Οι Ψυχικές Ασθένειες ως Εξαγώγιμo Προϊόν της Δύσης

Αν η ερώτηση « πόσοι άνθρωποι θα είχαν ερωτευθεί εάν δεν είχαν ακούσει ποτέ να γίνεται λόγος για τον έρωτα;» έχει ένα κάποιο βαθμό αληθείας όσον αφορά τον έρωτα, η ερώτηση «πόσοι άνθρωποι θα έπασχαν από κατάθλιψη αν δεν είχαν ακούσει ποτέ να γίνεται λόγος γι αυτήν;» έχει έναν ακόμη μεγαλύτερο.

Ο λόγος είναι για το πώς η ψυχιατρική, και η συνακόλουθη βιομηχανία ψυχοφαρμάκων ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως μετατρέπουν μια ψυχολογική κατάσταση λύπης ή δυσφορίας σε κατάθλιψη, σε ασθένεια δηλαδή, η οποία ως εκ τούτου οφείλει να αντιμετωπιστεί με ειδική φαρμακευτική αγωγή. Και φυσικά, η καταχώρηση ως ασθενειών πολλών άλλων διαφορετικών ψυχολογικών καταστάσεων, όπως η περίφημη διπολική διαταραχή στα παιδιά, (dipolar disorder), η κοινωνική δυσλειτουργία, η ντροπαλότητα ή οι διαφόρων ειδών φοβίες, δεν σταματάει μόνο εδώ, παρά με τα χρόνια τείνει ως πρακτική να πολλαπλασιάζεται. Και μάλιστα κάτω από συνθήκες όπου η επιστημονική και μονοσήμαντη τεκμηρίωση των νέων διαταραχών που θα διαγνωστούν σαν τέτοιες δεν είναι και η καλύτερη δυνατή.

Είναι γνωστόν ότι κάθε ψυχίατρος που σέβεται τον εαυτό του για να απονείμει ασθένειες και θεραπείες χρησιμοποιεί σαν πολύτιμο βοηθό τη Χρυσή Βίβλο των ψυχικών ασθενειών, το Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) δηλαδή, το οποία από το 1952 εκδίδει ανελλιπώς η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση. Η έκδοση αυτή έχει ως τα τώρα ανανεωθεί τέσσερις φορές ενώ μέσα στο 2013 επίκειται και η πέμπτη, γεγονός το οποίο έχει ανάψει και πάλι τις συζητήσεις για το τι θεωρείται ψυχική ασθένεια, για το πώς τεκμηριώνονται οι ασθένειες, για το ποιες απ’ αυτές θα αποχωρίσουν από τη λίστα και για το ποιες νέες θα συμπεριληφθούν.

Φυσικά ο πυρετός γύρω από την τρέχουσα αναθεώρηση δεν είναι χωρίς λόγο, μιας και από το περιεχόμενο του DSM κρέμονται, πέρα από τους ασθενείς τους ίδιους, κατά κύριο λόγο οι φαρμακοβιομηχανίες, οι ασφαλιστικές εταιρίες, οι νομικοί, οι δικαστές, αυτοί που χαράσσουν τις δημόσιες πολιτικές και πολλοί άλλοι. Τεράστιος όπως καταλαβαίνετε ο τζίρος και εξ αυτού, τα συμφέροντα. Άγριο lobbying, εξαγορά των συνειδήσεων γιατρών που χρηματίζονται για να προωθούν συγκεκριμένες διαγνώσεις και φαρμακευτικές αγωγές, πλαστά αποτελέσματα και «μαγειρεμένες» κλινικές έρευνες, πρακτικές, εν τέλει, κοινές των φαρμακοβιομηχανιών, μνεία των οποίων έχει γίνει εκτενώς σε παλιότερα κείμενα.

Κοντολογίς, από το περιεχόμενο του DSM θα εξαρτηθεί το σημείο όπου θα χαραχτεί η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο κανονικό και το ανώμαλο, ανάμεσα στη εκκεντρικότητα και την ασθένεια, ανάμεσα στην έλλειψη αυτοπειθαρχίας και την αυτοκαταστροφική τάση, ανάμεσα τελικά, στην κοινωνική αποδοχή και το κοινωνικό στίγμα. Και πάνω απ’ όλα, από αυτό θα καθοριστεί και το είδος της θεραπείας που θα πρέπει να ακολουθηθεί, απόφαση όχι δίχως ρίσκα τελικά.

Όπως άφησα να εννοηθεί λιγάκι παραπάνω το ίδιο το concept της καταλογράφησης των ψυχικών ασθενειών βάσει της συμπτωματολογίας, εξ αιτίας των ασαφών διαχωριστικών γραμμών ανάμεσα σε διαφορετικές περιπτώσεις και εξ αιτίας άλλων μεθοδολογικών παραγόντων, δέχεται αρκετές επικρίσεις ως προς την εγκυρότητά του. Ένα σχετικά αναλυτικό κατάλογο μπορείτε να βρείτε στη wikipedia εδώ.

Στα επόμενα όμως θ’ ασχοληθώ με έναν απ’ τους παράγοντες αυτούς, και συγκεκριμένα με το cultural bias, δηλαδή με το πώς οι διάφορες φαρμακευτικές εταιρίες επιβάλλουν τον δικό τους τρόπο αντίληψης της ψυχικής ασθένειας σε λαούς με διαφορετικό πολιτισμικό background και δικές τους αντιλήψεις περί ασθένειας, περί εαυτού και περί κόσμου. Και όπως είναι φυσικό η επιβολή ορισμένων διαγνωστικών προτύπων συνεπάγεται και την επιβολή ορισμένου τύπου φαρμακευτικής συνταγογραφίας, γεγονός που είναι και το τελικό ζητούμενο.

Για να το πούμε δηλαδή λιανά, η Αμερική πέρα από ταινίες και pop κουλτούρα, με τον τρόπο που κατηγοριοποιεί και αντιμετωπίζει, τις ψυχικές ασθένειες, εφ’ όσον επιμένει να αγνοεί τις πολιτισμικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στους λαούς, ουσιαστικά δεν κάνει τίποτε διαφορετικό από το να τις «εξάγει» και αυτές. Τα κυριότερα δε εξαγώγιμα προϊόντα της κατηγορίας αυτής είναι η Κατάθλιψη και οι Μετατραυματικές Διαταραχές (Post Traumatic Stress Disorder, PTSD).

Σχετικά με την κατάθλιψη, θ’ αναφέρω ένα παράδειγμα με την εμπλοκή της Glaxo-Smith-Kline στην Ιαπωνία, η οποία αλλάζοντας, με διαφόρους αήθεις τρόπους τον τρόπο που οι γιαπωνέζοι την αντιλαμβάνονται, κατάφερε μέσα σ’ ένα σύντομο χρονικό διάστημα να τους κάνει όλους καταθλιπτικούς, με τη δυτική εκδοχή της ασθένειας, αποκομίζοντας φυσικά τεράστια κέρδη. Οι Γιαπωνέζοι ψυχίατροι όντως διαθέτουν μια κλινική διάγνωση για την κατάθλιψη, η οποία όμως δεν ταιριάζει με τη συμπτωματολογία των δυτικών καταθλιπτικών, αλλά φέρνει προς βαρύτερα περιστατικά που είναι, ας πούμε, πιο κοντά προς τη σχιζοφρένεια. Επειδή όμως δεν συναντάς σχιζοφρενείς σε κάθε γωνιά του δρόμου, η αγορά των συνήθων αντικαταθλιπτικών παραμένει περιορισμένη και η GSK δυστυχής. Αντίθετα, στη γιαπωνέζικη κουλτούρα οι περιπτώσεις μελαγχολίας, ενώ είναι κοινές, δεν βιώνονται σαν κάτι περισσότερο από μια βαθιά λύπη, την οποία μάλιστα βλέπουν και σαν μεγάλη ευκαιρία ενδυνάμωσης του γιαπωνέζικου χαρακτήρα και της γιαπωνέζικης φυλής.

Όμως οι γιαπωνέζικες αυτές ιδιαιτερότητες δεν άρεζαν καθόλου στην κυρία GSK, η οποία το ‘βαλε γινάτι αμανάτι να τις αλλάξει, επαναδιατυπώνοντας όλες τις δικές τους αφηγήσεις περί ψυχικών ασθενειών. Και φυσικά το κατάφερε. Έτσι η απλή γιαπωνέζικη μελαγχολία μετατράπηκε σε δυτικού τύπου κατάθλιψη, η οποία όμως για λόγους marketing απέκτησε γιαπωνέζικο όνομα, κάτι σαν «κρυάδες της ψυχής», ή κάτι παραπλήσιο λιγότερο ποιητικό. Τo μαγικό έπιασε και οι πωλήσεις από 100 εκατομμύρια δολάρια που ήταν, εκτινάχτηκαν πολύ σύντομα στα 350 εκατομμύρια. Θρίαμβος, λοιπόν!

Το ίδιο συνέβη και με το έτερον εξαγώγιμο δυτικό ψυχικό προϊόν, το μετατραυματικό στρες (PTSD), σε λαούς που είχαν προσφάτως βιώσει πόλεμο, σεισμούς, ή τσουνάμι. Και στην περίπτωση αυτή αγνοήθηκε παντελώς ο τρόπος που οι πληγέντες λαοί αντιλαμβάνονταν την καταστροφή, περισσότερο δηλαδή σαν αποκοπή και αποξένωση από τους παραδοσιακούς δεσμούς της φυλής τους, παρά σαν παθολογικές αντιδράσεις όπως ψυχολογικό μούδιασμα, ή όποια άλλη δυτική παπαριά.

Φυσικά τα παραδείγματα δεν σταματούν εδώ, απλά αναφέρθηκα στα πιο χαρακτηριστικά. Εν κατακλείδι, η Δύση, και όσον αφορά τις ψυχικές ασθένειες η Αμερική μέσω του DSM, μέσα από την επιβολή των δικών τους αφηγήσεων περί κατάθλιψης ή μετατραυματικού στρες ή οτιδήποτε άλλου, εισάγουν σε λαούς με διαφορετικές κουλτούρες τον δυτικό τρόπο κατανόησης του εαυτού τους και του κόσμου, πρακτική που καταλήγει στην εκ των έσω άλωση ολόκληρων πολιτισμών. Αν αυτό δεν είναι ιμπεριαλισμός, τότε τι είναι;

I NFO

DSM

Revising Book on Disorders of the Mind, The New York Times, 10 Feb 2010.

Are you Depressed or are you Sad?, The New Scientist, 16 Feb, 2010.

How the US Exports its Mental Illnesses, The New Scientist, 20 Jan, 2010

Η Εγκεφαλική Λειτουργία του Εντέρου

Για όσους διαθέτουν μυαλό η ερώτηση «πού είναι το μυαλό», δηλαδή ο νους, έχει μια και μόνη απάντηση: στον εγκέφαλο! Είναι από τα λίγα πράγματα για τα οποία είμαστε σίγουροι. Ενώ για μας είναι πέρα από αυτονόητο, ο Αριστοτέλης για παράδειγμα, είχε δική του γνώμη, μιας και θεωρούσε ότι φωλιά της ευφυΐας είναι η καρδιά, και ότι ο εγκέφαλος δεν αποτελεί παρά το κύκλωμα ψύξης του αίματος. Λογικό, αν σκεφτείς πόσο θερμόαιμοι ήμασταν από παλιά και πόσο εύκολα οι καρδιές μας παίρνανε φωτιά από τότε. Πώς να την έσβηνες, δηλαδή αν δεν υπήρχε ο εγκέφαλος να την ψύχει διοχετεύοντας ψυχρούς παλμούς ορθοφροσύνης. Σόμπα η καρδιά, αιρκοντίσιον ο εγκέφαλος! Το τέλειο ζευγάρι!

Μιας και η εποχή μας αρέσκεται στο να καταρρίπτει τα αυτονόητα, όχι πάντοτε με επιτυχία ευτυχώς, σήμερα θα έπρεπε να ήμασταν περισσότερο προσεχτικοί στην απάντηση που θα δίναμε σχετικά με την έδρα του μυαλού. Διότι στον ορίζοντα ξεπροβάλλει και ένας καινούργιος μουστερής, το Έντερο!

Τι μας λέτε καλέ, είναι δυνατόν να σκέφτεται το έντερο, αυτό το εννιάμετρο μακρινάρι που ξεκινάει από τον οισοφάγο και καταλήγει στον κώλο; Εντάξει, ας μην υπερβάλλουμε κιόλας, δεν είναι δυνατόν να εκτελεί για παράδειγμα, πολλαπλασιασμούς και διαιρέσεις, δεν είναι δυνατόν να εμπλέκεται σε υψηλούς φιλοσοφικούς στοχασμούς, ίσως μόνο σε φιλοσοφίες του κώλου, δεν είναι δυνατόν να συλλαμβάνει υψηλές αφηρημένες έννοιες όπως θεούς και δαίμονες, μπορεί όμως να κάνει ένα σωρό άλλα πράγματα. Και αυτό συμβαίνει, διότι αν η διαδικασία της σκέψης στον εγκέφαλο έχει σαν όχημα τους νευρώνες, τότε υπ’ αυτή την έννοια το έντερο έχει νευρώνες τόσους όσους να φάν’ κι οι κότες. 100 εκατομμύρια και βάλε μέτρησαν κάποιοι υπομονετικοί νευρο-γαστροεντερολόγοι, πολύ περισσότερους δηλαδή, από όσους περιέχουν η σπονδυλική στήλη και το περιφερειακό νευρικό σύστημα μαζί. Είναι δυνατόν να μην κάνουν κάτι χρήσιμο; Όχι φυσικά!

Πρώτα πρώτα βρίσκονται εκεί δερβέναγες για να κόβουν κίνηση σε οτιδήποτε συμβαίνει στο έντερο, από την αίσθηση της τροφής, τη χημική αποσύνθεσή της, τη μετατροπή της σε σκατά και την αποβολή τους μέσα από λεπτές ρυθμίσεις των περισταλτικών του κινήσεων. Όντως σημαντική και ιδιοφυής εργασία. Και κυρίως αυτονομημένη και ανεξάρτητη από την εγκεφαλική ηγεμονία. Και όχι μόνο αυτό, αλλά με το 90% των νευρώνων του εντέρου να μεταδίδουν οι ίδιοι πληροφορίες στον εγκέφαλο και όχι το ανάποδο. Ίσως απ’ εδώ να ξεκινάει και η λαϊκή έκφραση: «έχει το κεφάλι του γεμάτο σκατά».

Ένα άλλο πράγμα που κάνει το έντερο, και δεν το κάνει ο εγκέφαλος είναι ότι το έντερο αισθάνεται, αγαπάει, πονάει, ταβλιάζεται, αναστενάζει, μιας και επηρεάζει ένα μεγάλο ποσοστό από τα συναισθήματά μας. Είδατε εσείς ποτέ «εγκέφαλο» ν’ αγαπάει; Οι γνωστές «πεταλούδες» στο στομάχι, όταν πεθαίνουμε από αγωνία για μια καινούργια μας συνάντηση ή περιμένοντας ένα αποτέλεσμα, οι ξινίλες στο στομάχι στη θέα ενός ανεπιθύμητου προσώπου, τι άλλο παραπάνω δηλώνουν πέρα από την βαθιά αισθαντικότητα του εντέρου; Και για του λόγου το αληθές, το 90% της σεροτονίνης του σώματος, στα έντερα παράγεται από μια συνομοσπονδία 30 και βάλε νευροδιαβιβαστών, σε τόση ποσότητα ώστε η ασθένεια του ευερέθιστου εντέρου να αποδίδεται πλέον στις παθήσεις του νου και όχι του σώματος.

Μετά από αυτά, δεν ξέρω τελικά, αν και η δυσκοιλιότητα μπορεί να περιληφθεί και αυτή στις ασθένειες του νου! Ας περιμένουμε όμως τις νέες σπουδαίες έρευνες, που θα φέρουν τα πάνω κάτω σε όλη την ψυχιατρική. Λέτε να έρθουν κάποτε έτσι τα πράγματα που αντί για τα μυαλά να κοιτάμε πλέον τους κώλους;

Additional Information

http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=gut-second-brain

Τα Χαμένα Κορμιά

Μιας και αρχίσαμε με τα κορμιά, και πριν μιλήσουμε για τα «μαχαίρια που κι αυτά αλλάζουν χέρια», ας ασχοληθούμε με τα άλλα κορμιά, τα «χαμένα». Τι ονομάζουμε λοιπόν «χαμένο κορμί»;

Ας πούμε:

Το ρεμάλι, τον αλήτη, τον πλάνητα, τον άσωτο, τον χαραμοφάη, τον απόβλητο, τον αντισυμβατικό, τον περιθωριακό, τον ξέμπαρκο, τον τεμπέλη, τον ανοικοκύρευτο, τον ανέστιο, τον τζίτζικα, το χασαπόσκυλο, τον ανεύθυνο, τον ανεπρόκοπο, τον αχαΐρευτο, τον παραστρατημένο, τον πότη, τον χαρτοπαίχτη, τον ξενύχτη, τον παθιασμένο, τον κολασμένο.

Όχι όμως το φονιά, ούτε τον απατεώνα, ούτε τον παραχαράκτη, ούτε τον τοκογλύφο, ούτε τον κλέφτη. Αυτοί είναι εγκληματίες. Άκαμπτοι, υπολογιστές και ψυχροί. Τα χαμένα κορμιά αν είχαν φτερά θα μπορούσαν να είναι ο αφρός της κοινωνίας, δεν τα κατάφεραν όμως να τιναχτούν ψηλά, κατρακύλησαν κι έμειναν στον πάτο, κατακάθι.

Χαμένο κορμί δεν γίνεσαι χωρίς ένα μεγάλο πάθος στη πλάτη σου, χωρίς ένα σημάδι να πυρώνει τα σωθικά σου, ένα κουσούρι που να γίνεται μια ουρανός και πιο συνηθισμένα, τάφος.

Παγιδευμένοι μέσα στα ίδια τους τα πάθη, αμαρτωλοί μόνο ως προς τον εαυτό τους, αδέσμευτοι, με τα λουριά λυτά να μπαινοβγαίνουν στο σώμα της κοινωνίας, χαρακώνοντας σε κάθε έβγα το δικό τους και μόνο κορμί, άλλες φορές να πετούν, μα τις πιο πολλές φορές να πέφτουν και να σέρνονται. Άγγελοι που ξέπεσαν, ψυχές που πέταξαν και κάηκαν, ψυχές-πεταλούδες που κόλλησαν στη φωτιά και δεν αποτραβήχτηκαν, αγνοί και άγιοι αλήτες, ατόφιοι και ανεπιτήδευτοι, ανοιχτοί και ανοχύρωτοι, ευάλωτοι και παραδομένοι. Μάρτυρες μιας ζωής που τη μούντζωσαν και που αυτή ζητώντας εκδίκηση, τους απέβαλε.

Τα χαμένα κορμιά, κι ο κόσμος τους που τόσο αγκάλιασε και εξύψωσε το λαϊκό τραγούδι, έγιναν για πολλούς τ’ αραξοβόλι της φαντασίας, ένας τόπος ελευθερίας όπου η κάθε αλυσοδεμένη από τους περιορισμούς της καθημερινότητας ψυχή προσδοκούσε ότι θα μπορούσε, έστω και για λίγο ν’ αποτραβηχτεί λυτρωμένη και να φλερτάρει με τα όρια. Εκ του ασφαλούς φυσικά, για μιας μόνο ώρας εικονική πτήση, μιας και το όριο που βίωναν καθημερινά τα χαμένα κορμιά ήταν η έκπτωση και η παρακμή και στο βάθος ο εξευτελισμός του μοναχικού θανάτου.

Γνώρισα πολλά από δαύτα. Είναι γεμάτος ο τόπος, αν λασκάρεις το βλέμμα και τα προσέξεις:

Τη γλυκιά Ιζόλδη, ας πούμε, που μια μέρα του καλοκαιριού πριν από πολλά πολλά χρόνια άφησε ρούχα και παπούτσια στην αμμουδιά κι εξαφανίστηκε, ακολουθώντας στην πατρίδα της αυτόν που νόμιζε ότι θα ήταν ο μεγάλος έρωτας της ζωής της. Άφησε πίσω άντρα και δυο μικρά παιδιά, που από τότε δεν ξανάδε. Μια φορά μονάχα πήγε η κόρη, παντρεμένη πια, και τη συνάντησε. Ο γιος, ποτέ. Γι αυτόν η μάνα είχε από κείνη τη μέρα πεθάνει. Την Ιζόλδη, την έκανε χαμένο κορμί ο Έρωτας.

Την αγέρωχη Βούλα, πρώτο όνομα στα σκυλάδικα της Μακεδονίας, που μόλις ξεγέννησε τη Μαριέττα, εξαφανίστηκε για τα σκυλάδικα της Γερμανίας, αφήνοντας πίσω το μωρό στα χέρια μιας ξένης γριάς και ενός καλού, όπως αποδείχτηκε, αλλά εξ ανάγκης πατέρα, που το περιμάζεψε και το ανάστησε. Σήμερα μεγάλη κοπέλα πια και μάνα η ίδια. Ούτε κι αυτή γύρισε ποτέ να κοιτάξει πίσω. Τη Βούλα, την έκανε χαμένο κορμί η κάβλα της πίστας και της νύχτας.

Τον χαχόλη Σταύρο, που δεν πρόφταινε ν’ ανοίγει μαγαζιά και να τα κλείνει. Χόρτασε αρκετές «κυρίες» με τα χουβαρνταλίκια του, έντυσε, προίκισε, ανύπαντρες και παντρεμένες, ουδέποτε λογάριασε το χρήμα, έκανε ανθοδέσμες τις τσιπούρες, τότε που ήταν ακόμα αλανιάρες και δυσεύρετες, και τις έστελνε φρέσκες φρέσκες με το ταξί στα σπίτια. Πέθανε στο δημοτικό γηροκομείο της πόλης δίχως φράγκο ούτε για την κηδεία του. Τον Σταύρο, τον έκαναν χαμένο κορμί οι «Κυρίες».

Τον μπουνταλά Νίκο, που κι αυτουνού του φάγανε κληρονομιές και μαγαζιά οι «Κυρίες», ντόπιες και αλλοδαπές. Παράτησε γυναίκα και δυο παιδιά και έκτοτε φυτοζωεί. Ούτε που θέλουν να τον δουν και να τον ακούσουν. Κι ας μένουν στην ίδια πόλη. Τον Νίκο τον έκαναν χαμένο κορμί οι «Κυρίες» και η πιο μεγάλη απ’ όλες Κυρία, η Νύχτα η ίδια αυτοπροσώπως.

Τον Παράσχο, τον γκαβό, που είχε κάνει σπίτι του τη Λέσχη και ζωή την τράπουλα και το ουίσκι. Χρόνια χωμένος στη νύχτα, δεν άντεχε πια το φως της μέρας. Τον θυμάμαι πάντα πίσω από ένα ζευγάρι μαύρα γυαλιά. Είχε γυναίκα και δυο παιδιά που τον ανέχτηκαν, τον λυπήθηκαν και δεν τον παράτησαν. Αυτός τουλάχιστον, όταν πέθαινε από το συκώτι που σάπισε, είχε κάποιον να τον φροντίσει. Τον Παράσχο, τον έκανε χαμένο κορμί η τράπουλα.

Να μην μιλήσω για τον παπα-Λάμπρο που Μεγάλο Σάββατο το βράδυ τον είχε πάρει το μάτι μου ανεβασμένο σ’ ένα τραπέζι στην υπόγα το «Μεθυσμένο Αηδονάκι», μεθυσμένος κι αυτός να χορεύει τον πιο «καλό τον μαθητή» και να σφαδάζει. Με τις καμπάνες να χτυπάνε και να ξαναχτυπάνε δαιμονισμένα, καλώντας τον ν’ αναστήσει ένα θεό, που ο ίδιος όμως κάθε βράδυ ανάστηνε διονυσιακά στα καταγώγια. Τον παπα-Λάμπρο, χαμένο κορμί το έκανε το κρασί.

Άντρες, γυναίκες, χαρτιά, έρωτες, νύχτα, ουίσκι... Βαρύς νταλκάς. Βαθιά, ίσαμε το κόκαλο το δόκανο. Έκσταση και πόνος. Άνοδος και με το πρώτο φως της μέρας, κάθοδος και γκρεμοτσάκισμα. Σ’ ένα διαρκές rondo, σε μια διαρκή απέλπιδα εμμονή να πιαστούν τα όρια, σε μια επίμονη αυτοκαταστροφική προσπάθεια να τρυπηθεί ο ουρανός για να ξεφύγουν. Τσιμέντο όμως ο ουρανός. Και από κάτω το έρεβος να χάσκει και ν' αδημονεί για να ρουφήξει.

Εις υγεία λοιπόν των «χαμένων κορμιών»! Εις υγείαν των Ηττημένων!

ΥΓ. Και ενα καταλληλο τραγουδάκι.

Τα Ιδρωμένα Κορμιά: Μια Επιστημονική Μελέτη

Στα μεταπολεμικά χρόνια, η λαϊκή φιλολογία και ειδικά το τραγούδι και ο κινηματογράφος εξύμνησαν υπέρ το δέον το γιαπί όχι τόσο για τη συμβολή του στην οικονομική ανάκαμψη και τον εκσυγχρονισμό της χώρας, όσο για τα σφριγηλά κορμιά, που τούβλο στο τούβλο το μαστόρευαν στις σκαλωσιές, πυρωμένα από τον ήλιο και στιλβωμένα από τον μόχθο, και που ταυτόχρονα γήτευαν και κόλαζαν όσα θηλυκά συνέρεαν στο νεοεγειρόμενο βωμό για να προσκυνήσουν το Κάλλος και να δοξάσουν το Αντριλίκι.

Αν το γυμνασμένο κορμί είναι ένα δέλεαρ, το ιδρωμένο γυμνασμένο κορμί είναι η απογείωση. Σ’ αυτό ο Παπαμιχαήλ δεν είχε ταίρι και κει πάνω μάλιστα πόνταρε για να τουμπάρει τα κοριτσόπουλα και τη Βουγιουκλάκη. Στο τέλος τον κέρδισε, φευ, η τελευταία! Ο Άρης πάλι, σε ένα μεταγενέστερο χρόνο, όταν τα κορμιά τα έφτιαχναν τα γυμναστήρια και όχι τα γιαπιά, τύλιξε το καλοσχηματισμένο του κορμί σε μια λευκή πετσέτα, αλλά, δυστυχώς αστόχησε στο να διεγείρει το πάθος, προφανώς γιατί δεν ήταν ιδρωμένο.

Τα βράδια στα γυμναστήρια, χύτρες που κοχλάζουν με ιδρώτα και σάλιο, μαζί με τα βλέμματα διασταυρώνονται και οι ορμόνες. Τα κορμιά, και γυμνασμένα και ιδρωμένα. Και η μυρωδιά διαπεραστική, ζωώδης, πρωτόγονη, ερεθιστική.

Κάτι γίνεται λοιπόν εδώ. Κάτι έχει το ιδρωμένο κορμί, το ιδρωμένο ανδρικό κορμί, που σαγηνεύει και ξεσηκώνει. Για τα ζώα το ξέραμε εδώ και καιρό, τα θηλυκά εκκρίνουν χημικά σήματα, τις φερομόνες, για να δηλώσουν διαθεσιμότητα, αλλά και τα αρσενικά κάνουν το ίδιο για να δηλώσουν ταυτότητα ή για να εντοπίσουν και ν’ αποπλανήσουν το θηλυκό. Όλη η φύση έτσι δουλεύει, με σινιάλα, με μυρωδιές που εκτοξεύονται από κάθε κατεύθυνση προς κάθε κατεύθυνση, με μικροσκοπικά μόρια που ανταλλάσσονται για ν’ αναστατώσουν και να διεγείρουν, γι αυτό λοιπόν και ένας περίπατος στη φύση μάς γεμίζει με ευφορία, γι αυτό και μιλάμε για φύσεις οργιαστικές και οργασμούς της φύσης.

Με τους ανθρώπους όμως τα πράγματα δεν είναι τα ίδια. Οι προσπάθειες να ανιχνευτούν φερομόνες στα κορμιά και τις μασχάλες, δεν είχαν ευτυχή κατάληξη. Ή μάλλον σαφή τεκμηρίωση. Πιο πολλοί ήταν οι ευσεβείς πόθοι παρά τα hard data. Κι όμως κάτι έπρεπε να συμβαίνει με τον ιδρώτα. Δεν μπορεί τόσα κοριτσόπουλα, που συνέρεαν για χρόνια στα γιαπιά να έκαναν λάθος!

Το κλειδί προς το παρόν φαίνεται να είναι η ανδροσταδιενόνη (androstadienone), ένα στεροειδές αντίστοιχο των φερομονών, που εντοπίζεται στον ιδρώτα. Προέρχεται από το μεταβολισμό της τεστοστερόνης και έχει ενοχοποιηθεί για κάποιου είδους ορμονική παρενόχληση των γυναικών. Μη τυχόν δε και χαθεί η «ανακάλυψη», έσπευσαν οι επιτήδειοι να κυκλοφορήσουν στο εμπόριο γυναικείες και ανδρικές κολόνιες με το πολύτιμο αυτό συστατικό, αλλά αν κρίνουμε από τα ράφια του Hondos που τις αγνοούν, μάλλον τζούφια η κολόνια και τζίφος η ανδροσταδιενόνη.

Φυσικά η επιστήμη ποτέ δεν το βάζει εύκολα κάτω, ειδικά αν τα μηνύματα από τα γιαπιά και τα γυμναστήρια συνεχίζουν να έρχονται ενθαρρυντικά και ανελλιπώς. Μια καλή και ακούραστη επιστημόνισα από το Berkeley αποφάσισε να βάλει τον δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων και να διεξάγει εδώ και τώρα εμπεριστατωμένη έρευνα. Μάζεψε λοιπόν 21, αποφασισμένα να λύσουν το μυστήριο, θηλυκά τα οποία και υπέβαλε στο μαρτύριο των 30 mg ανδροσταδιενόνης. Τα υποχρέωσε δηλαδή να σνιφάρουν από 20 σνιφιές τη φορά, ενώ ταυτόχρονα τους μετρούσε τους παλμούς, τη θερμοκρασία, την αγωγιμότητα, την αναπνοή, καθώς και τα επίπεδα της κορτιζόλης, μιας καλής ορμόνης που συνδέεται με τη σεξουαλική διέγερση. Το μαρτύριο συνεχίστηκε για 15 λεπτά έως μια ώρα, όσο δηλαδή μπόρεσαν ν’ αντέξουν τα κορίτσια πριν σωριαστούν μπαϊλντισμένα στο πάτωμα. Προφανώς και το πείραμα στέφθηκε με επιτυχία. Όλοι οι δείκτες, μηδενός εξαιρουμένου, είχαν χτυπήσει κόκκινο.

Η Dr. Claire Wyart θα πρέπει να κοιμήθηκε πολύ ήσυχα εκείνο το βράδυ. Η Επιστήμη είχε αποδείξει και πειραματικώς αυτό που όλες και όλοι ξέραμε, ότι δηλαδή το ιδρωμένο κορμί, και ειδικά το ιδρωμένο και γυμνασμένο κορμί, όπως και να το κάνουμε, τραβάει! Φυσικά αυτό το δεύτερο δεν έχει ακόμα αποδειχτεί, πώς δηλαδή οι τσιτωμένοι κοιλιακοί, και οι φουσκωμένοι δικέφαλοι, τρικέφαλοι και τετρακέφαλοι ενισχύουν θετικά το σεξουαλικό αποτέλεσμα των ιδρωτοποιών αδένων. Αλλά μην ανησυχείτε. Ήδη ένα καινούργιο πείραμα βρίσκεται στα σκαριά.

Ο Έρωτας ως Ρητορική Επινόηση

Ξαφνικά είδα δεκάδες χέρια να σηκώνονται θυμωμένα και να κατευθύνονται απειλητικά προς τον ομιλητή. Κουνιόντουσαν όλα μαζί, θαρρείς σε στοίχιση, δίπλωναν και ξεδίπλωναν με παλμό, με νεύρο, με αγανάκτηση. Ανάλογες ήταν και οι φωνές διαμαρτυρίας που τα συνόδευαν. Ο κόσμος είχε σηκωθεί απ’ τα καθίσματα και ούρλιαζε αλλόφρων. Ο ξεσηκωμός είχε γενικευτεί πια σε όλη την αίθουσα και το πλήθος ήταν αδύνατον να συγκρατηθεί.

Αν είχαμε προβλέψει αυτά που θα ξεστόμιζε ο Άλκης από το βήμα, δεν θα είχαμε έρθει με άδεια χέρια, αλλά θα είχαμε φροντίσει να φέρουμε από τα πριν και προμήθειες. «Πού είναι οι ντομάτες;» Ακούστηκε μια φωνή από τα πλάγια, που τάχιστα ξαπλώθηκε σε κάθε γωνιά, και στα καθίσματα από κάτω ακόμα. «Ναι, ναι! Μόνο με ντομάτες ξεπλένεται αυτή η Ύβρις!», ακούστηκε από παντού ο βρυχηθμός του θυμού.

Τι είχε πει λοιπόν ο Άλκης;

Ότι απλά, Έρωτας δεν υπάρχει! Κι ούτε ποτέ υπήρξε, κι ότι τάχατες αυτά είναι μια ιδεοληψία που μας την φόρεσε η λογοτεχνία και δη ο ρομαντισμός.

Κι όλα αυτά πάνω στην ώρα που στην περίφημη «Περί Έρωτος και Θανάτου» συζήτηση στο Dasein, είχαμε πια μπει, μετά από κοιλόπονο δυο και βάλε ωρών, σε κάποιο δρόμο καλό, με τον Έρωτα και τον Θάνατο να είναι στο τσακ να δώσουν τα χέρια και να φιλιώσουν.

Γύρισα στο σπίτι συνοφρυωμένη, αναλογιζόμενη σ’ όλο το δρόμο τι στο διάολο έκανα τόσα χρόνια. Με μια ιδέα λοιπόν ήμασταν ερωτευμένοι, με ένα σύννεφο, με ένα φάντασμα; Και ο Νίκος και ο Γιώργος και ο Γιάννης, και καμιά τριανταριά ακόμη, τι ήταν τέλος πάντων αυτοί; Πλατωνικές φιγούρες; Απόντες; Αχ, βρε Άλκη, δεν μας τα λες καλά, είπα από μέσα μου και τον πέταξα στην άκρη.

Αμ’ δε! Μπορεί να τον διέγραψα προς στιγμή, όμως τα λόγια ξαναήρθαν το βράδυ και μου έκαναν ντε και καλά επίσκεψη στο κρεβάτι. Συνήθως ο Άλκης ξέρει τι λέει, αναλογίστηκα. Μόνο που την ώρα εκείνη που τα ξεστόμισε δεν ήταν και η πλέον κατάλληλη. Κάποια αλήθεια θα είχαν. Δεν μπορεί. Τα γυρόφερνα, τα ξαναγυρόφερνα αλλά να τα ταιριάξω, μού ήταν δύσκολο.

«Σήκω» είπα από μέσα μου, «δεν έχει ύπνο γι απόψε. Ή θα τον λύσεις τον γρίφο ή θα σε τρώει μια ζωή η αμφιβολία. Άχρηστη!». Ευτυχώς που το σπίτι είναι καλά εξοπλισμένο στο να δίνει άμεσα τις πρώτες βοήθειες. Πήρα τη σκάλα και σκαρφάλωσα στο τελευταίο ράφι της βιβλιοθήκης. Καλά το θυμόμουν. Ήταν εκεί, σχεδόν αχρησιμοποίητο, παρά τις συμβουλές που μου είχαν δώσει ότι επρόκειτο για το καλύτερο kit πρώτων βοηθειών σε χαλεπούς καιρούς. Κοίταξα και μερικά άλλα, αλλά μου φάνηκαν αδιάφορα. Το κατέβασα, το πήγα στο μπάνιο να ξεπλύνω από πάνω του τη σκόνη του χρόνου και έπεσα με τα μούτρα στο ξεφύλλισμα. Ξεφύλλιζα, ξεφύλλιζα η ώρα είχε πάει τέσσερις και κάτι, αλλά μέσα στο πυρετό της αναζήτησης αυτό ήταν λιγότερο κι από λεπτομέρεια. Θα ήταν κοντά πέντε όταν έφτασα επιτέλους εκεί που νόμιζα ότι βρισκόταν το κλειδί. Βιβλίο ΙV, σελίδες 215-216, Κεφάλαιο «Ο Μύθος στη Λογοτεχνία».

Άρχισα να διαβάζω φωναχτά, πιο πολύ για να κρατηθώ ξύπνια.

«...Αν η λογοτεχνία μπορεί να καυχηθεί ότι επέδρασε επί των ευρωπαϊκών ηθών, αυτό αναμφισβήτητα το χρωστά στο μύθο μας. Ακριβέστερα, στη Ρητορική του Μύθου, κληροδότημα του προβηγκιανού έρωτα. Δεν είναι ανάγκη να υποθέσουμε εδώ κάποια μαγική κυριαρχία των ήχων και της γλώσσας επί των πράξεών μας. Η υιοθέτηση μιας ορισμένης συμβατικής γλώσσας συνεπάγεται και ευνοεί φυσιολογικά την εκδήλωση των υποδόριων εκείνων αισθημάτων, που τους ταιριάζει περισσότερο η έκφραση αυτού του τύπου. Με την έννοια αυτή μπορούμε να αναρωτηθούμε: πόσοι άνθρωποι θα είχαν ερωτευθεί εάν δεν είχαν ακούσει ποτέ να γίνεται λόγος για έρωτα;...»

Ντααααν!!! Τι θέλει δηλαδή να πει ο ποιητής; Ότι χωρίς το μύθο και χωρίς τη γλώσσα να τον εκφράζει δεν θα είχαμε αυτά τα συναισθήματα; Συνέχισα αποσβολωμένη.

«...Πάθος και έκφραση δεν διαχωρίζονται. Το πάθος έχει την πηγή του στην ορμή εκείνη του πνεύματος που παραλλήλως γεννά και τη γλώσσα. Αφ’ ης στιγμής η ορμή αυτή ξεπεράσει το ένστικτο και γίνει πραγματικό πάθος, τείνει με την ίδια κίνηση ν’ αφηγηθεί τον εαυτό της, είτε να δικαιολογηθεί, είτε να εξυμνηθεί, είτε απλώς για να συντηρηθεί... Τα αισθήματα, που δοκιμάζει η ελίτ και έπειτα οι μάζες δια μιμήσεως είναι λογοτεχνικές δημιουργίες με την έννοια ότι μια ορισμένη ρητορική αποτελεί επαρκή συνθήκη για να τους αποσπάσει τη συγκατάθεση, συνεπώς να τους αλώσει τη συνείδηση. Ελλείψει της ρητορικής αυτής τα αισθήματα αυτά θα υπήρχαν οπωσδήποτε αλλά με τρόπο τυχαίο, μη αναγνωριζόμενο, ως ανομολόγητες παραδοξότητες λαθραίας εισαγωγής. Όμως πάντοτε παρατηρούμε ότι η επινόηση μιας ρητορικής έφερνε ταχύτατα στο προσκήνιο ορισμένες λανθάνουσες δυνάμεις της καρδιάς. Η παράσταση του Βέρθερου για παράδειγμα προκάλεσε κύμα αυτοκτονιών... Και τούτο γιατί για να θαυμάσεις την απλή φύση, για να αποδεχτείς ορισμένες μελαγχολίες και για να αυτοκτονήσεις ακόμα πρέπει να είσαι σε θέση να «εξηγήσεις» στον εαυτό σου ή στους άλλους αυτό που αισθάνεσαι. Όσο πιο συναισθηματικός είναι ένας άνθρωπος, τόσες περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν να είναι πολυλογάς και εύγλωττος. Και επίσης όσο περισσότερο παθιασμένος είναι ένας άνθρωπος τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να επανεφεύρει τις εικόνες της ρητορικής· να επανακαλύψει την ανάγκη τους· να μορφοποιηθεί αυθορμήτως καθ’ ομοίωσιν του «μετάρσιου», το οποίο οι εικόνες αυτές έκαναν αλησμόνητο...»

Υ.Γ. Η βοήθεια ήταν τελικά το βιβλίο «Ο Έρως και η Δύση» του Ντενί Ντε Ρουζμόν, εκδ. Ίνδικτος, Β! Έκδοση, 2002.

Είμαι σίγουρη ότι ο Άλκης δεν είχε διαβάσει αυτό το συγκεκριμένο. Ποιες είναι τότε οι πηγές σου, Άλκη;

Α! Για δείτε και αυτό! Κι άλλος "Επινόησε τον Έρωτα!"

Η Τύφλα τους η Μαύρη

Παρακολουθώ για αρκετά χρόνια το εκλαϊκευτικό επιστημονικό περιοδικό NewScientist άλλοτε σαν κανονική συνδρομήτρια, όταν αποφασίζοντας να προσελκύσει νέους πελάτες, κατεβάζει σημαντικά τη συνδρομή και άλλοτε, απλώς διαβάζοντας όσα άρθρα αφήνει ξεκλείδωτα στον ηλεκτρονικό του τόπο. Το θεωρώ δε ένα αρκετά προοδευτικό περιοδικό μιας και δεν κατατρύχεται από κάποια υπερβάλλουσα τεχνολαγνεία, φροντίζει να αγγίζει και να διερευνά και τις κοινωνικές διαστάσεις της επιστήμης και της τεχνολογίας και συχνά πυκνά δίνει χώρο και στους φιλοσόφους να λένε το μακρύ και το κοντό τους. Τέλεια!

Δεδομένου του διαφορετικού τρόπου πρόσληψης του κόσμου ανάμεσα στους θετικούς και κοινωνικούς επιστήμονες, κάθε προσπάθεια σύγκλισης ή αντιπαραβολής των δυο αυτών αντιλήψεων είναι παραπάνω από καλοδεχούμενη. Με το να είναι ο καθένας οχυρωμένος στο δικό του μετερίζι αδυνατεί να καταλάβει πως ο κόσμος έχει περισσότερες πλευρές από αυτές τις λίγες που μπορεί ν’ αναγνωρίζει. Και μένοντας μόνο σε αυτές καταλήγει ουκ ολίγες φορές σε ακραίες έως γελοίες ερμηνείες καταστάσεων που προνομιακά ανήκουν στο ερμηνευτικό πεδίο της άλλης πλευράς.

Μια τέτοια λοιπόν περίπτωση μόλις που υπέπεσε στην αντίληψή μου και αφορά στην ...οικολογική επίπτωση του σομαλικού πειρατικού εγχειρήματος. Όπως καλά ακούσατε στο τελευταίο τεύχος του καλού περιοδικού, λίγο πολύ οι πολύ ενεργητικοί Σομαλοί πειρατές με το να τρομοκρατούν τον ινδικό ωκεανό με τα ρεσάλτα τους, κατηγορούνται ότι παρεμποδίζουν την ανάπτυξη της επιστήμης πολύ περισσότερο απ’ ότι τη ναυσιπλοΐα και το εμπόριο.

Και τούτο διότι οι επιστήμονες οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με τη μελέτη του συνολικού οικοσυστήματος και ειδικά του πληθυσμού των ψαριών στην περιοχή, είτε δεν μπορούν πλέον να πλησιάσουν και να διεξάγουν τις έρευνές τους απρόσκοπτα λόγω του κινδύνου των πειρατών, είτε δεν βρίσκουν διαθέσιμες βάρκες, μιας και φαίνεται να τις έχουν καβατζάρει όλες αυτοί.

Προτού λοιπόν λυγίσουν τα φυλλοκάρδια μας από τη φωνή απόγνωσης των ιχθυολόγων οικολόγων επιστημόνων των οποίων η αδυναμία πρόσβασης, όπως υποστηρίζουν, θα θέσει σε κίνδυνο την οικολογική ισορροπία της περιοχής, καλόν είναι να τους υπενθυμίσουμε, ή να τους πληροφορήσουμε αν κακώς, όπως θα έπρεπε δεν το έχουν πληροφορηθεί, ότι η περιοχή δράσης των συμπαθών Σομαλών πειρατών είναι κυρίως περιοχή ανεξέλεγκτης ρίψης πυρηνικών αποβλήτων από τις λογής λογής μαφίες που λυμαίνονται το εν λόγω, τόσο εξυπηρετικό για τις κυβερνήσεις, παρεμπόριο.

Είναι φανερό λοιπόν για το ποια οικολογική καταστροφή θα πρέπει να θρηνήσουμε και δυστυχώς αυτό συμβαίνει όταν κάποιοι αδυνατούν να δούνε πέρα από τη μύτη τους. Και τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα αν διδάσκουνε κιόλας σε νέα παιδιά.

Λίγη τσίπα, δεν βλάπτει, όπως θα έλεγε κι η γιαγιά μου.

lol, όπως θα έλεγε κι ο γιος μου.

Additional Information

Θετικοί vs Κοινωνικοί Επιστήμονες

Στις Γειτονιές των Άλλων

Το Σομαλικό Επιχειρηματικό Πειρατικό Μοντέλο

Έρως και Θάνατος: η Σύζευξη

Όταν μιλάς για Έρωτα συνήθως μιλάς για τη Ζωή και την κατάφασή της. Όταν μιλάς για Θάνατο, συνήθως μιλάς για την καταστροφή και την άρνηση της Ζωής. Ο έρωτας συνάδει με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και το ένστικτο της ηδονής, με την ενότητα και τη σύνθεση, ενώ το ένστικτο του θανάτου με την απώλεια και την αποσύνθεση.

Το ένα λοιπόν θα μπορούσε να νοηθεί ως το Α, ενώ το άλλο ως το Ω. Το ένα, ως ο αντίθετος πόλος του άλλου. Μπορεί να το σκεφτόμαστε έτσι, αλλά πολύ συχνά δεν βιώνεται και έτσι. Κοντολογίς ο Έρωτας και ο Θάνατος φαίνεται να συμπλέουν και να συμπλέκονται σε ένα αξεδιάλυτο δίπολο ζεύγμα. Γεγονός που υποστηρίζεται από πληθώρα λογοτεχνικών και κινηματογραφικών έργων, λαϊκά τραγούδια, αλλά και από προσωπικές εμπειρίες.

Ας θυμηθούμε τον Όσιμα με την «Αυτοκρατορία των Αισθήσεων» όπου ο Ishida φτάνει στην υπέρτατη ηδονή αφήνοντας την Abe να τον στραγγαλίσει πάνω στην ερωτική πράξη. Ή τον «Νεκρό» του Bataille και την ερωτική έκσταση της Μαρίας μπροστά στο πτώμα του Εντουάρ. Στα ερωτικά τραγούδια δε, δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι η σύζευξη έρωτα-θανάτου απαντάται τουλάχιστον στα μισά από αυτά.

Τι είναι λοιπόν αυτό που φέρνει το ένα στο άλλο τόσο κοντά; Γιατί ένας ερωτευμένος να αισθάνεται ότι πατάει με το ένα πόδι στα ουράνια και με το άλλο στα τάρταρα;

Οι ερμηνείες, πολλές και ποικίλες.

Ας πούμε ότι είναι η προσφορά, το ολοκληρωτικό δόσιμο και εξ αυτού η ολοκληρωτική απώλεια και διάλυση του Εγώ του ενός μέσα στο Εγώ του Άλλου. Έρωτας λοιπόν, όπως Θυσία.

Ας πούμε ότι συνδετικός ιστός μπορεί να είναι ο Φόβος. Φόβος και για τον ένα, φόβος και για τον άλλο. Έρωτας λοιπόν, όπως Φόβος.

Ας πούμε ακόμα ότι ο έρωτας είναι η βίωση του απόλυτου και του ορίου. Έρωτας λοιπόν, ως Τέλος.

Έρωτας ρομαντικός, επίμονος, έμμονος, δυσβάσταχτος, διαλυτικός. Έρωτας λοιπόν, ως Αυτοκαταστροφή. Αλλά κι ο Θάνατος, ως Λύτρωση

Έρωτας, ως Θρήνος και ως Πένθος γι αυτό που αγαπάμε και που φοβόμαστε ότι θα χάσουμε.

Έρωτας, ως Μαθητεία στην Απώλεια.

Επιπλέον, Έρωτας, ως ένστικτο ζωής, ως Απομάκρυνση δηλαδή από τη δυσφορία και τη δυσαρέσκεια, ως προσέγγιση της ηρεμίας και της αταραξίας,

Έρωτας λοιπόν, ως Θάνατος!

Υ.Γ. Θραύσματα από μια συζήτηση στο Dasein.

Το Ναρκοπέδιο των Βοτάνων

Η παράλληλη, και εναλλακτική επονομαζόμενη ιατρική στηρίζεται εν πολλοίς στη δυσπιστία των ασθενών απέναντι στο ισχυρό κύκλωμα των φαρμακοβιομηχανιών, ιατρών και κυβερνητικών οργανισμών, αλλά αρχίζω να πιστεύω ότι ένα μέρος της δυσπιστίας αυτής οφείλεται και στην καλά οργανωμένη και ταλιμπανικής φύσεως επίθεση των εναλλακτικών ενάντια στην mainstream ιατρική και τις μεθόδους της, με όπλα την παραπληροφόρηση, τη συνωμοσιολογία και τον φανατισμό που καλλιεργούν, κι όλα αυτά μέσα σε ένα οιονεί αριστερό περιτύλιγμα. Πέρα από αυτά όμως θα ήταν ψευδές και ανήθικο να εκμηδενίζαμε τη συνεισφορά της ιατρικής επιστήμης στη θεαματική επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής των προγόνων μας και ημών των ιδίων, με την προϋπόθεση φυσικά ότι βάζουμε και ‘μεις λιγάκι το χεράκι μας.

Δεν χωρά αμφιβολία ότι ο κύριος όγκος της επίθεσης κατευθύνεται στα φάρμακα, με τη συστηματική υπονόμευση της θεραπευτικής τους ικανότητας αφ’ ενός και τον υπερτονισμό των παρενεργειών τους αφ’ ετέρου, σε τέτοιο βαθμό ώστε να παρομοιάζονται με κοινά δηλητήρια. Παράλληλα δε παρατηρείται άνθιση και ραγδαία εξάπλωση μιας ολόκληρης βιομηχανίας εναλλακτικών φαρμάκων-σκευασμάτων, πέρα από τα ομοιοπαθητικά, τα οποία υπόσχονται όλων των ειδών τις θεραπείες και τα οποία υποτίθεται ότι βασίζονται σε φυσικά και ακίνδυνα συστατικά. Άλλωστε αυτό αποτελεί και το κύριο όπλο προώθησής τους. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Είναι τα διάφορα βοτάνια που κυκλοφορούν τόσο ακίνδυνα.

Εδώ θα κάνω μια μικρή παρέκβαση για να τονίσω τη σύγχυση που υπάρχει ανάμεσα στο φυσικό και το τεχνητό. Οι περισσότερες δραστικές ουσίες βρίσκονται ήδη μέσα στη φύση σε φυτά και ζώα, και υπάρχει ειδικός κόσμος που τριγυρνάει τον πλανήτη με μόνο σκοπό να αντλήσει από ντόπιους και ιθαγενείς πληροφορίες γύρω από παραδοσιακά γιατροσόφια. Οι φυσικές αυτές ουσίες αναλύονται και τις περισσότερες φορές όπου είναι δυνατόν παρασκευάζονται με χημικές μεθόδους στα εργαστήρια, ώστε μεταξύ των φυσικών και των τεχνητών να μην υπάρχει καμιά διαφορά. Με όλα αυτά θέλω να πω ότι παρ’ όλο που η λέξη φυσικό παραπέμπει σε κάτι αγνό και ακίνδυνο, στην πραγματικότητα δεν είναι έτσι. Φτάνει μόνο να φέρουμε στο νου μας τα κατακόκκινα μανιτάρια με τις άσπρες βούλες της κοκκινοσκουφίτσας.

Σχετικά με την επικινδυνότητα διαφόρων φυσικών σκευασμάτων, πέρα από τις κατά καιρούς επισημάνσεις των επιστημόνων, θα αναφερθώ σε μια πρόσφατη εργασία από το πανεπιστήμιο της Αδελαίδας στην Αυστραλία όπου τονίζεται ο τοξικός χαρακτήρας πολλών φυτικών σκευασμάτων, τα οποία σημειωτέον κυκλοφορούν ελεύθερα στο εμπόριο και τα οποία λανθασμένα θεωρούνται ασφαλή.

Σύμφωνα με το άρθρο, πολλά από τα σκευάσματα αυτά περιέχουν υδράργυρο, αρσενικό και μόλυβδο και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες ή και θάνατο ακόμα αν ληφθούν σε αυξημένες ποσότητες ή σε ενέσιμη μορφή, ή σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα. Συγκεκριμένα, ανάλυση 251 ασιατικής προέλευσης σκευασμάτων, που κυκλοφορούν στην Αμερική εντόπισε αρσενικό σε 36 από αυτά, υδράργυρο σε 35 και μόλυβδο σε 24. Πολλά από αυτά δε αναμειγνύονται με κανονικά φάρμακα για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά τους, και κατά συνέπεια και την επικινδυνότητά τους.

Αυτή τη στιγμή εκτιμάται ότι χρησιμοποιούνται από το 30% των αμερικανών, και μάλιστα χωρίς τη γνώση των ιατρών τους. Μερικές από τις σοβαρές παρενέργειες των φυτικών αυτών σκευασμάτων περιγράφονται στη δημοσίευση για όσους θέλουν να τις πληροφορηθούν.

Additional Information

The Herbal Minefield

Οι Συλλέκτες και το Σκυλί του Παβλώφ

Παρ’ όλες τις εύλογες αντιρρήσεις που εκφράστηκαν σχετικά με τη συλλογή αποδείξεων σαν μέσο πάταξης της φοροδιαφυγής, αντιρρήσεις που υποστηρίχτηκαν με άφθονη και εύστοχη επιχειρηματολογία, όπως ότι, για παράδειγμα, η πλειονότητα των αποδείξεων θα προέρχεται έτσι κι αλλιώς από επιχειρήσεις που ανέκαθεν τις εξέδιδαν, και όχι από τις άλλες που ουδέποτε το ετόλμησαν, ή ότι ουσιαστικά το νομοσχέδιο σπρώχνει κάποιον με το στανιό στην κατανάλωση και όχι στην αποταμίευση,

θα ήθελα, βλέποντας το όλο εγχείρημα από μακριά, και με τη σοφία των χρόνων μου,

να πω μια τελευταία γνώμη, θετική αυτή τη φορά, απορρέουσα όχι τόσο από την βραχυπρόθεσμη φοροεισπρακτική του αποτελεσματικότητα, όσο από το παιδευτικό, μακροπρόθεσμης απόδοσης, δυναμικό που εγκλείει.

Και το πολύτιμο αυτό δυναμικό δεν βρίσκω άλλο τρόπο να το ονοματίσω, παρά με τη λέξη «Εθισμός» και «Ψυχολογική Εξάρτηση». Μαθαίνοντας λοιπόν, να ζητάμε και να συλλέγουμε αποδείξεις από τα «εύκολα» μέρη, σιγά σιγά θα καταφέρουμε να κάνουμε και το μεγάλο βήμα, να τις ζητήσουμε δηλαδή και από τα μέρη εκείνα που τώρα μάς δυσκολεύουν, και καταλαβαίνετε όλοι τι εννοώ. Και όχι μόνο αυτό, αλλά όπως όλοι οι συλλέκτες, κάποιοι εκεί ψηλά, ευελπιστούν, και όχι άδικα, ότι μπορεί να εξελιχτούμε και σε μανιώδεις!

Μετά απ' όλα αυτά, έχω βάσιμες υποψίες να πιστεύω ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου πέρασε αρκετούς μήνες μελετώντας τη θεωρία των Εξαρτημένων Αντανακλαστικών του Παβλώφ: Δίνω Χρήμα-Παίρνω Απόδειξη!

Περί Ωών και Ορνίθων

Ο άνθρωπος, όταν τύχαινε να βρεθεί με κάπως γεμάτο το στομάχι, πάντα αρεσκόταν στο να αφήνεται χαλαρός στις ερεβώδεις αγκάλες του στοχασμού, προσπαθώντας να αναμετρηθεί με τα μεγάλα μυστήρια της νύχτας και του κόσμου που τον περιέβαλλε. Ακόμα και στις πιο παλιές γραπτές μαρτυρίες υπάρχουν νύξεις για την ηδονή που προσφέρει η συγκεκριμένη αυτή νοητική περιπλάνηση και αφαίρεση.

Τι πιο φυσιολογικό λοιπόν, από το να θέτει ερωτήματα για την προέλευση του κόσμου, για την αρχή του και το τέλος του, για την αρχή και το τέλος το δικό του, για την προέλευση των θεών και των δαιμόνων του. Δύσκολα τα ερωτήματα και εν μέρει μόνο απαντημένα. Πιο πολλές οι υποθέσεις και τα κενά, ενώ οι βεβαιότητες απελπιστικά πιο λίγες.

Κι όμως, ανάμεσα στις μεγαλειώδεις αυτές απορίες πάντα υπήρχε μια μικρή κόγχη όπου εδώ και αιώνες εύρισκε μέρος να κουρνιάσει και ένα ασήμαντο θαρρείς, μα θεμελιακό ερώτημα, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι ενώ κάθε γενιά το έθετε, δεν κατάφερνε ποτέ να το σπρώξει ένα βήμα παραπέρα για να το λύσει, παρά το μετέδιδε αυτούσιο και αναπάντητο στην επομένη, χωρίς ούτε ένα παραπάνω διαφωτιστικό στοιχείο να είναι σε θέση να παραδώσει.

Ενώ για τον άνθρωπο, όλως περιέργως, ποτέ κανένα παρόμοιο ερώτημα δεν ετέθη, αν δηλαδή η φύση έδωσε προτεραιότητα σ’ αυτόν ως όλον ή στη γενεσιουργό του ύλη, το σπέρμα δηλαδή και το ωάριο, στην περίπτωση των πουλερικών, και δη της κότας, η αμφιβολία παρέμενε διαχρονικά τόσο μεγάλη, ώστε να κατατρώγει επίμονα τα σωθικά και το νου της ανθρωπότητας.

Τι έφτιαξε πρώτα η φύση λοιπόν; Την κότα ή το αυγό; Κυκλικό το ερώτημα, το ονόμασαν οι φιλόσοφοι, και κατά συνέπεια το παράτησαν.

Άλυτο βέβαια μέχρι χθες, μιας και οι επίμονες έρευνες ομάδας ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Μπλα, Μπλα Μπλα, κατέληξαν με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι οι κότες γενικώς είχαν προηγηθεί προ πολλού των αυγών.

Η συλλογιστική τους, βασιζόμενη στη θεωρία της εξέλιξης, ήταν ότι θύτες των οποίων η γεύση εξελίχτηκε προς ένα συγκεκριμένο ωοτόκο θύμα, εξελίχτηκε κατόπιν και προς τα αυγά τους. Εξετάζοντας για παράδειγμα το οικογενειακό δέντρο τεσσάρων ειδών φιδιών με ιδιαίτερες γευστικές προτιμήσεις στα αυγά, ωμά κατά προτίμηση και όχι μάτια, ανακάλυψαν ότι οι πρόγονοί τους είχαν ήδη αποκτήσει ειδικότητα στο να τρώνε τους γεννήτορες των αυγών αυτών, δλδ τις μαμάδες τους, τις σαύρες εν προκειμένω. Πράγμα, που στον αμείλικτα μονοκατευθυντικό χρόνο της εξέλιξης σημαίνει ότι πρώτα οι σαύρες και μετά τα αυγά, ή για να έρθουμε πίσω στο αρχικό μας ερώτημα, πρώτα η κότα και μετά το αυγό!

Όχι, σιγά μην περιμέναμε από τους φιλοσόφους να μας λύσουν τα προβλήματα!

Τι έχουν τα έρμα και κλατάρουν;

Διαβάζω αυτές τις μέρες για τις ανακλήσεις εκατομμυρίων ανά τον κόσμο αυτοκινήτων μάρκας Toyota λόγω προβλημάτων στα φρένα, στο γκάζι, στο κάπου τέλος πάντων.

Αν ανασκαλέψει κάποιος τον τύπο προηγούμενων μηνών και ετών, θα διαπιστώσει ότι παρόμοιες ανακλήσεις αυτοκινήτων άλλων εταιριών αποτελούν τον κανόνα μάλλον και όχι την εξαίρεση. Μια η Suzuki, μια η Fiat, μια η μία, μια η άλλη, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ούτε μια εταιρία που να μην έχει προβεί σε αυτή την άκρως ντροπιαστική ενέργεια.

Παρόμοια επιδημία ανακλήσεων παρατηρείται συχνά και σε επώνυμα καταναλωτικά αγαθά, αλλά και σε ανταλλακτικά αεροπλάνων.

Και το ερώτημα που έχω να κάνω είναι το εξής:

Αφού όλα αυτά τα αγαθά κυκλοφορούν έχοντας προίκι και πανωπροίκι διπλές και τριπλές σφραγίδες ποιότητας από τον αειθαλή, απέραντο και ακριβοπληρωμένο κήπο των ISO, πώς είναι δυνατόν να τις αψηφούν και να κλατάρουν τόσο συχνά και τόσο απλά;

Η Σύναξη των Γηραιών Κυριών

Οι χήρες δεν είναι πια όπως παλιά, όταν μετά το ξόδι του μακαρίτη μαυρο-μαντιλοδένονταν και κλείνονταν ερμητικά στο σπίτι, με μόνη τους παρηγοριά την έξοδο το Σάββατο στην εκκλησιά και το προσκύνημα την Κυριακή στο μνήμα, να κλάψουνε, οι έρμες, να πλαντάξουνε, να δουν λιγάκι άσπρο φως, να τους χαϊδέψει ο καθαρός αέρας το τσουλούφι, να ριγήσουνε στο σκίρτημα του αέρα, να μερακλώσουνε στο κελάηδημα των πουλιών, να κουτσομπολέψουνε τη τροφαντή τη χήρα στο παραδίπλα μνήμα, και άμα λάχει να ρίξουνε και καμιά κρυφή ματιά στον Μήτσο, τον χήρο, τον Λεβέντη, τον Σεβνταλή.

Αυτό το τελευταίο όμως, πολύ κακό. Κανονικά τα μνήματα δεν θα έπρεπε να ήτανε μικτά, με τους χήρους να γλυκοκοιτάζουνε τις χήρες, να τις ορέγονται και να τις κολάζουν. Σε άλλο οικόπεδο θα έπρεπε να ξεχαρμανιάζουνε οι μεν, και σε άλλο οι δε. Έλα όμως που η εκκλησία, φιλεύσπλαχνη και συμπονετική, κάνει τα στραβά μάτια θέλοντας να δώσει και μια δεύτερη αβάντα σ’ αυτές τις καψερές κι από τη μοίρα αδικημένες.

Οι χήρες, από μια ηλικία και πάνω, συνιστούν από μόνες τους μια πολυπληθή κοινωνική κατηγορία, μιας, για να μη τα ξαναλέμε, θες η φύση, θες η μοίρα κι ο θεός μαζί, βρέθηκαν να είναι αυτές οι ίδιες επιφορτισμένες με το καθήκον να ρίχνουν την τελευταία φτυαριά φρέσκο χώμα στο τάφο των συζύγων τους. Απεναντίας, οι χήροι δεν κατόρθωσαν ποτέ να συγκροτήσουν κοινότητα, παρά συνεχίζουν ν’ αποτελούν ένα μεμονωμένο, σποραδικό περιστατικό. Κι από πάνω θλιβερό, μιας και ένας χήρος συνήθως βολοδέρνει, παρακμάζει και μαραίνεται, ενώ, αντίθετα οι χήρες όσο περνάνε τα χρόνια όλο παίρνουν και ανθίζουν. Κοντολογίς, η χηρεία είναι για πολλές μια δεύτερη νιότη, μια νέα ευκαιρία ζωής. Και το γλεντάνε όσο δεν παίρνει.

Σήμερα για καφέ στης Πιπίτσας, 79 χρονών η Πιπίτσα, αύριο για να δοκιμάσουνε την πίτα της Μαρίκας, 82 χρονών η Μαρίκα, ενώ την άλλη στης Ελευθερίτσας για μπιρίμπα, και την παρα-άλλη στης Ρόζας για τα χρόνια πολλά. Κι όσο μεγαλώνουν στα χρόνια, τόσο μακραίνουν και προστίθενται και τα υποκοριστικά. Όσο για ευκαιρίες για συναντήσεις, μη το ψάχνετε. Υπάρχουν πολλές. Μια γιορτάζει ο ένας γιος, μια ο άλλος, μια τα εγγόνια, μια οι νυφάδες και οι συνυφάδες, μια η συγκέντρωση που έχουν οι συμμαθήτριες, που δόξα τω θεώ κάνουνε ακόμα μια τάξη, όρεξη να υπάρχει, να βαστάνε τα πόδια και η μέση και τα ταξί να μην έχουν κατεβεί σε απεργία.

Τις προάλλες, γιόρταζε η Μαρίνα. 83 χρονών η Μαρίνα, κοτσονάτη όμως και καλοβαλμένη. Με τα κομμωτήρια, με τα μανικιούρ, με τα σέα της, τα μέα της και τα χρυσαφικά της, τα πόδια όμως αδύναμα και το κουράγιο για τραπεζώματα, μικρό έως ανύπαρκτο. Λύσεις βέβαια υπάρχουν, σε κάποιο από τα ταβερνεία της πόλης, με το μενού και το ντεκόρ προσυμφωνημένα από τα πριν, με τα σερβίτσια και τα τραπεζομάντιλα φερμένα κολλαριστά από το σπίτι, μια ημι-σπιτική κατάσταση δηλαδή, για να μην τις λένε και εντελώς ανοικοκύρευτες και ακαμάτρες.

Το πρόβλημα όμως που μέρες τώρα γυροφέρνει τη Μαρίνα και τα βράδια γίνεται τανάλια που της σφίγγει το κεφάλι είναι τα δώρα που θα πρέπει να κάνει στις καλεσμένες της. Καλομαθημένες οι δικές σου, μετά από κάθε γιορτή, το περιμένουν το δωράκι. Αναμνηστικό σου λένε, και σουφρώνουν μύτες και στόμα, τι να σουφρώσουν δηλαδή(;), τα ήδη σουφρωμένα(;), άμα δεν το βρούνε στο τέλος στο τραπέζι. Φέτος η Μαρίνα όμως δεν μπορεί να ξοδέψει. Αρκετά σπατάλησε το μήνα πριν, έχει και τα γεράματα μπροστά της να φροντίσει. Έτσι κατέληξε να αγοράσει ένα μόνο δώρο, κάπως καλό και να το βγάλει στη λοταρία. Της άρεσε η ιδέα και την επομένη κατέβηκε στα μαγαζιά να την πραγματοποιήσει.

Ήρθε κι η μέρα του τραπεζώματος, οι καλεσμένες κατέφθασαν όλες, εκτός από μια, που της πονούσαν φριχτά τ’ αρθριτικά, λυπήθηκε όμως πολύ που δεν θα μπορούσε να παρευρεθεί, και αντ’ αυτής έστειλε μια γλάστρα με μανόλιες, έφαγαν, ήπιαν, τραγούδησαν, γέλασαν άφοβα με τα σόκιν της Ερμιόνης, πείραξαν λιγάκι πιο άγαρμπα τους σερβιτόρους, ούτε μια φορά δεν αναφέρθηκαν στους μακαρίτες, έστω για τα μάτια, επαίνεσαν τα ορντέβρ και τα φαγιά· τα ψάρια, όλες συμφώνησαν πως ήταν πράγματι φρέσκα, αφού το μάτι ακόμα και ψημένο ήταν ζωηρό και γυάλιζε, ετίμησαν δεόντως την τούρτα και τον καφέ, και στο τέλος έφτασε η ώρα να μοιράσουν τους λαχνούς που θα αναδείκνυαν τη μια και μοναδική τυχερή.

Το πακετάκι ήταν μικρό, όχι όμως τόσο μικρό που να φέρνει σε κόσμημα, ούτε πολύ μεγάλο που να φέρνει σε κάτι ακριβό. Αυτό δεν άρεσε και πολύ στις γριές που κόντευαν ν’ ανεβάσουν πίεση απ’ την αγωνία. Στριφογύριζαν στις καρέκλες, υπήρχε και η φυσική νευρικότητα που συνοδεύει το κρασί, αλλά τίποτα παραπάνω.

Ο λαχνός ήρθε κι έπεσε στη Σοφία. Αυτή ήταν νεώτερη. Θα πατούσε τα 80 την άνοιξη. Με επιδεικτικά αργές κινήσεις άρχισε να ξετυλίγει την κορδέλα και το περιτύλιγμα, κάνοντας τις άλλες να σκάνε από περιέργεια. Η Μαρίνα καθόταν στην άκρη όσο πιο διακριτικά μπορούσε και περίμενε.

Δεν είχε προλάβει καλά καλά ν’ ανοίξει το κουτί, όταν 13 αλλόφρονα Αααα, που σαν χαλασμένα ελατήρια ξεπετάχτηκαν απ’ τα γεροντικά λαρύγγια, ήρθαν και ενώθηκαν την ίδια ακριβώς στιγμή σε μια διαβολικά ανατριχιαστική στριγκλιά. Με τέτοια τσιρίδα κανείς μακαρίτης δεν θα έμενε ήσυχος αυτό το βράδυ. Η Σοφία είχε μόλις κερδίσει ένα στρινγκ. Και παναθεμά τηνε, μπορεί να ήταν η νεώτερη, ήταν όμως και η πιο χοντρή!