Jobless Growth

Η ανακοίνωση τις προηγούμενες μέρες του ΥΠΟΙΚ ότι η Ελλάδα για πρώτη φορά καταγράφει πρωτογενές πλεόνασμα, παρουσιάστηκε σαν μεγάλο κατόρθωμα, αν και δεν χαιρετίστηκε με τους αρμόζοντες παιάνες, (άλλωστε η Alpha Bank το είχε υπολογίσει πολύ νωρίτερα), μιας και αυτό συντελέστηκε πάνω σε ένα ερημωμένο κοινωνικό τοπίο, τέτοιο που το διαρκές, ήδη από πρωθύστερους καιρούς, αίτημα «οι άνθρωποι πάνω από τους αριθμούς» να αποκτά τώρα το πλήρες νόημά του. Ο οποιοσδήποτε με στοιχειώδη νου μπορεί πλέον να καταλαβαίνει ότι η επίτευξη πλεονάσματος δεν απαιτεί ιδιαίτερες ικανότητες, μιας και αυτό μπορεί να αποσπασθεί απλά με ατέρμονες περικοπές εισοδημάτων, η μόνη δε ικανότητα που μπορεί να αναγνωριστεί στο οικονομικό επιτελείο είναι ότι το κατάφερε εφαρμόζοντας ζυγιασμένους ρυθμούς απόσπασης, τέτοιους, ώστε οι μάζες σε γενικές γραμμές να παραμείνουν ακίνδυνες και χειραγωγήσιμες.

Εφ’ όσον δεν προβλέπεται καμιά άλλη αντισταθμιστική διαδικασία, το πλεόνασμα αυτό είναι αμφίβολο να διατηρηθεί, χωρίς επιπρόσθετες περικοπές, πόσο μάλλον να μεγεθυνθεί, για το λόγο ότι θα παραδίδεται αυθημερόν, μαζί μ’ ένα καλάθι βέβαια φρέσκα αυγά, όπως συμβαίνει από αρχαιοτάτων χρόνων σε όλες τις κατακτημένες χώρες, στους τραπεζικούς λογαριασμούς των επικυρίαρχων.

Ποια είναι όμως τα αντισταθμίσματα;

Πρώτον οι περίφημες ιδιωτικοποιήσεις και δεύτερον οι εξαγωγές.

Όσον αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις είναι ξεκάθαρο από τον ιδρυτικό νόμο του ΤΑΙΠΕΔ τον οποίο ψήφισε περιχαρής η όποια ξενόδουλη συγκυβέρνηση υπήρχε το καλοκαίρι του 2011, ότι το τίμημα των εξαγορών θα παραδίδεται και αυτό αυθημερόν στους γνωστούς τραπεζικούς λογαριασμούς. Αυτό που μένει σαν υπόσχεση είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά πουθενά στον κόσμο οι ιδιωτικοποιήσεις δεν λειτούργησαν προς την κατεύθυνση αυτή. Τουναντίον, η φορά ήταν προς την καταστροφή θέσεων εργασίας και όχι προς το αντίθετο. Το είδαμε άλλωστε και στην πατρίδα μας με τις προηγούμενες ιδιωτικοποιήσεις, τόσο του ΟΤΕ, για παράδειγμα, όσο και της Ολυμπιακής.  

Η ελπίδα ότι θέσεις θα μοιράσει ο κατασκευαστικός τομέας με την «αξιοποίηση» μεγάλων εδαφικών εκτάσεων, όπως Κασσιόπη, Αφάντου, Ελληνικό κλπ, και πάλι αποδεικνύεται φρούδα, καθ’ ότι άφ ενός οι περισσότερες εργασίες χαμηλής εξειδίκευσης εκτελούνται από εισαγόμενους εργαζόμενους (όπως συνέβαινε ήδη από καιρό στις περισσότερες τουριστικές περιοχές), αφ ετέρου, τα υψηλόβαθμα στελέχη εισάγονται και αυτά από τις πατρίδες των αλλοδαπών «επενδυτών».

Ερχόμαστε τώρα στις εξαγωγές. Η πίεση προς την αύξηση των εξαγωγών αποτελεί έτερο, πέραν της λιτότητας, θεμελιώδες κεφάλαιο στο ευαγγέλιο του νεοφιλελευθερισμού. Η δεινή κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα οι χώρες της Αφρικής, όπου η «θεραπεία» αυτή εφαρμόστηκε κατά κόρον, οφείλεται σε αυτή ακριβώς την πολιτική. Οι ενδημικοί λιμοί παρουσιάστηκαν επειδή ακριβώς αναγκάστηκαν να μετατρέψουν καλλιέργειες από είδη πρώτης ανάγκης, σε είδη που είχαν ζήτηση στο εξωτερικό, όπως ακριβώς θα συμβεί και εδώ με την αντικατάσταση του σταριού από σαλιγκάρια και ιπποφαές, και όποια άλλη μωροφιλόδοξη ανοησία.

Η Γερμανία εδώ και χρόνια ακολουθεί μια αμιγώς μερκαντιλιστική πολιτική, που συνοψίζεται στο δόγμα ότι ο δρόμος προς τον πλούτο και την ισχύ περνά μέσα από τη διατήρηση εμπορικών πλεονασμάτων. Την παρωχημένη αυτή αντίληψη, την οποία και ο ίδιος ο μέντοράς της Adam Smith είχε απορρίψει, επιδιώκει να εγκαθιδρύσει στο κέντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής, ενώ την επιβάλει δια πυρός και σιδήρου στην εξασθενισμένη περιφέρεια. 

Όπως εξηγεί ο John Weeks σε άρθρο του στο Social Europe Journal παίρνοντας ως παράδειγμα την Ιρλανδία, υπάρχουν 3 μόνο περιπτώσεις:

1) οι εισαγωγές να εξισορροπούνται από τις εξαγωγές

2) οι εισαγωγές να υπερτερούν των εξαγωγών και

3) οι εισαγωγές να υπολείπονται των εξαγωγών.

Στην πρώτη περίπτωση το εθνικό εισόδημα, το οποίο οφείλεται στη συνολική παραγωγή μιας χώρας, ισούται με την εσωτερική κατανάλωση συν τις επενδύσεις.

Στη δεύτερη περίπτωση, η κατανάλωση συν επένδυση υπερβαίνει την παραγωγή, η οποία αντισταθμίζεται από ροές κεφαλαίων, ξένες επενδύσεις και δανεισμό. Έτσι έπραττε για χρόνια η Αμερική. 

Στην τρίτη περίπτωση, αυτή του εμπορικού πλεονάσματος, όπως προκύπτει από τα προηγούμενα, η κατανάλωση συν οι επενδύσεις των κατοίκων βγαίνει να είναι μικρότερες από την παραγωγή και το εθνικό εισόδημα. Το πλεόνασμα αυτό χρησιμοποιείται για την εξαγωγή κεφαλαίων, όπως ακριβώς συνέβη με τη Γερμανία, Κίνα και Ιαπωνία την τελευταία εικοσαετία. Ταυτόχρονα, τόσο η Γερμανία όσο και η Κίνα κατέστη δυνατόν να διατηρήσουν τα εμπορικά τους πλεονάσματα επί μακρόν με το να καταστείλουν την εσωτερική ζήτηση, δηλαδή τους μισθούς. Όπως επεσήμανε δε ο Guardian σε πρόσφατο άρθρο του, η Γερμανία πέτυχε μεν αύξηση των εξαγωγών το τελευταίο τρίμηνο του 2012, ταυτόχρονα όμως η οικονομία της συρρικνώθηκε κατά 0.5%.

Αλλά ηχηρά αντι-παραδείγματα που προκύπτουν από την εμμονή στην επίτευξη εμπορικού πλεονάσματος για να πληρωθούν οι ξένοι δανειστές, αποτελούν η Γερμανία στον απόηχο του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και η κρίση χρέους της Λατινικής Αμερικής τις δεκαετίες 1980, 1990. Στην μεν πρώτη περίπτωση είχαμε τον Χίτλερ και μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, στην δε δεύτερη, την φτωχοποίηση μιας ολόκληρης γενιάς.

Τόσο τα προηγούμενα παραδείγματα, όσο και το νιόφερτο παράδειγμα της Ελλάδας, όπου φαίνεται να έχουμε ενστερνισθεί ως λαός την ιδέα της παρατεταμένης φτωχοποίησης ως αναπόφευκτο και ανεπίστρεπτο γεγονός, και όχι ως απόρροια εσκεμμένων πρακτικών με γνωστά αποτελέσματα, δείχνουν ότι ο δρόμος που μας επιβάλλεται θα φέρει οικονομική μεγέθυνση, αλλά αυτή θα συνοδεύεται από φτώχεια και ανεργία. Η Jobless Growth, όπως είχαμε παρατηρήσει και στην περίπτωση της Τουρκίας.

Αυτό είναι λοιπόν το νέο κοστούμι ανάπτυξης που ράβουν για τους λαούς. Και όπως πάντα, φιλοτεχνημένο με φανταχτερές πούλιες, που κρύβουν όμως μέσα τους δηλητήριο.

Μαζική άρνηση πληρωμής χαρατσιών και στην Ιρλανδία

Διάφορα αναπάντεχα, ευχάριστα, έως πολύ ευχάριστα αναπάντεχα άρχισαν να συμβαίνουν τα δυο τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, όχι μόνο σε κάθε χώρα χωριστά αλλά και δι-ηπειρωτικά. Ας πούμε, κάτι που σπέρνεται σε μια μεριά, το βλέπεις ξάφνου και απροειδοποίητα να σπέρνεται κι αλλού, χιλιάδες μίλια μακριά, σαν να συνέβη κάτι τελευταία στους ανέμους, κι εκεί που κάθονταν για χρόνια μαζεμένοι στο κονάκι τους, λες και τους λύθηκε το χαλινάρι, κι αφήνιασαν, κι άρχισαν να καβαλάνε βουνά, να δρασκελίζουν θάλασσες και πελάγη, να ορμάνε σε πεδιάδες και κοιλάδες, ν’ ανακατώνουν τα μυαλά, ν’ αρπάζουν σπόρους, γύρη και ιδέες από τη μια μεριά και να τις απιθώνουν σε κάποια άλλη μακρύτερα, κι αυτή η γύρη, οι σπόροι κι οι ιδέες να βρίσκουν στην καινούργια γωνιά αφράτο χώμα, να φουντώνουν και να καρπίζουν.

Κάποιοι τέτοιοι καλοί άνεμοι μετέφεραν τις στάχτες του Μπουαζίζι από την Τυνησία, σε πόσες και πόσες γωνιές του πλανήτη που τις λίπαναν, κάποιοι άλλοι ήρθαν απ’ το νότο, απ’ τη Μαδρίτη, πέρσι το καλοκαίρι δροσεροί και μας ξύπνησαν ένα πρωί στο Σύνταγμα, πολλά μικρότερα αεράκια σηκώνονται κατά καιρούς στο Λονδίνο, Παρίσι, Βερολίνο και μας χαιρετούν, είναι σαν να μας λένε, περιμένετε παιδιά, όπου να ‘ναι θα δυναμώσουμε κι εμείς να ξεκινήσουμε τα μεγαλύτερα ταξίδια, και να είναι τώρα η Ιρλανδία που νοιώθει το ταρακούνημα του ανέμου του «Δεν Πληρώνω» απ’ την Ελλάδα, και το καλωσορίζει.

Ναι, οι στωικοί Κέλτες, τα καλά παιδιά, οι υπομονετικοί Ιρλανδοί, αυτοί λοιπόν ανακάλυψαν έστω και αργά τα καλά της ανυπακοής, τα δώρα του «Δεν Πληρώνω», που με τόση υπομονή και επιμονή καλλιεργήσαμε στο δικό μας κήπο. Και ήταν τόσοι πολλοί οι καρποί που δρέψαμε, που τους εξάγαμε κιόλας.

Οι Ιρλανδοί λοιπόν έστησαν απ’ το Δεκέμβρη, και με τη βοήθεια 9 βουλευτών της αριστεράς μια ολόκληρη εκστρατεία άρνησης πληρωμής των φόρων νερού και ιδιοκτησίας, και μάλιστα σε μια χώρα με πρόβλημα στεγαστικών δανείων και απομείωσης της αξίας των ακινήτων σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι εδώ. Ενώ λοιπόν η προθεσμία για την καταβολή των φόρων λήγει στις 31 Μαρτίου, μέχρι τώρα έχει πληρωθεί μόνο το 15% του αναμενόμενου ποσού, δηλαδή περίπου $29 εκατ. σε σύνολο $200 εκατ.

Και η ειρωνεία της τύχης είναι ότι ακριβώς την ίδια μέρα θα πρέπει να πληρωθούν $4 δις για εξόφληση μέρους των δανείων της πεσούσης Anglo Irish Bank. Όπως γράφουν δε σήμερα οι Times της Ν. Υόρκης, ο παρόν φόρος δεν είναι παρά το πρελούδιο για έναν ακόμα μεγαλύτερο φόρο που απαιτεί κι εκεί η γνωστή μας Τρόικα, ως αντιστάθμισμα του bail-out.

Βλέποντας τους Ιρλανδούς να έχουν στυλώσει τα ποδάρια, και τις διαδηλώσεις και τις κατά τόπους συγκεντρώσεις να θεριεύουν, η Κυβέρνηση απαντά με τους γνώριμους εκβιασμούς ότι θα περάσει το φόρο στους λογαριασμούς του νερού και της αντίστοιχης ΔΕΗ, ότι η Τρόικα θα τους κόψει τα λεφτά και όλα τα σχετικά, όπως τα γνωρίζουμε από πρώτο χέρι.

Όπως δηλώνουν οι διοργανωτές της εκστρατείας εναντίον του φόρου, οι συμμετέχοντες είναι από όλα τα κοινωνικά στρώματα και διαφόρων πολιτικών πεποιθήσεων, με μέσο όρο ηλικίας τα 40.

Το νέο Σύμφωνο και η Ιρλανδια

Από σύνοδο κορυφής σε σύνοδο κορυφής, κι απ' τον Δεκέμβρη στον Μάρτη με μια στάση στον Γενάρη, έφτασε χτες Παρασκευή, η μέρα για την υπογραφή του νέου συμφώνου δημοσιονομικής πειθαρχίας, το οποίο και θα σφίξει κατά πολλές τρύπες το ζωνάρι γύρω απ' το λαιμό των ήδη μισολιπόθυμων λαών της Ευρώπης, που εδώ και δυο χρόνια υφίστανται, με πρωτοφανή αγριότητα, τα σαδιστικά παίγνια λιτότητας της κ. Μέρκελ.

Δεν είναι μόνο τα συνήθη υποζύγια του Νότου που μπαΐλντισαν, αλλά η πολύ λιτότητα φαίνεται θόλωσε το μάτι και των λεγόμενων προνομιούχων κρατών του Βορρά, οι αρχηγοί των οποίων, δώδεκα τον αριθμό, από Βρετανία, Ιταλία, Ολλανδία, Εσθονία, Λετονία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Τσεχία, Σλοβακία, Πολωνία, Σουηδία και Ισπανία, απέστειλαν εν χορώ και επισήμως στις 20 του Φλεβάρη μακροσκελές μπουγιουρντί προς τον κ. Χέρμαν Βαν Ρομπέι, απαιτώντας την άμεση λήψη μέτρων ανάπτυξης για την αποτροπή της ύφεσης και την ανεργίας, που σημειωτέον ξεπέρασε το 10% στην ΕΕ, ως συνέπεια των πολιτικών λιτότητας. Αν και οι προτάσεις των δώδεκα κινούνται περισσότερο προς την κατεύθυνση του ανοίγματος των αγορών και καθόλου προς την κατεύθυνση της προστασίας της εργασίας, εν τούτοις για πρώτη φορά υψώνεται κάποιο τείχος αμφισβήτησης απέναντι στη Μέρκελ, και στην εμμονή αυτής ότι για την ανάπτυξη αρκούν η λιτότητα, η πειθαρχία και, για να μην ξεχνιόμαστε, η τιμωρία.

Η τιμωρία, ακρογωνιαίος πλέον λίθος στο οικοδόμημα της νέας Ευρώπης, βρίσκεται στον πυρήνα και του νέου δημοσιονομικού συμφώνου, όπου η παραβίαση κατά 0.5% του ΑΕΠ των συμφωνηθέντων άνω ορίων ελλείμματος και χρέους θα ισοδυναμεί πλέον με κακουργηματική εγκληματική πράξη, με συνέπεια η χώρα που εγκληματεί να εγκαλείται αυτομάτως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να σέρνεται αλυσοδέσμια στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο.

Άλλαι όμως οι βουλαί της Μέρκελ, άλλα δε η ΕΕ κελεύει. Κι ας δούμε το γιατί.

“Τίποτα απ' όλα αυτά δεν πρόκειται να δουλέψει”, δηλώνει με βεβαιότητα ο κ. Jean Asselborne, υπουργός εξωτερικών του Λουξεμβούργου, σε συνέντευξή του στο περιοδικό Spiegel στις 24/1. “Πολύς χρόνος και ενέργεια σπαταλήθηκαν και μάλιστα για το τίποτα. Τα περισσότερα θα μπορούσαν ήδη να ρυθμιστούν εντός του υπάρχοντος πλαισίου. Ούτε η ιδέα των δικαστικών κυρώσεων εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα μπορούσε να δουλέψει. Για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπάρξει ομόφωνη απόφαση και από τα 27 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαφορετικά, η εν λόγω συνθήκη δεν θα είναι παρά ένα διακρατικό σύμφωνο ανάμεσα στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι συνθήκη της ίδιας της ΕΕ”.

Στο ζήτημα της νομιμότητας των αυτόματων κυρώσεων, το Spiegel επανέρχεται τέσσερις μέρες αργότερα, στις 28/1. “Παρά τη θέληση της Μέρκελ”, γράφει, “τα χέρια της Κομισιόν είναι δεμένα, διότι μπορεί να δράσει μόνο εκ μέρους των 27. Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι η μια χώρα να καταγγέλλει την άλλη, αλλά ως τα τώρα δεν υπάρχει ούτε μία στην ευρωπαϊκή ιστορία που να το έχει πράξει. Μια τέτοια περίπτωση θα αντιστοιχούσε σε κατάφωρη παραβίαση της διπλωματικής εθιμοτυπίας. Αλλά και οι κυρώσεις, δηλαδή τα πρόστιμα που θα επιβάλλονται στις άσωτες χώρες, στο ύψος του 0.1% του ΑΕΠ, επίσης δεν προβλέπονται από κάποιον νόμο της ΕΕ. Άσε δε που έτσι παραβιάζεται και το άρθρο 126 της Συνθήκης της Λισαβόνας, όπως προειδοποιούν εξέχοντες νομικοί”.

Μέχρι αυτή τη στιγμή, μιας και το εν λόγω Σύμφωνο, δια χειρός Μέρκελ, δεν θα το υπογράψουν η Βρετανία, όπως ήταν ήδη γνωστό από τη Σύνοδο της 9ης Δεκεμβρίου, καθώς και η Τσεχία, η προϋπόθεση της ομοφωνίας πάει περίπατο. Πάνω δε στην ώρα έρχεται και η Ιρλανδία, για ν' ανακοινώσει ότι συνταγματικά κωλύματα δεν τής επιτρέπουν να προβεί σε κύρωση του Συμφώνου χωρίς προηγούμενη προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία, δια δημοψηφίσματος.

Παρά την ιδιαίτερη προσπάθεια που κατέβαλε το Βερολίνο στη διατύπωση, ώστε το Σύμφωνο να κόψει την όρεξη των απανταχού συνταγματολόγων, η απόφαση την περασμένη Τρίτη του Ιρλανδού γενικού εισαγγελέα, αλλά και η πίεση προς την ίδια κατεύθυνση του Προέδρου Higgins, (ακούτε κ. Παπούλια;), ήρθαν ως κεραυνός εν αιθρία, προκαλώντας ανησυχία τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην ίδια την Ιρλανδική κυβέρνηση, η οποία με κάθε τρόπο πάσχιζε να το αποφύγει, είτε για να μην δυσαρεστήσει το Βερολίνο, είτε απλά για να σώσει το κεφάλι της σε περίπτωση αρνητικής έκβασης. Αν και το Σύμφωνο μπορεί να τεθεί σε ισχύ ακόμα και με την κύρωση 12 χωρών, εν τούτοις μια αρνητική ψήφος θα ήταν αρκετή να ενδυναμώσει την αμφιβολία και σε άλλες χώρες μέλη, να παρακινήσει κι άλλους λαούς να προβούν σε παρόμοιες ενέργειες, και ν' ανοίξει τρύπες στο top-down μοντέλο διακυβέρνησης της κ. Μέρκελ, όπου οι λαοί παραμένουν απόντες και τα δημοψηφίσματα στον πάγο. Και οι Ιρλανδοί είναι να τους φοβάσαι, καθ’ ότι δυο φορές την περασμένη δεκαετία, στις Συνθήκες της Νίκαιας το 2001 και της Λισαβόνας το 2008, έδειξαν ότι μπορούν να λένε και “όχι”, άσχετα αν μετά σε δεύτερα δημοψηφίσματα τα έπαιρναν πίσω.

Οι πιθανότητες ανάμεσα σε ένα “Ναι” και σ' ένα “Όχι” αυτή τη στιγμή φαίνονται μοιρασμένες. Παρά τον εύλογο ευρωσκεπτικισμό των Ιρλανδών μετά απ' όσα πέρασαν και περνούν, η πλειοψηφία δεν συμφωνεί υπέρ της εξόδου από την Ευρωζώνη. Η τελευταία δημοσκόπηση του Ιανουαρίου έδειξε ότι ένα 40% τάσσεται υπέρ του Συμφώνου και ένα 36% κατά, με το υπόλοιπο να παραμένει αναποφάσιστο. Με τη διαφορά μικρή, ο πρωθυπουργός Κένυ έχει κάθε λόγο να δηλώνει αισιόδοξος, διότι αφ' ενός έχει και το μεγαλύτερο μέρος του τύπου με το μέρος του, αφ' ετέρου μπορεί κάλλιστα να παίξει και το χαρτί της εξόδου απ' το ευρώ, μια και είναι σχεδόν σίγουρο ότι αυτή θα είναι κατ' ουσίαν και η διακύβευση του δημοψηφίσματος.

Βέβαια μια αρνητική ψήφος δεν θα σημάνει και αυτόματη έξοδο, αλλά το σκιάχτρο των αγορών, η μήνις της Μέρκελ και ο μελλοντικός αποκλεισμός από τον ESM, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση διατείνεται ότι δεν πρόκειται να χρειαστεί μια δεύτερη διάσωση, (όπως άλλωστε και κάθε κυβέρνηση λίγο καιρό πριν τη δεχτεί), είναι αρκετά για να λειτουργήσουν εκφοβιστικά και υπέρ της αποδοχής της νέας συνθήκης.

Το γεγονός πάντως ότι τα μάτια όλων είναι στραμμένα προς τους Ιρλανδούς δεν έχει να κάνει τόσο με τις συνέπειες μιας αρνητικής ψήφου σε αυτούς τους ίδιους, όσο με τις επιπτώσεις που αυτή θα έχει σε ολόκληρη την ΕΕ, άσχετο αν, μένοντας μόνο στους τύπους, η εφαρμογή της Συνθήκης δεν θα επηρεαστεί. Το μήνυμα όμως, που θα αποσταλεί θα είναι τόσο ισχυρό, ώστε να μπορέσει να αντιστρέψει το σημερινό μοντέλο της top-down της διακυβέρνησης Merkozy με το μοντέλο bottom-up των λαών. Βέβαια, αν αντιγράφαμε τους Ιρλανδούς θα μπορούσαμε να διευκολύνουμε κι εμείς προς αυτή την κατεύθυνση. Τι λέτε; Να το προσπαθήσουμε;

Οι Θρίαμβοι της Ιρλανδίας! Ή μήπως όχι;

στους N. Y. T

από την κ. Κρούγκμαν

There’s a visible push to claim that recent Irish experience — somewhat better-than-expected growth in the second quarter, rising exports — vindicates austerity policies. Here’s a new piece on export growth, trumpeting a rise in pharma exports.

So, some cold water. First of all, eventual recovery after years of Depression-level unemployment is a strange definition of success. But there’s also a specifically Irish twist. Pharma accounts for a large share of Irish exports — but it makes a much smaller contribution to the Irish economy. Partly that’s because pharma uses a lot of imported inputs, so that it has relatively low domestic content. Partly that’s because pharma is very capital-intensive, employing very few people — and the capital is foreign owned, so that the contribution to Gross National Product, which deducts income paid to foreigners, is smaller than the contribution to Gross Domestic Product, which doesn’t. Indeed, Ireland is one of those countries where you really want to track GNP rather than GDP to get a sense of how the country is doing.

And here’s how it’s doing:

Success!

To be fair, Ireland is doing a bit better than feared; it’s achieving a significant amount of “internal devaluation” via deflation, which is leading investors to mark up the possibility that it might actually avoid default. I should also make clear that given the commitment to the euro, Ireland had to engage in some kind of austerity program, although it wouldn’t have been as draconian if not for the decision to socialize all the of the banks’ debt.

But the idea that Irish experience is vindicating the demands for austerity, because real income, which bottomed out 18.4% below the previous peak, is now only 15.7% below that peak …

Το «Δεν Πληρώνω» πάει Ιρλανδία

Πριν από λίγες μέρες η Ιρλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα καινούργιο οριζόντιο χαράτσι στα ήδη παραφορτωμένα με φόρους νοικοκυριά. Ονομάζεται Household Tax και προς το παρόν ισούται με ένα ετήσιο ποσό 100 ευρώ, το οποίο θα πρέπει να καταβάλει κάθε νοικοκυριό, ανεξαρτήτως εισοδήματος. Η κυβέρνηση πιθανολογεί ότι έτσι θα μπορεί να συγκεντρώνει ετησίως γύρω στα 150 εκατ.

Το χαράτσι αυτό είναι προσωρινό, μιας και η κυβέρνηση ετοιμάζεται ως το 2014 να το κάνει κλιμακωτό ανάλογα με την αξία του σπιτιού και την κατανάλωση νερού. Για το σκοπό αυτό σκοπεύει να εγκαταστήσει στα σπίτια μετρητές ώστε παράλληλα να αρχίσει να χρεώνει και την κατανάλωση του νερού.

Κούνια, όμως που την κούναγε!

Ήδη ακτιβιστές και μέλη αριστερών οργανώσεων και κομμάτων, σε συνέχεια της αρχικής τους συνάντησης τον περασμένο χρόνο για τον ίδιο λόγο, αποφάσισαν να ξεκινήσουν πανεθνική εκστρατεία με σκοπό την αντίθεσή τους στην επιβολή του φόρου αυτού, μποϋκοτάροντάς τον και απαιτώντας την άρση τυχόν ποινικών διώξεων.

Δημόσιες συγκεντρώσεις σε πόλεις και χωριά σ’ όλη τη χώρα έχουν προγραμματιστεί για το Σεπτέμβριο, με σκοπό τη σύσταση τοπικών επιτροπών.

Παρόμοια εκστρατεία, για τον ίδιο λόγο, (φόρος νερού), είχε λάβει χώρα και στη δεκαετία του 1980, και ειδικά στο Δουβλίνο από το 1994-1996. Δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριών είχαν ξεσηκωθεί, αρνούμενοι την πληρωμή. Οι προσπάθειες εκφοβισμού έπεσαν στο κενό, από 1) τις μαζικές κινητοποιήσεις, 2) την πολιτική κάλυψη και 3) από την νομική κάλυψη και υπεράσπιση όσων νοικοκυριών είχαν συρθεί στα δικαστήρια. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να πάρει το φόρο αυτό πίσω, τον Δεκέμβριο του 1996.

«Είναι μόνο 2 ευρώ τη βδομάδα». Με αυτά τα λόγια προσπάθησε να υπερασπιστεί το νέο χαράτσι ο υπουργός περιβάλλοντος της Ιρλανδίας. «Γνωρίζω, ότι δεν είναι δίκαιος, αλλά…». Αναγκαίος, θα προσθέταμε εμείς. Σ’ όποια χώρα και να πας, παντού τα ίδια. Ο ένας παπαγαλίζει τον άλλο, θαρρείς κι ανήκουν στην ίδια εγκληματική συμμορία.

Βέβαια, ακόμα και έτσι, το ποσό αυτό δεν είναι ευκαταφρόνητο για τους χαμηλόμισθους και τους ανέργους, που αφθονούν. Αλλά το θέμα έχει και συνέχεια. Αν ο φόρος αυτός περάσει, τότε ανοίγει ο δρόμος για την περαιτέρω αύξησή του, σε σύντομο χρονικό διάστημα, σε 500-800 ευρώ. Και σ’ αυτά θα μπουν καπάκι κι άλλα 500 ευρώ για τη χρέωση του νερού.

Η κυβέρνηση έχει αρχίσει εκστρατεία εκφοβισμού απειλώντας με πρόστιμα 10 ευρώ το μήνα σε περίπτωση άρνησης πληρωμής του φόρου, ακόμα και με φυλάκιση! Φυσικά, και εκεί οι ηγέτες κρύβονται πίσω από το δικό τους Μνημόνιο, το οποίο, λένε, ‘ότι τους υποχρεώνει να το κάνουν.

Πάντως ο κόσμος περιμένει πώς και πώς την εκστρατεία του «Δεν Πληρώνω». Ένα 87% δηλώνει ότι θα υποστηρίξει το μποϊκοτάρισμα, ενώ ένα 55% ότι δεν σκοπεύει να πληρώσει.

Παρεμπιπτόντως, όπως θα διαβάσετε και στην πρώτη ανάρτηση παρακάτω, η Θάτσερ έπεσε από την αποτυχία επιβολής ενός παρόμοιου φόρου, λόγω πανεθνικού ξεσηκωμού των Άγγλων, Σκότων, Ουαλλών και λοιπών δημοκρατικών δυνάμεων.

Εμείς;

Σχετικά με φορολογική ανυπακοή δείτε τις σχετικές αναρτήσεις:

Άδικοι φόροι, δίκαιες εξεγέρσεις

Φορολογική ανυπακοή

και το

Household & Water Tax Can’t Pay, Won’t Pay

και άλλα μύρια τόσα στο διαδίκτυο...

Ιρλανδία: Από Κέλτικη Τίγρις, βρεγμένη γάτα

Αυτή την εποχή πολλά ζευγάρια μάτια έχουν στραφεί προς τη μεριά της Ιρλανδίας, με ένα και μόνο ερώτημα στα χείλη: Θα έχει η Ιρλανδία την τύχη της Ελλάδας; Θα σαλπίσουν επίθεση οι κερδοσκόποι, θα της κλείσουν την πόρτα οι αγορές, θα βρεθεί μπροστά στο σκληρό δίλημμα «Μνημόνιο ή Χρεοκοπία;»

Ήδη από την περασμένη εβδομάδα άρχισαν να πέφτουν οι πρώτες προειδοποιητικές τουφεκιές από τις αγορές, ανεβάζοντας την απόδοση του δεκαετούς ομολόγου στο 6,5% και τα spreads στις 410 μονάδες βάσης, εξαναγκάζοντας έτσι την ΕΚΤ να προβεί σε περιορισμένη αγορά ομολόγων, και να βγάλει μπροστά τον Ολι Ρεν να διαψεύδει τα περί επικείμενης στάσης πληρωμών και πιθανής προσφυγής στο ΔΝΤ. Θυμίζει καθόλου αυτή η μεθόδευση την ελληνική περίπτωση; Θα έλεγα πως ναι.

Τι είναι αυτό που ανησυχεί πιο πολύ τις αγορές;

Μα η συνεχής ροή κρατικού χρήματος, για τη διάσωση της αμαρτωλής και ήδη κρατικοποιημένης από πέρσι Anglo Irish τράπεζας, η οποία εκτεθειμένη σε δάνεια €75 δις, περίπου όσο το μισό ΑΕΠ, έχει ως τώρα απορροφήσει περί τα €22.9 δις, με εκτιμήσεις ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον €35 δις στο προσεχές μέλλον. Το συνολικό δε δημόσιο χρήμα που έχει διοχετευτεί στις τράπεζες ανέρχεται στα €73 δις, θυμίζοντας Ελλάδα!!!

Η Ιρλανδία, το πουλέν της νέας οικονομίας και της αγοράς, ο φορολογικός παράδεισος και η παιδική χαρά των πολυεθνικών, η Ιρλανδία της ευελιξίας, της απελευθέρωσης της εργασίας, της ελαστικότητας, της κινητικότητας, των μεγάλων ξένων επενδύσεων, της απορρύθμισης, των χαλαρών τραπεζικών ελέγχων, των πρωθυπουργικών οικονομικών σκανδάλων, των εξαγωγών και της εκρηκτικής ανόδου, η, και γι αυτό επηρμένη Ιρλανδία, από Τίγρις της δεκαετίας του ’90 κατέληξε στη βρεγμένη γάτα του 2010. Με διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης τη δεκαετία του 1990, το ΑΕΠ έφτασε να συρρικνωθεί κατά 14% μόνο τη διετία 2008-2009. Από αγροτική χώρα στη δεκαετία του 1980, με το κατά κεφαλή ΑΕΠ στα 2/3 του ευρωπαϊκού μέσου όρου, βρέθηκε ξαφνικά το 2000 να ξεπερνά ακόμα και τη Βρετανία.

Η Ιρλανδία ήταν η πρώτη χώρα της ευρωζώνης που χτυπήθηκε από την κρίση, και ο πρώτος τομέας που την ένοιωσε ήταν ο κατασκευαστικός, με επενδύσεις κοντά στο 20% του ΑΕΠ και απασχόληση γύρω στο 25% του εργατικού δυναμικού. Από κει και πέρα η κρίση όπως ήταν φυσικό ξαπλώθηκε και στους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας.

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα;

Εν ολίγοις η Ιρλανδία είναι η περισσότερο ανά κάτοικο, χρεωμένη χώρα της Ευρωζώνης. Τα δημόσια οικονομικά από πλεονασματικά το 2006 (+3%), παρουσίασαν τεράστιο έλλειμμα της τάξης του 14.3% το 2009. Ενώ το δημόσιο χρέος από 12% to 2007, υπερέβη το 57% το 2009.

Οι κατοικίες σήμερα έχουν χάσει το 30% με 50% της αξίας τους σε σχέση με το 2006, και οι κατασχέσεις πηγαίνουν σύννεφο. Η ανεργία από το 4.5% το 2007, εκτινάχτηκε κοντά στο 14% το 2009, με τους ανέργους να ανέρχονται στους 432,000. Με τέτοια νούμερα και με 800 επιχειρήσεις να έχουν κλείσει μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2010, ήταν φυσικό τα έσοδα από φόρους να πέσουν κατά 9%. Οι δημόσιες επενδύσεις μειώθηκαν κατά 7.5% του ΑΕΠ, με δραστικές μειώσεις στους μισθούς του δημοσίου κατά 15%, στις κοινωνικές και οικογενειακές παροχές, και με την προοπτική να μειωθούν περαιτέρω κατά 10% μέσα στην προσεχή τριετία.

Η ζέση με την οποία η Ιρλανδική κυβέρνηση προχώρησε σε περικοπές, θορύβησε την ΕΚΤ, η οποία σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, συνέστησε συγκράτηση από το φόβο πλήρους εξαέρωσης της οικονομίας. Κάτι παρόμοιο ψέλλισε και το ΔΝΤ κατά τη δική μας μεριά, αλλά η κυβέρνηση δεν φαίνεται να το πιάνει. Όπως και στην Ελλάδα, των περικοπών προηγήθηκε φυσικά μια ξεγυρισμένη προπαγάνδα περί άθλιων δημοσίων υπαλλήλων και ενάρετων ιδιωτών, με αποτέλεσμα τη στροφή του μένους των πολιτών προς τους πρώτους, και τις διαμαρτυρίες να παραμένουν αναιμικές, εκτός από τη δυναμική διαδήλωση των 100,000 Ιρλανδών το Φεβρουάριο του 2009.

Ποιες είναι οι προοπτικές;

Με εκτιμήσεις περί ανόδου του ελλείμματος στο 25% του ΑΕΠ, λόγω του μεγάλου κόστους «διάσωσης» των τραπεζών, με τις αγορές νευρικές και να πιέζουν, και με τις φήμες περί χρεοκοπίας να φουντώνουν, η Ιρλανδία δύσκολα θα μπορέσει να ξεφύγει από την πατρική αγκαλιά του ΔΝΤ.