Κοινωνικός Μετασχηματισμός μέσω της Μουσικής

Συνήθως το δυτικό μυαλό είναι εθισμένο στο να θεωρεί ότι λύσεις, σε οποιονδήποτε τομέα, θα προέλθουν και από δυτικά μυαλά και από δυτικές πολιτικές. Παίρνοντας για παράδειγμα τη νεολαία, τόσο τα κοινωνικά προβλήματα με τα οποία έρχεται αντιμέτωπη, όπως χαμηλό ηθικό, βία, αλκοολισμός και ναρκωτικά, όσο και τα εκπαιδευτικά, με το μειωμένο ενδιαφέρον και τις επιδόσεις των μαθητών, αντιμετωπίζονται συνήθως συμπτωματολογικά και εφ’ όσον το πρόβλημα έχει πια ξεβλαστήσει και εγκατασταθεί. Οι πολιτικές δε πρόληψης συνήθως εξαντλούνται σε διαφημιστικού τύπου έντυπα και σε εκ των υστέρων επικοινωνιακές εκστρατείες.

Η βαθιά όμως εντύπωση και ο ενθουσιασμός που προκάλεσε στο δυτικό κοινό, συγκεκριμένα στην Αγγλία, η ορχήστρα συμφωνικής μουσικής νέων, Simon Bolivar, τα βραβεία που απέσπασε και η κουβέντα και ο προβληματισμός που ξεσήκωσε κι αλλού, όπως αυτή τη στιγμή στην Αγγλία, έδειξαν ότι η Βενεζουέλα, αυτή η τόσο παρεξηγημένη χώρα, η τόσο απομακρυσμένη από τη δυτική κλασσική παράδοση, είχε καταλάβει περισσότερο από τους δυτικούς τις δυνατότητες της μουσικής τους.

Όχι της μουσικής αυτής καθ’ εαυτής μόνο, αλλά και του τεράστιου δυναμικού που περικλείει στο να προκαλεί, αναλόγως του τρόπου διαχείρισής της, και κοινωνικούς μετασχηματισμούς και ουσιαστικές, μακροχρόνιες αλλαγές στις ζωές των ανθρώπων.

Η συγκεκριμένη ορχήστρα ιδρύθηκε το 1975 από τον οικονομολόγο και ερασιτέχνη μουσικό Jose Antonio Abreu και αποτελεί σημείο αναφοράς για 220 περιφερειακές ορχήστρες νέων. Ο ιδιαίτερος κοινωνικός της ρόλος φαίνεται από το γεγονός ότι χρηματοδοτείται, και μάλιστα γερά, όχι από το υπουργείο πολιτισμού όπως θα περίμενε κανείς, αλλά από το υπουργείο κοινωνικών υπηρεσιών. Το όλο πρόγραμμα, με την ονομασία El Sistema, επιβλέπει άμεσα αυτή τη στιγμή 125 νεανικές ορχήστρες, 30 νεανικές ορχήστρες συμφωνικής μουσικής, ενώ το πιο σπουδαίο επίτευγμα είναι ότι 250,000 παιδιά, το 90% εκ των οποίων από φτωχές και υποβαθμισμένες περιοχές, έχουν αφοσιωθεί κυριολεκτικά στην εκμάθηση μουσικών οργάνων και σοβαρής μουσικής.

Σε αντίθεση με τη Δύση όπου η διδασκαλία της μουσικής στα σχολεία είναι άκρως ατομιστική χωρίς περαιτέρω προσπάθεια καλλιέργειας πνεύματος ομαδικότητας ανάμεσα στους μαθητές, στη Βενεζουέλα είναι αυτό ακριβώς που επιδιώκεται και αυτός είναι ακριβώς κι ο λόγος που ιδρύονται τόσες πολλές ορχήστρες.

Κοντολογίς, μια παν-βενεζουελιάνικη εκστρατεία ψυχικής και νοητικής ενδυνάμωσης των παιδιών, μια ενέργεια εν τέλει κοινωνικού ακτιβισμού, έχοντας σαν στόχο να τα κρατήσει μακριά από την εγκληματικότητα και τη φτώχεια.

Είδες ο Τσάβες;