ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Μαζική επιστροφή της ενέργειας στο δημόσιο και τους δήμους

Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 παρατηρείται μαζική στροφή για την επιστροφή της ενέργειας, δικτύων και ηλεκτρισμού, στα χέρια των τοπικών κυβερνήσεων και τους δήμους.

Ανάμεσα στο 2007 και 2012 έχουν συσταθεί πάνω από 60 καινούργιες τοπικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και πάνω από 190 δίκτυα έχουν επιστρέψει σε δημόσια χέρια.

Επιπλέον, όλες οι υπάρχουσες παραχωρήσεις στους ιδιώτες πρόκειται να αναθεωρηθούν μέχρι το 2016, οπότε και λήγουν οι περισσότερες άδειες, με τα 2/3 των τοπικών κοινοτήτων να έχουν εκφραστεί υπέρ της επαναγοράς των μονάδων και των δικτύων, καθώς και των μετοχών των ιδιωτών σε περισσότερες από 850 απ' αυτές.

Εκστρατείες διεξάγονται στις περισσότερες μεγάλες πόλεις της Γερμανίας. Το Αμβούργο, κατόπιν δημοψηφίσματος επαναγόρασε πρόσφατα τη μονάδα παραγωγής. Στο Βερολίνοτο αντίστοιχο δημοψήφισμα απέτυχε παρά τρίχα να τελεσφορήσει μιας και παρουσιάστηκε το 24%, αντί του προβλεπόμενου από το νόμο 25% του εκλογικού σώματος. Πάντως από αυτό το 24%, πάνω από 80% εκφράστηκε υπέρ της επαναγοράς. 

Ο επόμενος πίνακας δείχνει ανά κρατίδιο και για την 5-ετία 2007-2012, τον αριθμό των νέων δημόσιων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής (1η στήλη),  τον αριθμό των δικτύων που αγοράστηκαν από το δημόσιο και τους δήμους (2η στήλη), και τον αριθμό των υπόλοιπων επαναδημοτικοποιήσεων στον τομέα της ενέργειας (3η στήλη).

Εδώ βλέπουμε τις χρονιές  και  τις χώρες, (πλην Γερμανίας) που επαναγόρασαν ιδιωτικές μονάδες παραγωγής.

Η κίνηση του ΣΥΡΙΖΑ να ζητήσει δημοψήφισμα ήταν κατά την άποψή μου καλή, άσχετο αν θα μαζέψει τις 120 ψήφους ή όχι. Αυτό όμως που μου κάνει εντύπωση, είναι ότι της έκκλησης για δημοψήφισμα ΔΕΝ προηγήθηκε ούτε μια δημοσκόπηση, όπως θα ήταν το λογικό, που να δείχνει τον μπούσουλα στα κόμματα για το πού πάει η κοινή γνώμη.  Αστοχία, παράλειψη, κομματική τακτική; Περίεργο, πάντως...

 INFO

"Energy Liberalisation, privatisation and public ownership",  September 2013 

by David Hall, Sandra van Niekerk, Jenny Nguyen, Steve Thomas 

PSIRU, University of Greenwich, UK

Η αφόρητη γραφειοκρατία του ιδιωτικού τομέα

Όταν μιλάμε για γραφειοκρατία ο νους του καθενός πηγαίνει φυσικά στην κρατική γραφειοκρατία, η οποία έχει συνδεθεί με ποικίλα στερεότυπα, όπως σπατάλη, αναποτελεσματικότητα και διαφθορά. Η πάταξη επομένως όλων των ανωτέρω δυσλειτουργιών θα επέλθει μόνο με τη συρρίκνωση του κράτους και την αξιολόγηση, εξου και η πρεμούρα με τις ιδιωτικοποιήσεις και την απόσπαση ζωτικών για την κοινωνία λειτουργιών από το κράτος και την απόδοσή τους σε ιδιωτικούς οργανισμούς. Μπορεί οι περισσότεροι να ενοχλούνται με τη χρήση της λέξης “στερεότυπα”, μιας και είναι εντελώς πεπεισμένοι ότι έτσι έχουν τα πράγματα, δύσκολα όμως θα προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν τις πεποιθήσεις τους. Επειδή στην Ελλάδα δεν θεωρείται αναγκαίο να υποστηρίζει κάποιος τις απόψεις του με απτά στοιχεία, τα οποία είναι αρκετό να υποκαθίστανται με αβανταδόρικες ατάκες, ανεκδοτολογικά περιστατικά, λογοδιάρροια και ακατάσχετη παραθυράτη μπουρδολογία, θα προστρέξουμε πάλι στις ΗΠΑ και στα δικά τους στατιστικά στοιχεία.

70% των αμερικανών συμφωνούν ότι η κυβέρνηση είναι σπάταλη και αναποτελεσματική, κι ότι το μισό από το ένα δολάριο που πάει στα ασφαλιστικά ταμεία χάνεται στο βόθρο της σπατάλης. Το Λογιστήριο του Κράτους όμως έχει άλλη γνώμη. Το ίδιο και η Έκθεση του Al Gore για την Κυβερνητική Αποδοτικότητα που εξέτασε ενδελεχώς όλα τα κλιμάκια της κρατικής γραφειοκρατίας. Το εύρημα ότι η σπατάλη συνοψίζεται σε λιγότερα από δυο σεντ στο δολάριο δεν φαίνεται ότι αρκεί να αναστρέψει πάγιες αντιλήψεις, βαθιά ριζωμένες από τον βομβαρδισμό δεκαετιών της ιδιωτικής προπαγάνδας των ΜΜΕ.

Κι έτσι, εξ αιτίας του βομβαρδισμού αυτού είναι αδιανόητο να βρεθεί έστω και μια σταλιά χώρος να χωρέσει την γραφειοκρατία του ιδιωτικού τομέα, γραφειοκρατία η οποία μεταφράζεται ομοίως σε σπατάλη, αναποτελεσματικότητα και διαφθορά (έχει κανείς αντίρρηση ως προς αυτό;). Μοιάζει σα σχήμα οξύμωρο, αλλά γιαυτό ευθύνεται η προπαγάνδα και όχι η πραγματικότητα. Η πληθώρα των ερευνών σχετικά με την σύγκριση της αποδοτικότητας των κυβερνήσεων και των ιδιωτικών οργανισμών στην παροχή δημόσιων αγαθών, όπως ενέργεια και νερό δεν παρήγαγε κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς, ούτε ως κόστος, ούτε ως ποιότητα. Εκεί όμως που τα αποτελέσματα είναι σαφή και με μεγάλη διαφορά υπέρ των κρατικών παρόχων είναι στην υγεία και την εκπαίδευση.

Το ότι το αμερικανικό σύστημα υγείας είναι εξωφρενικά ακριβό και επιλεκτικό σε σύγκριση ας πούμε με το βρετανικό είναι πασίγνωστο και τεκμηριωμένο. Αντιστοιχεί στο 13.6% του ΑΕΠ, ενώ ο μέσος όρος των 13 βιομηχανοποιημένων χωρών του ΟΟΣΑ είναι στο 8.2%. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με την ανώτατη εκπαίδευση, όπου τα κόστη των ιδιωτικών πανεπιστημίων είναι πάνω από τριπλάσια σε σχέση με αυτά των δημοσίων και πολιτειακών.

Τι είναι αυτό όμως που ανεβάζει το κόστος της ιδιωτικής περίθαλψης; Η γραφεικρατία!

Τα διοικητικά κόστη στις ΗΠΑ απομυζούν 31 σεντ για κάθε δολάριο που δαπανάται στην Υγεία, σε σύγκριση με 17 σεντ στον Καναδά. Και πού οφείλεται αυτή η διαφορά; Στη χαρτούρα και στο υπερβολικό προσωπικό. Ο μεγαλύτερος πάροχος υγείας στη Μασαχουσέτη απασχολεί 6682 άτομα για 2.7 εκ. συνδρομητές, πολύ περισσότερα απ' ότι το κρατικό σύστημα υγείας του Καναδά για 25 εκ. . Και γιατί χρειάζονται τόσοι πολλοί; Όπως λέει ο Κρούγκμαν, όχι φυσικά για να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες, αλλά για να κινούν διαδικασίες ώστε να μεταφέρουν τα κόστη σε οποιονδήποτε άλλο εκτός της δικής τους εταιρίας.

Άλλοι λόγοι είναι η επικάλυψη πολλών εταιριών για τον ίδιο λόγο. Κάθε ιδιωτική ασφαλιστική εταιρία πρέπει να διατηρεί τα δικά της αρχεία και να αναπτύσσει το δικό της σύστημα κάλυψης, τιμολόγησης και πληρωμών. Κι αν στα έξοδα υπολογίσουμε και το κέρδος, όλα αυτά προσθέτουν ένα 15%-25% στο ιδιωτικό ασφαλιστικό πρόγραμμα. Αντιθέτως τα διοικητικά κόστη του κυβερνητικού Medicair ανέρχονται μόλις στο 3%.

Ας πάμε τώρα στην Εκπαίδευση.

Βάσει του γνωστού νεοφιλελεύθερου μάντρα ότι ο ανταγωνισμός παρέχει καλύτερες υπηρεσίες και σε χαμηλότερο κόστος, θα έπρεπε τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στις ΗΠΑ να κατέβαζαν το κόστος όχι μόνο το δικό τους, αλλά και των δημοσίων. Αυτό που συνέβη όμως είναι ότι αντί να κατεβάσουν το κόστος το ανέβασαν και μάλιστα το πολλαπλασίασαν. Για παράδειγμα, στο πολιτειακό πανεπιστήμιο της Μινεσσότα, τα δίδακτρα ανέβηκαν πάνω από δυο φορές στη δεκαετία, στα 13.500 δολάρια. Στα ιδιωτικά η αύξηση ήταν μικρότερη, αλλά με δίδακτρα στα 30.000 δολάρια κατά μέσο όρο τα περιθώρια είναι αντικειμενικά στενά.

Και ο λόγος της αποτυχίας; Πάλι η γραφεικρατία και τα κόστη της!

Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα, οι κάθετες μπάρες στ' αριστερά δείχνουν, ενδεικτικά για το πανεπιστήμιο της Μινεσσότα, το ποσοστό αύξησης του κόστους την περίοδο 2001-2012 των διοικητικών δαπανών, κατά 45% και των δαπανών που σχετίζονται αποκλειστικά με τη διδασκαλία, όπως μισθοί καθηγητών, εργαστήρια κλπ., κατά 15.6%. Η διαφορά είναι παραπάνω από εμφανής. Την ίδια περίοδο η αύξηση των φοιτητών είναι 22.4%,.

Οι καμπύλες στα δεξιά αναφέρονται σ' όλα τα πανεπιστήμια συνολικά, τόσο στα δημόσια, όσο και στα ιδιωτικά και δείχνουν την αύξηση των διδάκτρων, κατά 92%, πολύ παερισσότερο από την αύξηση του κόστους της ιατρικής περίθαλψης (47%) και του δείκτη τιμών καταναλωτή (27%). Από τη σύγκριση των δυο αυτών γραφημάτων είναι εμφανές πού πηγαίνουν τα δίδακτρα. Στη διοίκηση και όχι στη διδασκαλία.

Θα μου αντιτείνετε όμως ότι αυτό δεν αφορά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά μόνο τα δημόσια. Είναι όμως λάθος. Διότι η αναλογία διοικητικού προσωπικού προς φοιτητές είναι μεγαλύτερη στα ιδιωτικά, απ' ότι στα δημόσια: 9 διοικητικοί για 100 φοιτητές στα ιδιωτικά, 8, στα δημόσια. Ειδικά για το Vanderbilt η αναλογία φτάνει στους 64 διοικητικούς ανά 100 φοιτητές, στο Rochester τους 40 και στο John Hopkins, τους 31. Την περίοδο 1975-2005 ο αριθμός των διοικητικών στα δημόσια πανεπιστήμια αυξήθηκε κατά 66%, ενώ στα ιδιωτικά κατά ...135%.

Και φυσικά οι πανεπιστημιακές διοικήσεις έχουν και τα δικά τους golden boys, με μισθούς που αγγίζουν το εκατομμύριο. Και όπως μετά την κρίση τα τραπεζικά golden boys συνέχισαν να διεκδικούν και να λαμβάνουν τα χρυσά τους bonus, με τα χρήματα των φορολογουμένων αυτή τη φορά, κάτι παρόμοιο συνέβη και στην πλειονότητα των πανεπιστημίων. Οι διοικήσεις προτίμησαν να παγώσουν τις προσλήψεις και τους μισθούς του διδακτικού προσωπικού, να κλείσουν τμήματα και να απολύσουν διδάσκοντες, παρά να πειράξουν έστω και ένα σεντ από τις παχυλές αμοιβές τους.

Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια εν τέλει αποτέλεσαν κακή παρέα για τα δημόσια, για το λόγο ότι τα ανάγκασαν να δρουν με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια. Δηλαδή να πασχίζουν με όρους marketing να προσελκύουν εξωτερικές χορηγίες και φοιτητές, που σημαίνει να αναγκάζονται να ξοδεύουν το 1/4 τουλάχιστον του προυπολογισμού τους σε συμβούλους, σε άσχετα meetings, σε κατάρτιση στρατηγικών πλάνων, το περιεχόμενο των οποίων ουδείς μπορούσε να θυμηθεί τον επόμενο μήνα, σε επιτροπές επί επιτροπών για θέματα που έπρεπε να εφευρεθούν ώστε οι διοικήσεις να διατηρούν τα πόστα τους και την ισχύ, σε διοικητικές ιεραρχίες απίθανης κλιμάκωσης και μηδενικής επαφής, σε κατασκευή πολυτελών campus με πισίνες, τζακούζι, τοίχους αναρρίχησης κλπ για να γητεύουν φοιτητές και να κερδίζουν θέσεις στις αξιολογήσεις των League Tables, σε psychobubble σεμινάρια για “την ενδυνάμωση του εσωτερικού κόσμου” και “για το πώς να γίνεις επιτυχημένος”, και σε ο,τιδήποτε μαρκετίστικο και εξω-εκπαιδευτικό.

Πάντως, όσοι σκέφτηκαν να εξομοιώσουν την Εκπαίδευση και την Υγεία με συνήθη προιόντα, θα πρέπει να απογοητεύτηκαν γιατί τα συγκεκριμένα αποδείχτηκαν εντελώς απείθαρχα και προδοτικά των προσδοκιών.

INFO

Η Ιδιωτική Εκπαίδευση καταστρέφει τη Δημόσια

Deans List: Hiring Spree Fattens College Bureaucracy—And Tuition

Administrators Ate My Tuition

The New Bureaucracy: Waste and Folly in the Private Sector

The Case FOR Bureaucracy

 

Οι Ιδιωτικοποιήσεις δεν μειώνουν το χρέος

Όπως είναι γνωστό, η Τράπεζα της Ελλάδας έχει ανοίξει ένα ξεχωριστό λογαριασμό στον οποίο προβλέπεται εντός 10ημέρου να κατατίθενται τα χρήματα από τις ιδιωτικοποιήσεις, με διακηρυγμένο στόχο, κατ’ απαίτηση της Τρόικας, τη μείωση του δημοσίου χρέους. Όταν ξεκίνησε το πανηγύρι με τα Μνημόνια, το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2009, ήταν σαφώς μικρότερο από το τωρινό, στο 130%, και οι προβλεπόμενες εισπράξεις ήταν στα 50 δις, δηλαδή θα αντιπροσώπευαν ένα ποσοστό επί του χρέους 50/300=17%, όχι και τόσο ευκαταφρόνητο.

Άλλες όμως οι βουλές της Τρόικας, άλλα τα κελεύσματα της πραγματικότητας, τέτοια, ώστε δικαίως κάποιος ν’ απορεί για τον τρόπο με τον οποίο έγιναν οι υπολογισμοί, που έβγαζαν τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις σ’ αυτό το δυσθεώρητο ύψος. Βλέποντας μόνο τον αριθμό των κρατικών επιχειρήσεων που έχουν απομείνει από τις ιδιωτικοποιήσεις των προηγούμενων δεκαετιών, ακόμα και ο πιο αδαής μπορεί να αντιληφθεί ότι ο λογαριασμός δεν έβγαινε.  

Μετά, η πραγματικότητα ανάγκασε την Τρόικα να ανακρούσει πρύμναν και να κατεβάσει το αρχικό νούμερο, των 50 δις, στα μόνο 9, τα οποία και αυτά δεν βγήκαν. Τώρα, το στοίχημα μπαίνει στα 80,000 ακίνητα του δημοσίου, για τα οποία ισχύει το «ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι». Είναι τόσο μπλεγμένα, που μόνο στην επόμενη χρεοκοπία μπορούν να χρησιμεύσουν σε κάτι, κι όταν ίσως έχουν ανέβει κάπως οι τιμές. Να σκεφτείτε ότι το Ελληνικό, το επονομαζόμενο και «καλύτερο φιλέτο» της Ευρώπης, πάει να πουληθεί στα 80 ευρώ το τ.μ., ή 80,000 το στρέμμα. 

Αλλά, προς στιγμή ας υποθέσουμε ότι έχουμε ακόμα δημόσιες επιχειρήσεις στο σακί, και πως η αγορά κρατάει τις τιμές. Στην ερώτηση, αν θα μειωνότανε το χρέος, αν τις πουλούσαμε, η απάντηση είναι ένα καθαρό ΟΧΙ! 

Πού στηρίζεται αυτό το ΟΧΙ;

• Η πιο προφανής δικαιολόγηση είναι ότι οι δημόσιες επιχειρήσεις, ειδικά αν είναι μονοπωλιακές, φέρνουν έσοδα, τα οποία με την πώλησή της χάνονται από τον δημόσιο κορβανά. Κάποιος θα μπορούσε όμως να αντιτάξει ότι τα απολεσθέντα έσοδα εξισορροπούνται από, ή ακόμα καλύτερα, υστερούν ως προς το τίμημα πώλησης, το οποίο τα υπερκαλύπτει. Όπως φαίνεται όμως από τα παραδείγματα που παραθέτουν αναλύσεις δημοσιευμένες στο ευυπόληπτο think tank των Βρυξελλών, Vox, αυτό δεν ισχύει, και θα το δείξουμε αναλυτικά παρακάτω.

• Οι ιδιωτικοποιήσεις πιθανόν να ανακουφίσουν χρεωμένες χώρες που έχουν ξεμείνει προσωρινά από ρευστό. Όμως όχι αυτές που έχουν χάσει την αξιοπιστία τους, όπως η δική μας. Αντιθέτως οι ιδιωτικοποιήσεις θα βλάψουν τη χώρα, εφ’ όσον γίνονται αναγκαστικά σε εξευτελιστικές τιμές. Η τιμή πώλησης δεν μπορεί να ξεπερνά την υποτίμηση των κρατικών ομολόγων, τα οποία τώρα βρίσκονται στα πολύ κάτω τους. Το καλλίτερο που έχει να κάνει μια κυβέρνηση, αν σώνει και καλά θέλει να ιδιωτικοποιήσει, είναι να το κάνει μετά τη διευθέτηση του χρέους. Τάδε υποστηρίζει με κατηγορηματικό τρόπο ο γνωστός Daniel Gros, το αφεντικό του Vox, εδώ: http://www.voxeu.org/article/privatisation-no-salvation

• Αν το ρευστό από τις ιδιωτικοποιήσεις βοηθάει στο να πληρωθούν τα άμεσα χρέη, εν τούτοις αυξάνει τα ασφάλιστρα στα μακροπρόθεσμα, καθ΄ ότι η χώρα θα έχει ξεμείνει από εγγυήσεις σε περίπτωση χρεοκοπίας. Οι ιδιωτικοποιήσεις, κάτω από συνθήκες κατακρήμνισης της φερεγγυότητας το μόνο που κάνουν είναι να αναδιοργανώσουν τις απαιτήσεις ανάμεσα σε διαφορετικές ομάδες πιστωτών. 

• Όπως τονίζει ο Gros, όταν μια χώρα βρίσκεται σε κακή κατάσταση το πρώτο που σκέφτεται να κάνει είναι να ιδιωτικοποιήσει τα φυσικά μονοπώλια. Αυτό όμως δεν προσφέρει στην ανάπτυξη. Το μόνο που πετυχαίνει είναι να αυξάνει τα κέρδη των ιδιωτών. Αναφέρεται δε στην περίπτωση της Αργεντινής, η οποία έχοντας προβεί σε μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, δεν μπόρεσε να αποφύγει τη χρεοκοπία το 2001, λόγω ακριβώς διαφυγόντων εσόδων.

Ας δούμε τώρα με ένα απλό παράδειγμα του Paolo Manasse (Professor of Macroeconomics and International Economic Policy at the University of Bologna), δημοσιευμένο στο Vox, σχετικα με το γιατί οι ιδιωτικοποιήσεις δεν συμβάλουν στη μείωση του χρέους.

Έστω ότι η Ελλάδα έχει χρέος 100 μονάδες και ότι τα έσοδά της προέρχονται από δυο πηγές: τον τουρισμό με έσοδα 74 μονάδες και από τα λιμάνια με έσοδα 20. Επομένως συνολικά έσοδα: 94 μονάδες. Επειδή η χώρα έχει λιγότερα έσοδα από όσα χρωστάει, η μονάδα χρέους της θα πωλείται στη δευτερογενή αγορά κατά 94/100=0.94 μονάδες αντί μιας. Ας υποθέσουμε τότε ότι για να απαλύνει το χρέος της πουλάει το λιμάνι για 20 μονάδες, ποσό που αντιπροσωπεύει το 20% του συνολικού χρέους, και αγοράζει πίσω ένα κομμάτι χρέους, ίσο με 20/0.94=21.28 μονάδες. Τότε το χρέος της θα έχει μειωθεί κατά το ποσό αυτό και θα ισούται με 100-21.28=78.72 μονάδες. Εφ’ όσον τα έσοδα προέρχονται πλέον μόνον από τον τουρισμό, η μονάδα χρέους στη δευτερογενή θα ισούται με 74/78.72=0.94, δηλαδή το ίδιο και χωρίς την ιδιωτικοποίηση, δηλαδή θα έχει γίνει μια τρύπα στο νερό! 

Ας υποθέσουμε τώρα ότι ο ιδιώτης που θ’ αγοράσει το λιμάνι θα τρέχει την επιχείρηση με 30% μεγαλύτερη αποδοτικότητα, και ότι τα έσοδα από αυτήν δεν θα είναι 20, αλλά 26 μονάδες.  Υπό τις προϋποθέσεις αυτές, και εφ’ όσον οι αγορές κεφαλαίου παραμένουν ανταγωνιστικές, το κράτος θα μπορέσει να το πουλήσει για 26 μονάδες, οπότε το χρέος θα γίνει 74 μονάδες, ίσο δηλαδή με τα έσοδα που έχει, εν προκειμένω από τον τουρισμό. 

Το συμπέρασμα που βγαίνει από το προηγούμενο παράδειγμα είναι ότι για να μπορέσει το κράτος να εξοφλήσει το χρέος, θα πρέπει η αποδοτικότητα των δημοσίων επιχειρήσεων να είναι μικρότερη των ιδιωτικών κατά τουλάχιστον 30%. 

Πόσο ρεαλιστικό είναι όμως αυτό; Καθόλου, σύμφωνα με τα εμπειρικά στοιχεία.

Οι Megginson και Netter [1] έχοντας συγκρίνει την απόδοση 113 δημοσίων εταιριών, πριν και μετά την ιδιωτικοποίησή τους, βρήκαν ότι η απόδοση κατά μέσο όρο αυξήθηκε κατά 3%-6%, ποσοστό πολύ μικρότερο από το ελάχιστο απαιτούμενο 30% για να συμφέρει στο κρατος η πώλησή τους σε ιδιωτικά χέρια.

Eπίσης παρουσιάζονται και άλλα συγκριτικά στοιχεία, όπως οι νέες θεσεις εργασίας. Στις 39 περιπτώσεις που εξετάστηκαν, παρατηρήθηκε αύξηση των προσλήψεων κατά 1.84%, ενώ στις 66 μειώθηκαν κατά 2.14%. Όσο για τις νέες επενδύσεις, η αύξηση ήταν ανάμεσα στο 2.44% και 0.81%, ΄΄οχι ιδιαίτερα θεαματικές.

[1] Megginson, William L. and Jeffry M. Netter (2001), “From state to market: A survey of empirical studies on privatization”, Journal of Economic Literature 39(2): 321–389.

Τα 28 κτήρια του ΤΑΙΠΕΔ: από νοικοκύρης, νοικάρης

Πολύ ανακουφισμένο εμφανίστηκε προχθές το ΤΑΙΠΕΔ από την ευτυχή κατάληξη της συμφωνίας «αξιοποίησης» των 28 ακινήτων του Δημοσίου από τις ελεούσες εταιρίες Real Estate της Εθνικής και της Eurobank .

«Κάθε εμπόδιο για καλό...», λένε τώρα στο ΤΑΙΠΕΔ. 

Εδώ το «καλό» αποκτάει φυσικά διαφορετική σημασία και θα δούμε το γιατί. Λογικά θα περιμένει κανείς το «καλό» να πηγαίνει στο Δημόσιο, μιας και το ΤΑΙΠΕΔ υποτίθεται ότι υπάρχει για να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Δημοσίου και μόνο. Δεν είναι όμως έτσι, γιατί στην πραγματικότητα, που βγάζει μάτι, το «καλό» πάει αυτοδικαίως στις δυο εταιρίες. 

Από την παραχώρηση των 28 ακινήτων φιλέτων το ΤΑΙΠΕΔ θα εισπράξει, όποτε αυτό συμβεί, 261,3 εκατ. ευρώ τα οποία εντός 10ημέρου αυστηρά, όπως λέει ο νόμος που διέπει τη λειτουργία του ΤΑΙΠΕΔ, θα μεταβούν στον ειδικό λογαριασμό χρέους για να μεταναστεύσουν πάραυτα στου δανειστές.

«Πολύ καλά», θα πει ο όποιος καλοπροαίρετος, που έχει εμπεδώσει το γεγονός ότι οι ιδιωτικοποιήσεις δεν πάνε για μισθούς και συντάξεις, όπως διατεινόταν για πολύ καιρό μια αλήτικη προπαγάνδα και δημοσιογραφία, αλλά για το χρέος. «Τουλάχιστον θα ξεφορτωθούμε ένα μέρος, έστω και μικρό, του χρέους». 

Τoo good to be true!

Διότι, βάσει μιας λεόντειας υπέρ των συγκεκριμένων τραπεζών συμφωνίας, το Δημόσιο υποχρεώνεται να πληρώνει ενοίκιο στους καινούργιους ιδιοκτήτες για μια περίοδο 20-25 ετών, ύψους 30 εκ. ευρώ ετησίως.

Δηλαδή έλαβε 261,3 εκ. για να πληρώσει 600-750 εκ. ευρώ, τα οποία ως τώρα δεν πλήρωνε, και τα οποία θα βγουν από πού αλλού, παρά από τον προϋπολογισμό, δηλαδή από τις τσέπες των φορολογούμενων.

Και να ήταν μόνο αυτά; 

Ακούστε!

Το Δημόσιο, δεν φτάνει που θα ξεσπιτωθεί κι από νοικοκύρης θα γίνει νοικάρης, αλλά υποχρεώνεται κι από πάνω να

• 1)    Επιμεριστεί τις υποχρεώσεις και το κόστος συντήρησης των κτηρίων,

• 2)    τα έξοδα των ασφαλίστρων, καθώς και

• 3)    τους φόρους, και δασμούς

Φυσικά το Δημόσιο παραμένει μετά τη λήξη της μίσθωσης, προτιμητέος αγοραστής, αλλά σε τιμές που θα επικρατούν εκείνη την εποχή. Όχι παίζουμε!

Όπως διευκρινίζεται στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, το Δημόσιο θα αναλάβει όμως τα «ψιλά» στη συντήρηση και οι νέοι δικαιούχοι τα «χοντρά», χωρίς όμως να προσδιορίζεται τι συνιστά «ψιλό» και τι «χοντρό», μιας και η ασάφεια πάντα βοηθά. Ενώ η υποχρέωση των επενδυτών να επενδύσουν άλλα 100 εκ. ευρώ για την ανακαίνιση των κτηρίων, όπως διακινείται από μερίδα του τύπου, δεν προκύπτει από την πρόσκληση του ΤΑΙΠΕΔ, ούτε από κανένα άλλο επίσημο έγγραφο. Και προφανώς γίνεται για τη διασκέδαση των εντυπώσεων από το περιεχόμενο της συμφωνίας, την οποία ακόμα και «παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι είναιπερισσότερο συμφέρουσα για τους επενδυτές -παρά για το Δημόσιο».

Το πόσο λοιπόν βλάπτεται το Δημόσιο από τη συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση είναι παραπάνω από εμφανές. Όχι ότι και οι προηγούμενες είναι συμφέρουσες, αλλά αυτή εδώ βγάζει μάτι. Διότι όχι μόνο δεν πρόκειται για επένδυση που θα αποφέρει νέες θέσεις εργασίας, αλλά θα την πληρώσουμε κι από πάνω, και μάλιστα αδρά.

Και το κερασάκι στην τούρτα!

Ποιοι ήταν οι σύμβουλοι της συγκεκριμένης συμφωνίας;

Ελάτε! Δεν είναι δύσκολο! Αναγράφεται στη σελ. 20 της Πρόσκλησης:

• 1)    Η EUROBANK EQUITIES INVESTMENT FIRM Α.Ε., και

• 2)    Η ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.

Bingo!

ΥΓ. Η λίστα των 28 κτηρίων βρίσκεται ΕΔΩ

Η εξόντωση των Ταχυδρομείων

Οι κυβερνήσεις που επιδίδονται μετά μανίας στο σπορ των ιδιωτικοποιήσεων έχουν πάντα έτοιμα επιχειρήματα στο μανίκι τους. Όταν η δημόσια επιχείρηση δεν πάει καλά και έχει ζημιές, τότε τι άλλο μένει παρά να πουληθεί για να γλιτώσουν οι καημένοι οι φορολογούμενοι από τα επιπλέον βάρη που ξεσπάνε στους μισθούς και τις τσέπες τους. Όταν πάλι πάει καλά και παρουσιάζει κέρδη, τότε θα ήταν έγκλημα να αφεθεί μια τέτοια ευκαιρία να γλιστρήσει και να χαθεί, μιας και το δίχως άλλο υψηλό τίμημα θα βελτίωνε τα δημόσια ελλείμματα και θα ελάφρυνε τους καημένους τους φορολογούμενους από τα βάρη των φόρων, των τελών και των ποικίλων χαρατσίων. Για τα κέρδη που θα εισέπραττε το δημόσιο αν η επιχείρηση παρέμενε στα χέρια του, ούτε λόγος.

Έτσι πάει λίγο–πολύ το παραμύθι και έτσι κουτσά-στραβά αποσπάται η συναίνεση των πολλών στα ξεπουλήματα στα οποία επιδίδονται χωρίς αναστολές αρκετές κυβερνήσεις στην Ευρώπη και Αμερική.

Αυτές τις μέρες έχει ανάψει η συζήτηση και οι διαμαρτυρίες στη Μ. Βρετανία για την επικείμενη ιδιωτικοποίηση του Royal Mail (των αντίστοιχων βρετανικών ΕΛΤΑ), του παλαιότερου κρατικού οργανισμού, χρονολογούμενου από το 1516, την εποχή των Τυδώρ. Σύμφωνα με νομοθεσία του 2011, λύνονται πλέον τα χέρια της κυβέρνησης να κάνει αυτό που δεν τόλμησε να κάνει ούτε και η Θάτσερ, να ιδιωτικοποιήσει δηλαδή το 90% των μετοχών της επιχείρησης, αφήνοντας ένα υπόλοιπο10% στους εργαζόμενους, ελπίζοντας έτσι να τους κλείσει το στόμα, λίγο πριν τους κλείσει τις δουλειές. Η πρώτη πώληση των μετοχών έχει προγραμματιστεί για το τέλος του 2013, με όριο τις αρχές του 2014 με το τίμημα να υπολογίζεται ανάμεσα στα £2 και £3 δις, πολύ χαμηλότερο από ότι θα έπιανε σε καλύτερους καιρούς.

Λέγεται ότι η Θάτσερ, αυτή που δεν δίστασε να ξεπουλήσει κάθε τι δημόσιο που έπιανε χώρο στη γη και τον ουρανό της Βρετανίας, έκανε πίσω στην πώληση των Ταχυδρομείων, διότι δεν θα άντεχε να βλέπει το σεπτό κεφάλι της βασίλισσας, το οποίο κοσμεί τα γραμματόσημα, ιδιωτικοποιημένο. Όπως και να το κάνουμε, η Θάτσερ διατηρούσε ακόμα κάποιες αξίες!

Ο λόγος δε που ο κυβερνητικός συνασπισμός επικαλείται για να επιβάλει την τιμωρία της ιδιωτικοποίησης είναι ότι το Βασιλικό Ταχυδρομείο έκανε το λάθος να είναι κερδοφόρο. Τα κέρδη του σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος σχεδόν τετραπλασιάστηκαν, από τα £105 εκατ. στα £403 εκατ. ενώ το συνταξιοδοτικό του ταμείο εμφανίζει πλεόνασμα £825 εκατ.

Έτσι λοιπόν, το κερδοφόρο Royal Mail ιδιωτικοποιείται, ενώ οι χρεοκοπημένες τράπεζες (για παράδειγμα οι HBOS, Royal Bank of Scotland και Lloyds ΤSB), κρατικοποιούνται με την ανάληψη των ζημιών, γύρω στα £40 δις, από τους φορολογούμενους. Και να ‘ταν μόνο αυτό! Οι τράπεζες, στις οποίες έχει ανατεθεί η διεκπεραίωση της ιδιωτικοποίησης δεν είναι άλλες από τις αμαρτωλές Goldman Sachs, UBS, Barclays και Bank of America-Merrill Lynch, που εκτός των άλλων είχαν πρωτοστατήσει τα προηγούμενα χρόνια στην κατά συρροή λαθροχειρία του libor από την οποία ζημιώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες. Το δωράκι των τραπεζών στην περίπτωση αυτή θα είναι γύρω στα £30 εκατ., ενώ το δωράκι των πελατών του ταχυδρομείου θα είναι οι λειψές υπηρεσίες και οι υψηλότερες τιμές.

Κάτι, λοιπόν, δεν πάει καλά στο βασίλειο.

Τόσο τα συνδικάτα, όσο και η κοινή γνώμη, ακόμα και των συντηρητικών (το κεφάλι της βασίλισσας γαρ!), είναι ενάντια στην πώληση. Την ίδια στάση κρατούν και οι Εργατικοί, ενώ είναι σίγουρο ότι οι συντηρητικοί θα χάσουν αρκετές έδρες στην αγροτική περιφέρεια, όπου το Royal Mail εκτός από ταχυδρομικές υπηρεσίες και διανομή πακέτων, εκτελεί και τραπεζικές εργασίες, όπως ακριβώς και τα δικά μας ΕΛΤΑ. Ταυτόχρονα έχει στηθεί εκστρατεία ενάντια στην ιδιωτικοποίηση με το όνομα Save The Royal Mail.

Ίδιες διαθέσεις εκδηλώνονται και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, με το αμερικάνικο ταχυδρομείο (US Postal Service) να βρίσκεται κάτω από συνεχείς επιθέσεις, με στόχο την εξόντωση των συνδικάτων και την ιδιωτικοποίηση της επιχείρησης, η οποία διαθέτει περί τα 32,000 καταστήματα. Δούρειο Ίππο αποτέλεσε Νομοθέτημα του 2006 σύμφωνα με το οποίο το USPS θα πρέπει να έχει εφ εξής εξασφαλισμένο το 100% της ιατρικής περίθαλψης και των συντάξεων όχι μόνο των εν ενεργεία υπαλλήλων, αλλά και των μελλοντικών, κι αυτών που δεν γεννήθηκαν ακόμα. Η απαίτηση αυτή, που δεν έχει εφαρμοστεί σε κανέναν άλλο δημόσιο οργανισμό, έχει συντελέσει στη δημιουργία τρύπας $9 περίπου δις, ποσό το οποίο παρέχει το άλλοθι στους συντηρητικούς να προωθήσουν την ιδιωτικοποίησή του. Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε ότι το εν λόγω νομοθέτημα αποτέλεσε προϊόν ανελέητου lobbying από ισχυρούς, ενδιαφερόμενους να οικειοποιηθούν την αντίστοιχη αγορά.

Τώρα, στα καθ’ ημάς, τα ΕΛΤΑ μπαίνουν κι αυτά όπου να ‘ναι στον προθάλαμο της τελικής εξόντωσης. Ας μην τα’ αφήσουμε να πάνε άπατα.