεδόν αδύνατο να ερμηνεύσεις τις αργές και βασανιστικές αλλαγές που σημειώνονται δεκαετία στη δεκαετία (παλιά εκατονταετία) με κρίσεις, γεγονότα, πολέμους, εξεγέρσεις, αναπτυξιακές απογειώσεις κλπ. Δεν είναι μάθημα ούτε μοιρολατρική αναμονή. Η ιστορική εξέλιξη δεν βιάζεται έστω και αν κάποιοι θέλουν να βγει το πουλί πριν το αυγό. Και όταν βιάζεται εκδικείται…
Συνεπώς η περιγραφή μιας κοινωνικής εξέλιξης έστω και χονδρικά δεν είναι απλά υποκειμενική υπόθεση. Το ότι κάθε κοινωνικοοικονομικό σύστημα και όχι μόνο ο καπιταλισμός έχει ανόδους, κρίσεις και μηχανισμούς εξόδου από τις κρίσεις το ξέρουν όλοι. Αυτό επαναλαμβάνεται πάντα εκτός από τις ώρες της μεταβολής και ανατροπής. Ούτε γίνεται σε μια μαγική νύχτα. Η ανατροπή της δουλοκτησίας κράτησε από τον Σπάρτακο μέχρι τον 4ο αι. μ.χ., αν δεν κάνω λάθος. Η ανατροπή του φεουδαρχισμού κράτησε ίσως περισσότερα από 300 χρόνια (Αναγέννηση, αγγλικός συμβιβασμός, γαλλική επανάσταση και μάχη επικράτησης κλπ).
Η έναρξη ανατροπής του καπιταλισμού έγινε με τη ρωσική επανάσταση(1905 και 1917) και τη γερμανική εξέγερση- επανάσταση (1918) στη πρώτη μεγάλη παγκόσμια κρίση που ήταν ο Α΄ παγκόσμιος πόλεμος. Διευρύνθηκε στη δεύτερη μεγάλη κρίση (αποκορύφωμα ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος) αλλά η ανατροπή δεν ήταν ιστορικά ώριμη και αυτό που αντιστοιχούσε στους ιστορικούς συσχετισμούς δυνάμεων και στη νομοτελειακή αναγκαιότητα του διάδοχου του συστήματος.
Έτσι πάμε πίσω και άντε πάλι από την αρχή. Αυτή η κίνηση μπρος – πίσω είναι συνεχής σε όλες της ανατροπές, όχι απλά του καπιταλισμού.
Έπεται ιστορική συνέχεια που κανένας Νοστράδαμος δεν είναι σε θέση να προβλέψει το πώς, πότε, τι και γιατί. Συνεπώς μια κρίση μπόρει να είναι η σπίθα της ανατροπής ή και τίποτα.
Στέργιος
"αλλά η ανατροπή δεν ήταν ιστορικά ώριμη και αυτό που αντιστοιχούσε στους ιστορικούς συσχετισμούς δυνάμεων και στη νομοτελειακή αναγκαιότητα του διάδοχου του συστήματος."
Ορίστε????
H ανατροπή δεν ήταν... ώριμη? 'Η μήπως οι ...ανατροπείς τα πήγαν ΤΟΣΟ άσχημα, ώστε τελικά ανατράπηκαν από τους μέλλοντες να ...ανατραπούν?
Μήπως η αναλύσεις καλό θα ήταν να είναι πιό ...αντικειμενικές και να λένε και κάποιες ...αλήθειες που η πράξη έχει αποδείξει?
Καλησπέρα Ikor. Αυτοι ομως που ριχνουν τα δις τώρα, δεν θεωρουν οτι κανουν μερεμετια. θεωρουν οτι ανασταινουν το συστημα. Ολα αυτα που επισημαινεις ειναι σωστά, αλλά κατι επρεπε να γινει στα γρηγορα. Οι μηχανες στα χρηματιστηρια επρεπε να μενουν αναμμένες συνεχεια.
Η ηθική του παροντος συστηματος βαζει σαν προτεραιοτηττες την σωτηρια των αγορων απο τη σωτηρια της παιδείας και της υγειας. Αλλο συστημα θα ειχε και άλλη ηθικη.
Αγαπητέ ΝΠ, πρώτον γραφω για να μαθαινω... Με ξερεις ότι θελω να ξετιναζω τα πραγματα και να ψαχνω σε σκοτεινες γωνιες μεχρι να φωτιστουν.
Σχετικά με το αν ειναι δομικο ή διαχειριστικο το θεμα: Δομικό (inherent) είναι το θεμα, αφού ο τροπος διαχειρησης της οικονομιας στον καπιταλισμό φτάνει ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ σε αυτό που στα μαθηματικά ονομάζεται overflows, αλλά και διαχειριστικό συνάμα, διότι ο ιδιος ο καπιταλισμός εχει εφεύρει και τις μεθοδους, που είναι πολλές και ποικίλες, για να αποσοβούνται οι κρισεις, ή όταν συμβούν να τις ξεπερνάει από τα μέσα.
Οπως γραφω και παραπανω στον Στεργιο ή Σχολιαστη, δεν θυμάμαι, με το να έχουν υπάρξει τοσες κρισεις, αυτό δεν σημαινει ότι στις ισάριθμες φορές έχουν ξεπεραστεί κιόλας επιτυχώς, για να μπορέσουν να ξανασυμβούν;
Επιτυχως εννοώ, ότι δεν εχει βουλιαξει ανεπανορθωτα το συστημα, ώστε να μην εχει πια αλλα περιθωρια για να ξαναβουλιάξει.
Νίκο γράφεις: "...Δεν χρειάζεται να σκεφτόμαστε ΥΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ...", και εννοεις τους διαχειριστικούς.
Δηλαδή, ρωτάω πώς πρεπει να σκεφτούμε για να ερμηνευσουμε την ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ κρίση, η οποία έλαβε χώρα κάτω από τις ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ συνθήκες;
Με αφηρημενους και γενικόλογους όρους περι καπιταλιστικών κρισεων; Ξερεις καλυτερα απο μενα και απο τον καθενα ότι οι κρισεις εχουν ταυτοτητα και ότι ειναι πολλων ειδων. Δεν μου αρεσει να τα αναγω ολα σε ενα κοινο παρονομαστη, χωρις να εξεταζω τις ειδοποιες διαφορες τους. Οκ, συμφωνώ ότι όλα έχουν τη σφραγιδα του συγκεκριμενου τροπου διαχειρησης της οικονομιας, αλλα έτσι δεν θα παμε μακρια, αν δεν αναλυσουμε τις λεπτομερειες. Και ο καπιταλισμος δεν είναι παντα ο ιδιος διαχρονικά.
Θα σου μιλησω τωρα απο τη μερια της φυσικου η οποια θα δει την οικονομια σαν ενα πολυπλοκο συστημα. Την οποιαδηποτε οικονομια, η οποια ειναι η σχηματοποιηση των συναλλαγων εκατομμυριων ανθρώπων. Αυτο το πολυπλοκο συστημα μπορει να δουλευει καποια εποχη σε ισορροπια, αλλά μια μικρή διαταραχή μπορεί να το σπρωξει εκτος και να αρχίσει να συμπεριφεται απροσδοκητα και ανώμαλα (με την εννοια τη φυσικη, απειρισμοι, κ.λ.π.). Αυτο ονομαζεται κρισις. Δεδομενης της πολυπλοκοτητας και των ασταθμητων παραγοντων (που βασικα ειναι ψυχολογια και κερδοσκοπια), μου φαινεται περίεργο που οι κρισεις δεν συμβαινουν συχνοτερα..
Αυτα τα ολιγα προς το παρον.
Απ' οτι φαινεται NdN, έπεσα στον κατάλληλο ανθρωπο με τα καταλληλα κονέ. Ο τελευταιος banker που γνωρισα μας αφησε χρονους. Μετα το εριξα στους εφοπλιστες και ξεκοψα απο το city. Γιαυτο με βρισκεις αδιαβαστη στα χρηματιστηριακά.
Στεργιο, γραφεις για τις μεγαλες κοινωνικες ανακαταταξεις. Δεν καταλαβαινω όμως τι συμπερασμα θελεις να βγαλεις απο αυτες. Οτι συμβαινουν για παράδειγμα σε "ώριμο χρόνο;". Τι σημαινει όμως ώριμος; Και ειναι θεμιτο να αντιστοιχίσουμε πισω απο καθε αλλαγή μια οικονομική κριση;
Για να ειμαστε ομως συνεπείς, θα πρέπει ανάλογα να αντιστοιχησουμε μια τετοια αλλαγή και σε καθε οικονομικη κριση, πράγμα που δεν συμβαινει..
Αν καταλαβαίνω αρκετά τη γλώσσα,δεν παρακολουθώ ντόπια κανάλια,μόνο κάποιες φορές το Αλ Τζεζίρα,έτσι δεν έχω ολοκληρωμένη άποψη.
Έχετε πάρει χαμπάρι τι κάνετε εδώ πέρα; Θα σας πρότεινα να διαβάσετε την 'Περικεφαλαία του Τρόμου' κάποιου Ρώσου συγγραφέα Πελέβιν που επεξεργάζεται το μύθο του Μινώταυρου.
Ανωνυμε, αντι να μας στελνεις σε αλλα χωραφια, γιατι δεν μας εξηγεις τι κανουμε εδώ πέρα με ωραιο, κομψό και περιεκτικό τρόπο; Το εννοώ πλήρως.
ο gr με κάλυψε με πρώτο σχόλιο
όπως και εσύ!
δυστυχώς όμως οι περισσότεροι είναι προσηλωμένοι στο tittytainment http://en.wikipedia.org/wiki/The_Global_Trap
@geokalp, Αφου το σύνθημα της εποχής είναι "να περνάμε καλά" καί ότι "κάτι ελαφρύ για να αδειάσω";;
Δημοσίευση σχολίου