Επίδραση του κατώτατου μισθού στην απασχόληση

Σε αντίθεση με δημοσκοπήσεις και ενδελεχείς εμπειρικές μελέτες από επιστημονικούς και επιχειρηματικούς φορείς ότι το κόστος εργασίας είναι το τελευταίο από το οποίο δελεάζεται ο υποψήφιος επενδυτής, καθώς προηγούνται άλλοι σημαντικότεροι παράγοντες, όπως το φορολογικό, η πολιτική σταθερότητα, η εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού, οι υποδομές κ.α., στη χώρα μας η επιμονή στον συγκεκριμένο παράγοντα, σαν να πρόκειται για τη σημαντικότερη προωθητική μηχανή για την ανάκτηση της υπολείπουσας ανταγωνιστικότητας, μπορεί να ερμηνευτεί, αν αποκλείσουμε την άγνοια, μόνο με όρους κανιβαλισμού και μισανθρωπίας.

Παρ' όλα αυτά θα επιχειρήσουμε να αγγίξουμε το θέμα για άλλη μια φορά, υπό το φως μιας νέας (Φεβρουάριος 2013) έρευνας, μετα-έρευνας ουσιαστικά, η οποία διεξήχθη από τον οικονομολόγο John Schmitt στο Κέντρο Έρευνας για την Οικονομία και την Πολιτική (CEPR) στην Ουάσιγκτον.

Η εργασία με τον τίτλο “Γιατί ο κατώτατος μισθός δεν έχει ορατή επίδραση στην εργασία”, λαμβάνοντας υπ' όψιν όλα τα διαθέσιμα στοιχεία στις ΗΠΑ από το 2000 και μετά, επανεξετάζει την επίδραση που έχει η αύξηση του κατώτερου μισθού σε έντεκα διαφορετικούς τομείς, όπως οι τιμές, η ανεργία, η κερδοφορία, τα κοινωνικά επιδόματα, οι ώρες απασχόλησης, η αποτελεσματικότητα κ.α. Και το αποτέλεσμα είναι αυτό που αποτυπώνεται και στον τίτλο: Μηδαμινό έως κανένα.

Το κεντρικό συμπέρασμα της εργασίας είναι ότι οι πιο σημαντικές επιδράσεις εντοπίζονται 1) στην αύξηση του κύκλου εργασιών, 2) στη βελτίωση της οργάνωσης, 3) στη μείωση των μισθών των υψηλόμισθων και 4) σε μικρές αυξήσεις των τιμών. Όπως γράφει και ο Schmitt αύξηση του ωρομίσθιου από $7.25 σε $9, όπως προτείνει ο Ομπάμα, ενώ είναι πολύ σημαντικό για τον εργαζόμενο, καμιά ένδειξη δεν υπάρχει που να δείχνει ότι αυξάνει την ανεργία.

Όταν για 44 χρόνια, από το 1947 ως το 1969 ο κατώτατος μισθός συμβάδιζε με την παραγωγικότητα, η ανεργία ήταν μικρότερη του 4%, όσο και ο ρυθμός ανάπτυξης. Όπως είδαμε και σε προηγούμενη ανάρτηση, από το 1970 και μετά η παραγωγικότητα και ο κατώτατος μισθός παίρνουν διαζύγιο. Αν συμβάδιζαν, τότε ο κατώτατος μισθός θα πρέπει να ήταν στα $16.54. Παρ' όλη την καθήλωση για δεκαετίες του πραγματικού κατώτατου μισθού, η ανεργία διπλασιάστηκε.

Ολόκληρη η μελέτη: ΕΔΩ

Θεσμοθετημένη Ανθρωποφαγία

Η Χρυσή Αυγή καλπάζει και παίρνει τον Νόμο στα χέρια της, «εφαρμόζοντάς» τον, όπου θάλει και κατά πως θέλει. Το καλό είναι ότι μεγάλο μέρος της κοινωνίας αντιδρά, το κακό όμως είναι ότι ένα σημαντικό κομμάτι της, το καλοβλέπει. Η κυβέρνηση φαίνεται προς το παρόν να αντιδρά, δεν θέλει όμως και πολύ, ν’ αλλάξουν οι συσχετισμοί, το φαινόμενο να γενικευτεί και σιγά-σιγά να γίνει η αγουρίδα, μέλι. Ο κοινωνικός κανιβαλισμός δεν είναι φαινόμενο αυτοφυές, αλλά καλλιεργείται με επιμέλεια και στοργή, καιρό τώρα, στα θερμοκήπια των ΜΜΕ και των όποιων κυβερνητικών φερέφωνων.  

Στην προσπάθειά τους, οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων, να πιάσουν τη μικρή φοροδιαφυγή, γιατί η μεγάλη είναι ιερή και ανέγγιχτη, νομοθετούν το χαφιεδισμό, δηλαδή τις ανώνυμες καταγγελίες πολιτών ενάντια σε όποιον υποπτεύονται ότι ζει πάνω από τις δυνατότητες, τις οποίες, ο πάσα εις νομίζει ότι μπορεί να να σταθμίσει επακριβώς, με μόνα εργαλεία το κουτσουμπολιό, και το μπανιστήρι στα ξένα οικοξενειακά ενδότερα. Τελευταία δε, κυοφορείται και η ιδέα της χρηματικής επιβράβευσης με ένα μέρος των χρημάτων που το κράτος κατορθώσει ν’ ανακτήσει, στις περιπτώσεις εκείνες των πολιτών, που οι υποψίες τους επί των γειτόνων επιβεβαιωθούν. Με τον τρόπο αυτό, και εφ’ όσον η λαμπρή αυτή ιδέα τελεσφορήσει, οι πολίτες-επιτηρητές, με το ιδιαίτερο μαντικό χάρισμα, θα μπορούν να αυξάνουν τα εισοδήματά τους και να προβαίνουν σε κερδοφόρες επενδύσεις σε μεγαλύτερης εμβέλειας τηλεσκόπια. Έτσι, οι φοροφυγάδες θα μπορούν να αντιμετωπιστούν με την ίδια αποτελεσματικότητα, όπως αντιμετωπίζονταν και οι κομμουνισταί σε παλιότερες ένδοξες εποχές της χώρας μας, με την συνδρομή πάντα, κάποιων άλλων διορατικών πολιτών.

Η Βρετανία, σύμφωνα με τον Economist (8/9/12), έχει εξελιχθεί σε μια ιδιαιτέρως ξενοφοβική χώρα, με υψηλή θερμοκρασία ξενοφοβίας και ξενοφαγίας, υψηλότερη απ’ όποια άλλη πολιτισμένη ευρωπαϊκή χώρα. Ο Κάμερον, ανησυχεί ιδιατέρως για την εισροή μεταναστών και έχει βάλει τον δείκτη ανοχής στο νούμερο των 100,000 ετησίως,  ως το 2015. Πρόσφατα στατιστικά στοιχεία έδειξαν ότι η καθαρή εισροή για το 2011 ήταν 216,000, άρα προτίθεται να κόψει τους μισούς, μπας και η βρετανική κοινωνία εξευμενιστεί μπροστά στην αυξανόμενη ανεργία και την προοπτική μετανάστευσης σε άλλες τρίτες χώρες, εκτός. Παρεμπιπτόντως, οι Βρετανοί τελευταία, μεταναστεύουν σε πολύ μεγαλύτερα ποσοστά, απ’ ότι οι υπόλοιποι λαοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε για αναζήτηση εργασίας, είτε για σπουδές, ιδιαίτερα μετά τον τριπλασιασμό των διδάκτρων στις 9,000 λίρες το χρόνο.   

Επειδή, όμως και κάτω και από τις καλύτερες προϋποθέσεις, η μείωση που ονειρεύεται ο Κάμερον είναι δύσκολο να επιτευχθεί, αυτό που σοφίστηκε ήταν αφ΄ενός να βάλει όρια στον αριθμό των ξένων, εκτός ΕΕ, φοιτητών που έρχονται για σπουδές στα βρετανικά πανεπιστήμια, και να απαγορεύσει ταυτόχρονα την παράταση της διαμονής τους μετά το πέρας των σπουδών, αφ’ ετέρου να καταστήσει τα ίδια τα πανεπιστήμια υπεύθυνα για τις περιπτώσεις που κάποιοι από τους φοιτητές που αποφοίτησαν δεν επέστρεψαν στις πατρίδες τους. Ουσιαστικά, η Βρετανική κυβέρνηση επιδιώκει να μεταθέσει το πρόβλημα της επιτήρησης των συνόρων της χώρας και της αστυνόμευσης των αποφοίτων, στους ίδιους τους πανεπιστημιακούς δασκάλους.  Να τους δίνει, δηλαδή, την άδεια να εισβάλουν σε σπίτια αλλοδαπών, να τους σταματούν στο δρόμο και στις pub και να τσεκάρουν μαζί με τα διάφορα άλλα έγγραφα και το αν απέκτησαν πτυχίο και πότε!

Για του λόγου το αληθές, πρόβα τζενεράλε έγινε στις 26 Αυγούστου, οπότε και η υπηρεσία επιτήρησης συνόρων ανακάλεσε την άδεια του London Metropolitan University να δέχεται και να διδάσκει φοιτητές εκτός ΕΕ, για το λόγο ότι μερικοί από αυτούς δεν είχαν τις πρέπουσες βίζες εισόδου.

Η βρετανική ακροδεξιά, μπορεί να κοιμάται ήσυχη. Και η δική μας επίσης, 

Προσλήψεις της φτώχειας

Η κυνική ρήση της Θάτσερ, ότι “Δεν υπάρχει αυτό που αποκαλούν Κοινωνία, παρά μόνο άτομα και οι οικογένειές τους”, ούτε ήρθε ξαφνικά από τον ουρανό, ούτε από την άλλη έπεσε σε ξερό έδαφος. Βλέποντας σήμερα το είδος του ανθρώπου που κυριάρχησε τις τελευταίες δεκαετίες, η Θάτσερ ήταν μάλλον μπροστά από την εποχή της. Ο οικονομικός φιλελευθερισμός στην πιο ακραία του μορφή, δεν θα κατόρθωνε να επιβιώσει για τόσο πολύ, αν δεν μπόλιαζε με τις αξίες του, τις αγοραίες αξίες, τα μυαλά και τις νοοτροπίες μεγάλου τμήματος των δυτικών κοινωνιών. Ο νεοφιλελευθερισμός σαν κυρίαρχη ιδεολογία πλέον, απομόνωσε τον άνθρωπο από τον κοινωνικό του περίγυρο, σε ρόλο μάλιστα ανταγωνιστή και όχι συμμάχου, και τον κατέστησε τον μόνο υπεύθυνο τόσο για τις επιτυχίες όσο και για τις αποτυχίες του. Κρύο σύμπαν, θα μου πείτε, και γυμνό, αλλά όσο η ανάπτυξη μπορούσε ακόμα να δανείζεται από το μέλλον, χρήματα και ψευδαισθήσεις, το δόγμα της ΤΙΝΑ θα παρέμενε ακλόνητο. Μόνο μέσα σ’ ένα τέτοιο κλίμα θα μπορούσαν ν’ ανθίσουν η απόλυτη βουλησιαρχία του Νew Age, και συγγραφείς σαν τον Κοέλιο, που έκαναν τον κόσμο να πιστεύει ότι εφ όσον η θέλησή του ήταν ισχυρή, ακόμα κι ολόκληρο το σύμπαν θα μπορούσε να κινητοποιηθεί για να την ικανοποιήσει. Έτσι όσοι δεν κατάφερναν να κινητοποιούν το σύμπαν και ως εκ τούτου, συνέχιζαν να διάγουν βίο δυσμενή, δεν είχαν κανέναν άλλον να κατηγορούν, παρά μόνο την αδύνατή τους θέληση και φύση.

Αυτή λίγο πολύ ήταν και η εικόνα που είχαν οι αμερικανοί, εκεί πίσω στο 2001, για τους φτωχούς. Σε μια δημοσκόπηση του National Public Radio, του Kaiser Family Foundation, και του Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου του Harvard, περίπου οι μισοί από τους ερωτηθέντες είχαν απαντήσει ότι οι φτωχοί δεν κάνουν και πολλά πράγματα για να βγάλουν τους εαυτούς τους από τη φτώχεια. Σαν κύριες δε αιτίες φτώχειας αναφέρθηκαν η χρήση ναρκωτικών, η έλλειψη κινήτρων, η κακή ποιότητα της δημόσιας εκπαίδευσης, το δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας, η παρακμή των ηθικών αξιών, ενώ πολύ λίγοι ονομάτισαν την έλλειψη θέσεων εργασίας, σαν τη βασική αιτία.

Θα περίμενε κανείς η πρόσφατη οικονομική κρίση, που οδηγεί όλο και περισσότερους ανύποπτους στη φτώχεια, να είχε κάνει πολλούς να αλλάξουν γνώμη, ώστε οι ευθύνες να καταλογίζονται περισσότερο στα αίτια και τις συνθήκες της κρίσης, παρά στους ίδιους τους φτωχούς. Παρά ταύτα η κοινή γνώμη φαίνεται να παραμένει εγκλωβισμένη στις παλιές της εκτιμήσεις. Στη Μ. Βρετανία που τέθηκε το ερώτημα, σχετικά με το ποιες είναι οι αιτίες που οδηγούν στη φτώχεια, ο παράγοντας «τεμπελιά» ενώ το 1986 συγκέντρωνε το 19% των εκτιμήσεων, το 2009 συγκέντρωνε το 26%. Αντίθετα, ο παράγοντας «κοινωνική αδικία», ο οποίος το 1986 έπαιρνε ένα 25%, το 2009 μετά βίας έπιανε το 19%.

Παρόμοια αποτελέσματα, σχετικά με την πρόσληψη που έχει η βρετανική κοινωνία για το ύψος των κοινωνικών επιδομάτων έδειξε και μια άλλη δημοσκόπηση του μη κερδοσκοπικού οργανισμού NatCen. Από το 1983 μέχρι το 2009 που συλλέγονται στοιχεία, όλο και περισσότεροι βρετανοί θεωρούν ότι οι κοινωνικές παροχές είναι αρκετά υψηλές και ότι αυτός είναι ο λόγος που οι άνεργοι δεν μπαίνουν καν στον κόπο να ψάξουν για δουλειά. Ενώ το 1983 το ποσοστό αυτό ήταν 35%, το 2009 αυξήθηκε στο 54%.

Στις ΗΠΑ, η κοινή γνώμη δεν είναι επίσης πολύ διαφορετική. Δημοσκόπηση της εταιρίας Rasmussen τον περασμένο Αύγουστο, έδειξε ότι ένα 49% των αμερικανών πιστεύει ότι τα κυβερνητικά προγράμματα αυξάνουν το επίπεδο της φτώχειας, ενώ μόνο το 20% πιστεύει το αντίθετο. Ένα 61% πιστεύει ότι για την ανεργία φταίνε οι μετανάστες και ένα 71% ότι τα κοινωνικά κονδύλια τα καρπούνται δικαιούχοι με υψηλά προσόντα.

Στην Ελλάδα οι κοινωνικές παροχές είναι ήδη ελάχιστες, και το επίδομα ανεργίας πενιχρό, ώστε οι ενδοιασμοί των αγγλοσαξονικών κοινωνιών να μην βρίσκουν άμεση εφαρμογή. Όχι ότι η εγχώρια κοινή γνώμη δεν έχει προβληματιστεί για τα αίτια της φτώχειας. Θα μπορούσε να την αποδώσει και στους ίδιους τους φτωχούς, αν δεν υπήρχαν οι Δημόσιοι Υπάλληλοι. Α! Και οι μετανάστες...

Οι Βρικόλακες

Καιρό τώρα παρατηρούμε χάσκοντας τις παντός είδους κοκότες πολυτελείας, εγχώριες και αλλοδαπές, να θρηνολογούν και να σκίζουν σκούζοντας το καλσόν τους, για την ελληνική μπαγαμποντιά, που μεταξύ μας μόνο ελληνική δεν είναι, της παραποίησης των στατιστικών στοιχείων των δημοσιονομικών μεγεθών, ενώ την ίδια στιγμή κάνουνε μόκο για τα στοιχεία που αφορούν στην ανεργία και που εγκληματικά, αλλά πάνω απ' όλα νόμιμα παραποιούν, βάζοντας στον ίδιο κορβανά των εργαζομένων κι αυτούς που εργάστηκαν μόνο μια ώρα, κι αυτούς που δουλεύουν εξ ανάγκης και χωρίς να το έχουν ζητήσει για λίγες μόνο ώρες καθημερινά, που ούτε να συντηρηθούν δεν φτάνουν, ενώ την ίδια στιγμή αφήνουν απ’ έξω από τα έγκυρα μπακαλοτέφτερά τους, τις στρατιές των μακροχρόνια ανέργων και αυτών που έχουν πια κουραστεί να ψάχνουν και έχουν τελειωτικά παραιτηθεί.

Με το να κρύβουν όμως κάτω απ’ το χαλί, όχι πια ψυχρά νούμερα, μα ζωντανούς ανθρώπους, με το να τους διαγράφουν με μια μονοκοντυλιά από τις τάξεις των ζωντανών, λησμονούν ότι κάποια μέρα αυτοί οι ζωντανοί νεκροί μπορεί και να βρικολακιάσουν. Και οι βρικόλακες άμα πεινάσουν δεν αστειεύονται...

Η Νέα Αγορά των Ανθρώπων

Καιρό τώρα σπάω το κεφάλι μου για να προβλέψω ποιο θα είναι το επόμενο καύσιμο που θα τροφοδοτήσει την αδηφάγα μηχανή του καπιταλισμού.

Κατά εποχές εφεύρισκε κι από ένα ιδεολόγημα, το οποίο και ανήγαγε σε αδήριτη αναγκαιότητα ώστε να συνεχίζει να αναπτύσσεται, όπως ενόμιζε, εις το διηνεκές.

Ξεκίνησε από βιομηχανικός, όπου έσκαψε, εξόρυξε, έκαψε ό,τι υπήρχε πάνω και κάτω από τη γη, και όταν είδε ότι το λαδάκι τέλειωνε, έδωσε ένα άλλο boost στη μηχανή μ’ ένα νέο καύσιμο, που λεγόταν «αέρας» και «φούσκα». Αν οι αλχημιστές ξόδεψαν πολύ φαιά ουσία για να φτιάξουν χρυσάφι από τέφρα, οι δικοί μας, ξόδεψαν πολύ λιγότερη απ’ αυτήν, πολύ περισσότερη όμως οίηση, για να φτιάξουν χρυσό από το τίποτα. Πέρα όμως από τους νόμους του καπιταλισμού στο σύμπαν καιροφυλακτεί ο πολύ ισχυρότερος νόμος της φύσης ο οποίος και απαγορεύει τη δημιουργία ύλης, και μάλιστα ευγενούς, εκ του μηδενός.

Έτσι κι αυτό το καύσιμο φαίνεται να ‘ναι στα τελευταία του, ενώ ο ασθενής κρατιέται τεχνητά στη ζωή με συνεχείς μεταγγίσεις αίματος και τεχνητές αναπνοές που με δόλο και βία υφαρπάζουν οι θεράποντες γιατροί του από ό,τι ζωντανό κινείται ακόμα στον πλανήτη. Θα μπορούσαν βέβαια οι αιμοδότες του να έκλειναν τις στρόφιγγες και να πέταγαν από πάνω τους τις πεταλούδες και τα σωληνάκια που μεταφέρουν το αίμα στο πληγωμένο θεριό. Θα μπορούσαν να σταμάταγαν να του δίνουν τροφή και να ψόφαγε. Θα μπορούσαν να κλείδωναν στα υπόγεια τους θεράποντες γιατρούς του, θα μπορούσαν να έκαναν πολλά, μια κουβέντα όμως είναι αυτή, γιατί όσο δύσκολο είναι ένα παιδί να ξεφορτωθεί τον αιμομικτικό πατέρα, άλλο τόσο δύσκολο είναι ο δούλος να ξεφορτωθεί τον αφέντη, με τον οποίον για αιώνες έχει συμβιώσει.

Το θεριό θα ζήσει κι αυτή τη φορά, έχοντας μάλιστα προνοήσει και για την τροφή της επόμενης μέρας. Ήλιος και αέρας λέγεται το νέο του φαγάκι, το οποίο νομίζει ότι θα είναι και τζάμπα. Το ιδεολόγημα της πράσινης ανάπτυξης, το οποίο για να συνεννοούμαστε δεν πρέπει να συγχέεται με την κλιματική αλλαγή η οποία είναι πραγματική και όχι ιδεολόγημα, θα είναι η νέα φούσκα, μιας ούτε ο ήλιος, ούτε ο αέρας, ούτε το νερό μπορούν να παράσχουν τα δώρα τους χωρίς τη βοήθεια των φυσικών πρώτων υλών, οι οποίες και θα χτίζουν τις μηχανές που θα έρχονται μετά να τιθασεύσουν τον ήλιο, τον αέρα και το νερό. Τα αμπάρια της γης με τις πρώτες ύλες όμως κάθε άλλο παρά γεμάτα είναι.

Έστω λοιπόν ότι περνάμε και απ’ αυτό το στάδιο που θα δώσει ένα ακόμα, αν και βραχύβιο, φιλί της ζωής στο μαινόμενο θηρίο. Μετά όμως τι; Τι θα έρθει στο κατόπι του; Μην αγωνιάτε, εδώ σάς έχω τα νέα τα καλά. Η νέα τροφή θα είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, το κάθε όργανό του πια, το κάθε μέλος του και το νέο ιδεολόγημα θα είναι η «ανθρώπινη ανάπτυξη, βελτίωση και ανταλλαγή» με όχημα τη βιοτεχνολογία.

Αρκετές φορές ως τώρα αναλογίστηκα το πόσο μεγάλος είναι στ’ αλήθεια ο δευτερογενής και τριτογενής τομέας που περιστρέφεται γύρω από, και κερδίζει από το ανθρώπινο σώμα, ανδρικό και γυναικείο. Άπειρα τα προϊόντα, άπειρες κι οι υπηρεσίες που απευθύνονται από τα νύχια του ποδιού, μέχρι και στις τρίχες της κεφαλής. Τι να τ’ απαριθμούμε τώρα. Γνωστά είναι τοις πάσι.

Κι όμως υπάρχει και ένα άλλο σώμα το οποίο παραμένει προς το παρόν απροσπέλαστο και εκτός εμπορίου. Τουλάχιστον γενικευμένου. Μπορεί προς το παρόν να υπάρχουν οι τράπεζες σπέρματος και ωαρίων σαν νόμιμο, αλλά στα σπάργανα ακόμα εμπόριο, μπορεί να υπάρχει και το μαύρο παρεμπόριο των ανθρωπίνων οργάνων, αλλά αρκούν μια δυο νομικές ρυθμίσεις, αρκεί και μια συντονισμένη επικοινωνιακή επίθεση, αρκεί να υπάρχει και το τεχνολογικό υπόβαθρο, που κατά κει πηγαίνει δηλαδή, να υπάρξει, και ο καπιταλισμός να είστε σίγουροι, θα ξαναβρεί το βήμα του μέσα από τη νέα αυτή αγορά που θα δημιουργήσει. Τα νέα υπέρλαμπρα malls με το ένα να πουλάει αυτιά, το άλλο μάτια, το άλλο μωρά σε όλα τα χρώματα, ποιότητες και ποικιλίες.

Το μέλλον ποτέ δεν μάς έρχεται στα ξαφνικά, σαν μια βίαιη τομή του παρελθόντος, παρά ήδη μπολιάζεται και εξυφαίνεται σπυρί-σπυρί από το τώρα, εδώ στο παρόν. Δεν είναι φαντασία μου όλα αυτά, απλά μάτια να έχεις, και το βλέπεις πώς χτίζεται σιγά-σιγά στα εργαστήρια εδώ κι εκεί, βλέπεις κατά πού πάνε τα χρήματα, βλέπεις κατά που τραβάει ο νέος κόσμος, θαμπωμένος, αφελής και πλανημένος.

Αν τα κέντρα αναπαραγωγής λειτουργούν εδώ και καιρό στη χώρα μας, διευρυνόμενα μάλιστα ταχέως σε μια πολύ επικερδή επιχείρηση, δέστε τώρα πώς ο κύκλος εργασιών μπορεί κι άλλο να διευρυνθεί με την εισαγωγή της «καινοτόμου» ιδέας του «αναπαραγωγικού τουρισμού» στον οποίο, μακράν των άλλων λαών επιδίδονται οι Ιταλοί. Κι αν σάς χτυπάει κάπως άσχημα τώρα στα αυτιά, σας διαβεβαιώνω ότι σε λίγο καιρό, απλά θα έχει βρει κι αυτό το είδος τουρισμού τη θέση του πλάι στον θρησκευτικό, τον συνεδριακό και ό,τι άλλο τουρισμό.

Μαθαίνω επίσης, ότι πρόσφατα στην Κύπρο εντοπίστηκε κύκλωμα εμπορίας ωαρίων με σκοπό τη χρήση τους σε μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, με δότριες, έναντι αμοιβής 1000-1500 ευρώ για κάθε ωάριο, αλλοδαπές γυναίκες τις οποίες ψάρευαν μέσω αγγελιών στις χώρες τους. Ο νόμος απαγορεύει (προς το παρόν) την αποκόμιση οικονομικού οφέλους από την εμπορία μελών του ανθρωπίνου σώματος, συμπεριλαμβανομένων και των ωαρίων και του σπέρματος και οι κυρώσεις (προς το παρόν) στους εμπλεκόμενους είναι αυστηρότατες.

Για πόσο όμως καιρό ακόμα; Αν το ζητάει η αγορά, κι αν ανεβαίνει το ΑΕΠ, υποθέτω όχι για πολύ. Είναι μεγάλη η αγορά, για να την αγνοήσεις...

ΑΝΘΡΩΠΟΦΑΓΙΑ...

Φαντάζομαι ότι ο περισσότερος κόσμος έχει την εντύπωση ότι δεν έχει δει ποτέ του φασίστα από κοντά. Ότι ο φασίστας είναι ένα συγκεκριμένο ανθρωποειδές, με συγκεκριμένη περιβολή και κόμη, με μόρφωση πολύ πιο κάτω του μετρίου, που κατοικοεδρεύει σε λαϊκές γειτονιές, πάντα μακριά φυσικά από τις δικές του, και ο οποίος εφορμά με ξίφη και πελέκεις σε άλλες εξ ίσου λαϊκές γειτονιές εναντίον άλλων λαϊκών ανθρώπων, έχοντας σαν δικαιολογίες το διαφορετικό αίμα, και τις δουλειές που τού τις παίρνουν. Δεν χρειάζεται να τονίσουμε ότι φασίστες δεν υπάρχουν για παράδειγμα στην Εκάλη, ούτε έχει περάσει ποτέ απ’ το μυαλό τους να εκστρατεύσουν κατά κει.

Ο φασισμός αναγεννάται πάντα σε περιόδους κρίσης, αναδουλειάς και φτώχειας, σε περιόδους όπου ανθίζει η αβεβαιότητα και η απελπισία, η απελπισία που μετατρέπεται σε μίσος, και το μίσος που στρέφεται ενάντια σε ομοίους, με τους οποίους δεν χωρίζει τίποτε άλλο παρά η δουλειά που λείπει. Όλες οι υπόλοιπες διαφορές εφευρίσκονται στο δρόμο. Πολύ κοντόθωρη στ’ αλήθεια λογική, να μην μπορείς να εντοπίσεις τον εχθρό που κάνει τις δουλειές και λείπουν, αλλά είπαμε, λείπει η μόρφωση, η καλλιέργεια και η παιδεία. Δεν χρειάζεται καμιά ιδιαίτερη εγκεφαλική επιδεξιότητα για ν’ αρχίσεις να κατηγορείς τον πλησίον που σε ανταγωνίζεται, ενώ, πώς να το κάνουμε, χρειάζεται μια κάποια στοιχειώδης νοητική ικανότητα για να μπορείς να φανταστείς κάποιες αιτιακές σχέσεις που πάνε λίγο πιο μακριά απ’ τον πλησίον.

Οι κοινωνικές συνθήκες σήμερα δεν είναι και πολύ διαφορετικές απ’ ότι στη Γερμανία του ‘30. Τα ίδια ποιοτικά κοινωνικά χαρακτηριστικά που συναντάμε εκεί, τα βλέπουμε και σήμερα μπροστά μας. Είναι κοινοτοπία να πούμε ότι φασίστας δεν γεννιέσαι, αλλά γίνεσαι, όπως και κοινοτοπία είναι να πούμε ότι φασίστας δεν γίνεσαι από τη μια στιγμή στην άλλη. Το μίσος είναι σαν ένας ιός (πού είσαι Χριστάκη με τα δίκτυά σου να το μελετήσεις), που διασπείρεται από ομάδα σε ομάδα, ταυτόχρονα με τον κοινωνικό υποβιβασμό και την εκπτώχευση της κάθε μιας. Όσο και νέα στρώματα θα κατακρημνίζονται από τη θέση τους και όσο θα χάνουν τη σιγουριά που απολάμβαναν, τόσο και ο ιός του φασισμού θα βρίσκει πρόσφορο έδαφος να θεριεύει και να εξαπλώνεται. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που ένα από τα πρώτα θύματα των κρίσεων είναι και η Δημοκρατία, η οποία αλώνεται τόσο από τους κυβερνώντες που ολισθαίνουν προς τον ολοκληρωτισμό, όσο και από τους πολίτες οι οποίοι όλο και πιο πολλοί τείνουν να υποκύπτουν στο δέλεαρ του μίσους και μέσω αυτού, του φασισμού. Οι Γερμανοί της Βαϊμάρης που συναινούσαν στο διωγμό των αλλοφύλων δεν ήταν όλοι τους περιθωριακοί και απόβλητοι, αλλά μια χαρά οικογενειάρχες, που μέχρι πρότινος είχαν και αρχές και αξίες. Ή τουλάχιστον έτσι νόμιζαν.

Εμείς οι έλληνες είχαμε την ψευδαίσθηση ότι δεν ήμασταν ρατσιστές και μισάνθρωποι, μέχρι τη στιγμή που οι πρώτες βάρκες ξέβρασαν στις ακτές μας τους πρώτους σκουρόχρωμους μετανάστες Δεν χρειάζεται να το αρνούμαστε πλέον, τα γεγονότα τα ίδια και οι μετανάστες οι ίδιοι, καθημερινά μάς διαψεύδουν.

Η καχυποψία, και η μνησικακία έχουν αρχίσει να θεριεύουν εδώ και καιρό στην πολιτεία μας. Δύσκολο πια να το κρύψεις ότι οι γλώσσες του μίσους, όπως οι φλόγες της φωτιάς που εξαπλώνονται αβίαστα στα διπλανά χωράφια, έχουν αρχίσει ήδη να γλύφουν και κάποια παραπάνω στρώματα, τα οποία σπεύδουν πανικόβλητα να βρούνε τον εχθρό που τούς απειλεί στο διπλανό τους, στον συνάδελφο και τον γείτονα. Μια ο γείτονας απ’ απέναντι που τους κλέβει στο ζύγι, μια ο γείτονας από κάτω που αγόρασε καινούργιο αυτοκίνητο, μια η γειτόνισσα που δεν δουλεύει σαν σκυλί γιατί προτίμησε να κάνει παιδιά, μια η άλλη γειτόνισσα που βγήκε στη σύνταξη νωρίς γιατί έχει ανήλικα παιδιά να φροντίσει, και ξάφνου ο αέρας πάνω από την πόλη γέμισε δηλητήριο και οι κήποι μας οχιές. Φαρμάκι στάζουν τα στόματα, κι οι πένες βιτριόλι.

Κακό πράγμα η ανασφάλεια, κακό πράγμα να κινδυνεύεις να χάσεις τη δουλειά σου, αλλά βρε διάολε ας σηκώσουμε το αλλήθωρο βλέμμα μας, που μας το κόντυνε κι αυτό η τηλεόραση μαζί με το μυαλό μας, και ας στοχεύσουμε λίγο μακρύτερα και ας ψάξουμε να βρούμε εκεί τον εχθρό που μας απειλεί. Δεν υπάρχει καλύτερο λίπασμα από το μίσος για να θεριέψει ο φασισμός. Και τέτοιο υπάρχει μπόλικο στις μέρες μας, κι όχι από κάποιους περιθωριακούς σε κάποια χαμόσπιτα στην περιφέρεια, αλλά από κάποιους καθ’ όλα ευυπόληπτους στις καθ’ όλα ευπρεπείς γειτονιές μας.

ΥΓ. Για τον "Εθνολαικισμό" και τη Μνησικακία, δείτε μια ανάλυση στο blog: nosferatos

Άνθρωποι-Προϊόντα

Όταν ήμασταν μικροί τα μόνα πράγματα που ξέραμε ότι μπαίνανε στις βιτρίνες ήταν τα τυριά, τα σαλάμια, τα ρούχα, τα υφάσματα, τα παπούτσια, τα βιβλία, και για να μην τα πολυλογώ κάθε τι που άκουγε στο όνομα εμπόρευμα. Α! Ήταν φυσικά και οι γυναίκες στην πουτανογειτονιά DeWallen του Άμστερνταμ, που όπως ακούγαμε τότε, νοίκιαζαν κι από μια βιτρίνα για να στήνονται και να επιδεικνύουν τα κάλλη τους, κυρίως, έλεγα εγώ, για να προφυλάσσονται απ’ τον χιονιά, κι από το ξεροβόρι των καναλιών, κάτι που δεν είχαν ανάγκη να κάνουν οι συναδέλφισσές τους των νοτίων χωρών που την έβγαζαν άνετα στα πεζοδρόμια μ’ ένα σάλι ή μιαν εσάρπα ριγμένη στους ώμους, κι αυτό σπανίως.

Το ότι οι γυναίκες αποφάσισαν κάποια στιγμή να εργάζονται από τις βιτρίνες και όχι από τα πεζοδρόμια, επιλογή που χάνεται στα βάθη της ιστορίας, απετέλεσε την μεγαλύτερη καινοτομία του επαγγέλματος, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο ποσοστό του τουριστικού συναλλάγματος της Ολλανδίας να οφείλεται στη συγκεκριμένη αυτή σύλληψη. Έτσι το θέαμα «πουτάνες στη βιτρίνα» απετέλεσε, μετά τις τουλίπες και τους ανεμόμυλους κάτι σαν το σήμα κατατεθέν της Ολλανδίας, λίγο πολύ όπως ο Πάπας στη Ρώμη, οι τσολιάδες στην Αθήνα και οι φρουροί του Μπάκινχαμ στο Λονδίνο. Τίποτε παραπάνω που να ξεσηκώσει μια παν-ολλανδική φεμινιστική θύελλα. Άλλωστε εκείνες τις εποχές δεν νοιάζονταν και πολύ για την προστασία της τιμής και της αξιοπρέπειας αυτών των γυναικών, που έτσι κι αλλιώς λόγω επαγγέλματος ήταν ήδη ξεγραμμένες.

Κάποια στιγμή κάποιος ευφάνταστος έμπορας στη γενέθλια πόλη μου αποφάσισε να στήσει στη βιτρίνα μια ολόδροση κοπέλα με μαγιό, από τις καθωσπρέπει και όχι από τις παστρικιές, αλλά το εγχείρημα δεν κράτησε πάνω από μια μέρα λόγω της εχθρικής υποδοχής του από το καταναλωτικό κοινό, που μπορούσε ακόμα να διακρίνει ότι οι βιτρίνες ήταν για τα εμπορεύματα και όχι για τους ανθρώπους. Και ότι ανάμεσα σ’ αυτά τα δυο υπήρχαν ακόμα ανυπέρβλητες διαφορές.

Όταν με τα χρόνια οι διαχωριστικές αυτές γραμμές άρχισαν σιγά σιγά να αμβλύνονται και να επεκτείνονται και στο γενικό πληθυσμό, παρατήρησα ότι κατά μήκος της τουριστικής Ιστικλάλ, και κατ΄ αναλογίαν με την De Wallen του Άμστερνταμ, αρκετά κεντρικά εστιατόρια της Κωνσταντινούπολης, μιας και δεν μπορούσαν να στήσουν λόγω copyright πουτάνες, έστηναν σε βιτρίνες με βουκολικό περιεχόμενο μαντιλοδεμένες ροδομάγουλες χωριατοπούλες οι οποίες δασκαλεμένες να κοιτούνε τη δουλειά τους και όχι τους πελάτες απ’ έξω που τις περιεργάζονταν, άνοιγαν με δεξιοτεχνία διάφανα φύλλα που στη συνέχεια μετέτρεπαν σε λαχταριστές πίτες.

Η Αθήνα δεν θα μπορούσε να μένει πίσω. Με συγκριτικά μεγάλη χρονική καθυστέρηση, αλλοδαπή αλυσίδα ζαχαροπλαστείων έρχεται και πλειοδοτεί. Μεταφέρει το εργαστήριό της από τα υπόγεια, ή από τα πίσω δωμάτια όπου συνήθως βρίσκεται, μπροστά μπροστά και στην πρώτη γραμμή, το κάνει βιτρίνα το ίδιο, και καθιστά τους εργαζόμενους τεχνίτες, γιους και παραγιούς διαφανείς στα περίεργα μάτια των περαστικών και πρώτης τάξεως θέαμα.

Αν ο,τιδήποτε μπαίνει σε μια βιτρίνα σηματοδοτεί τη μετατροπή του σε εμπόρευμα, τότε γιατί όλοι αυτοί οι άνθρωποι να σηματοδοτούνε κάτι άλλο;

Body Heat

Σε λίγους μήνες από τώρα, εκεί γύρω στις αρχές του Δεκέμβρη, η Κοπεγχάγη θα βάλει τα καλά της να υποδεχτεί την πολυαναμενόμενη συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα. Και οι Δανοί, όπως θα έκανε κάθε νοικοκύρης, τρέχουν και δε φτάνουν, θέλοντας να δείξουν στον κόσμο πόσο καλά τα έχουν καταφέρει. Δεν γίνεται, οικοδεσπότες πράμα να διακινδυνέψουν να ντροπιαστούν από καμιά μυστήρια τριτοκοσμική χώρα που μπορεί να σκάσει στη γωνιά με τίποτε υπερμεγέθεις πράσινες περγαμηνές στις βαλίτσες της.

Μάντρωσαν λοιπόν τους αέρηδες, δάμασαν τα κύματα, μάζεψαν τις ακτίνες του ήλιου, αυτές τις λιγοστές που τους αναλογούν, σε υπόγεια και αποθήκες να τις έχουν και να τις χαίρονται τις μακριές νύχτες του χειμώνα, σφράγισαν τα φουγάρα τους, μοίρασαν λεφτά στον κόσμο για να τριπλοσφραγίσουν τις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών τους, και αφού πλύθηκαν ντύθηκαν και στολίστηκαν στρώθηκαν στη δουλειά να κάνουν τον απολογισμό τους.

Αφού τα ζύγισαν από δω, αφού τα ζύγισαν από κει, κι αφού τα μέτρησαν και τα ξαναμέτρησαν, κάπου σκόνταψαν και τελική υπογραφή δεν έβαλαν. Υπήρχε κάτι που τους χάλαγε τη δουλειά, μια ενόχληση μικρή, αλλά επίμονη, σαν το ρεβίθι ας πούμε, στο στρώμα της πριγκίπισσας, ρεβίθι, όμως ξερεβίθι, πονούσε το άτιμο. Το ρεβίθι στην περίπτωση αυτή ήταν τα κρεματόρια.

Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των ιδιοκτητών τους την τελευταία διετία να παραμείνουν πιστοί στους κανόνες της ανακύκλωσης, κι ακόμα παραπέρα, με το να ανακυκλώνουν κι όλα τα μεταλλικά εξαρτήματα που είχε δεχθεί στη διάρκεια του σύντομου βίου του ο εκλιπών, όπως τεχνητά γόνατα και γοφούς, μασέλες και βαλβίδες, ξεχασμένες βελόνες και ψαλίδια, από τα οποία μάλιστα είχαν βγάλει και κέρδος πουλώντας τα στην αγορά, ούτε λίγο ούτε πολύ γύρω στις 16000 δολάρια, εν τούτοις κάτι τους έτρωγε, κάτι τους βασάνιζε και συνέχιζαν να στραβομουτσουνιάζουν.

Αιτία, ένας νέος νόμος, που τούς υποχρέωνε να θωρακίσουν τα φουγάρα των καταστημάτων τους με ειδικά φίλτρα, έτσι ώστε να μην διαχέονται οι τοξίνες και οι διοξίνες από τα λιπαρά και τις χοληστερίνες που καίγονταν, στους διπλανούς και παραδιπλανούς. Όχι, ότι είχαν αντίρρηση να τα προμηθευτούν και να τα εγκαταστήσουν. Αλίμονο! Το πρόβλημα που τους έτρωγε τα σωθικά ήταν πώς θα άφηναν ανεκμετάλλευτη όλη αυτή τη θερμότητα που θα ξέφευγε απ’ τα φουγάρα τους.

Μάζεψαν λοιπόν όσους φιλοσόφους, θεολόγους και συμβούλους μπόρεσαν να βρουν και μετά από συσκέψεις επί συσκέψεων, απεφάνθησαν ότι δεν θα ήταν καθόλου ανήθικο και αντιχριστιανικό αν διοχέτευαν την παραγόμενη αυτή θερμότητα στις πόλεις και τα χωριά να τα ζεστάνουν.

Έτσι λοιπόν, η γιαγιά κι ο παππούς, ή ο οποιοσδήποτε άλλος που του έμελλε η μοίρα να γίνει καπνός, προτού αφήσουν την καπνοδόχο και χαθούν στον ουρανό για πάντα, θα έχουν τουλάχιστον την ευκαιρία να κάνουν ένα τελευταίο καλό και να συγχωρεθούν, ζεσταίνοντας, ας πούμε, το καλοριφέρ στο σπίτι μιας άλλης γιαγιάς ή ενός άλλου, ακόμα ζωντανού, παππού!

Ποιος είπε ότι οι Δανοί δεν είναι πολύ μπροστά!

Σχετικά με αυτό το θέμα διαβάστε, αν δεν σας κάνει κόπο και το "Σώματα για Φάγωμα".

Υ.Γ. Η πληροφορία από το Economist, εδώ.

Ελαττωματικά Ανθρώπινα Προϊόντα

Η κυρία Donovan, μια εύθυμη και χειραφετημένη γυναίκα αφού τέλειωσε γρήγορα γρήγορα τα ψώνια της εκείνο το πρωί, είδε ότι είχε αρκετό ακόμα χρόνο στη διάθεσή της πριν αναλάβει την απογευματινή βάρδια στη δουλειά. Η διάθεσή της ήταν καλή και σκέφτηκε ότι δεν θα έβρισκε καλύτερη ευκαιρία να πραγματοποιήσει επιτέλους αυτό που καιρό τώρα γυρόφερνε στο μυαλό της.

Έστριψε στη γωνιά του δρόμου και μετά από λίγα τετράγωνα βρέθηκε σ’ ένα καλαίσθητο δωμάτιο να φυλλομετράει τους καινούργιους καταλόγους με την τελευταία πραμάτεια των δωρητών σπέρματος. Η κυρία Donovan είχε πραγματικά χαζέψει με τη τεράστια ποικιλία των φιλάνθρωπων ανδρών, κάποιος από τους οποίους δυνητικά θα γινόταν και ο πατέρας του παιδιού που ήθελε να φέρει στον κόσμο. Εδώ μια φούστα πας να διαλέξεις από ένα κατάλογο και κάνεις ώρες μέχρι ν’ αποφασίσεις και μάλιστα μέσα από μια ποικιλία 20, 30 διαφορετικών ειδών. Σκεφτείτε λοιπόν το ζόρι της, μπροστά σε μια ασυγκρίτως μεγαλύτερη ποικιλία πατεράδων, εκ των οποίων ο ένας φαινόταν καλύτερος, δυνατότερος, ομορφότερος και πιο λαμπερός από τον άλλον.

Τέλος πάντων, για να μην τα πολυλογώ, μετά από μερικές επίπονες και γεμάτες διλήμματα επισκέψεις στην τράπεζα και με τη βοήθεια μιας ευγενικής υπαλλήλου, η κυρία Donovan κατέληξε στο G783, το σπέρμα των ονείρων της. Γίνανε και οι τελευταίες επαληθεύσεις ότι ο εκλεκτός σπερματοδότης ήταν όντως κελεπούρι με τα σέα του και τα μέα του, τα δεκάδες ISO9001, ECDL, και HACCP του και η κυρία Donovan ευτυχής όσο ποτέ, με το σπέρμα αγκαλιά και τυλιγμένο σε πολυτελή συσκευασία, πήγε στην ευχή του Χριστού και της Παναγιάς.

Μετά από εννιά μήνες, όπως είθισται, το σπέρμα ξεβλάστησε στην κοιλιά και έδωσε την Brittany Donovan, ένα τρισχαριτωμένο κοριτσάκι, καμάρι της μάνας της και του τραπεζίτη που βοήθησε στην εκλογή. Όλα θα πήγαιναν κατ’ ευχήν αν η μικρή Brittany δεν γεννιόταν με μια ιδιαιτέρως επικίνδυνη γενετική ανωμαλία που προκαλεί νοητική καθυστέρηση και προβλήματα συμπεριφοράς και την οποία είχε κληρονομήσει από τον άγνωστο G783 πατέρα της.

Η κυρία Donovan δεν ήταν από τις γυναίκες που το βάζουν εύκολα κάτω κι έτσι έστειλε ένα περιποιημένο εξώδικο στην τράπεζα, στον πατέρα ούτε λόγος, για την πώληση ελαττωματικού σπέρματος για το οποίο είχε εγγυηθεί, με εφτά πήχεις εγγυητικές επιστολές, ότι ήταν προϊόν ΑΑ, και με τέτοια μάλιστα σιγουριά, που σε μέγεθος την ξεπερνούσε μόνο η σιγουριά των 29 κατασκευαστών πλυντηρίων όταν συστήνανε πριν από χρόνια το Skip.

Ποια θα είναι όμως η τύχη της εν λόγω αγωγής; Στις περισσότερες Πολιτείες της Αμερικής το σπέρμα δεν θεωρείται προϊόν, παρά το γεγονός ότι περνάει από tests, διαδικασίες επεξεργασίας, καταλογραφείται, διαφημίζεται, πακετάρεται και πωλείται κανονικά και με το νόμο. Όχι όμως και στη Ν. Υόρκη, όπου εκεί το σπέρμα και κατ’ επέκταση τα παράγωγά του, δηλαδή τα μωρά, θεωρούνται προϊόντα.

Έτσι, αν η κυρία Donovan κερδίσει τη δίκη, που τής το ευχόμαστε, θα είναι λόγω της εφαρμογής του νόμου περί προστασίας των καταναλωτών από πώληση ελαττωματικών προϊόντων, όπως σεντόνια, πλυντήρια, βίδες, τηλεοράσεις κ.λ.π. Δηλαδή η θετική έκβαση της δίκης θα είναι η επικύρωση και με τη βούλα του νόμου, του γεγονότος ότι οι άνθρωποι είναι πρώτον και κύριο προϊόντα και γιατί όχι και εμπορεύματα!

Σώματα για Φάγωμα

Εδώ και δυο μήνες περίπου, ο Δήμος Αθηναίων προσφέρει στο φιλοθέαμον και φιλομαθές κοινό της πόλης ως βορά, την παγκοσμίου φήμης έκθεση «Bodies», (το περιεχόμενο της οποίας σας είναι ήδη γνωστό), με σκοπό να διαφωτίσει, να ενδυναμώσει, να εντυπωσιάσει, να διδάξει και να εμπνεύσει τους ανέμπνευστους, καθηλωμένους και απαίδευτους δημότες του.

Η έκθεση αυτή, παρά τα αναμενόμενα, δεν ξεσήκωσε καμιά σοβαρή αντίδραση, τουλάχιστον ίσης έντασης με αυτήν που είχε προκαλέσει πριν λίγα χρόνια το πουλί του Κυρίου, πράγμα που σημαίνει ότι οι συμπολίτες μας εξοικειωμένοι πλέον με τα χειρότερα, ξεπέρασαν γρήγορα το γεγονός ότι τα πουλιά που αντίκριζαν αυτή τη φορά δεν ήταν ζωγραφιστά, αλλά ανήκαν σε σώματα ανθρώπων, που κάποτε όμως ήταν ζωντανά.

Είναι γνωστό ότι από τους προϊστορικούς ήδη χρόνους οι άνθρωποι σέβονταν και τιμούσαν τους νεκρούς τους, τους έθαβαν και σε μερικές κοινωνίες τους θεωρούσαν μάλιστα και ιερούς. Άλλωστε κάτι παρόμοιο συμβαίνει και σήμερα στις δυτικές κοινωνίες, όπου ο νομοθέτης σεβόμενος το λαϊκό αίσθημα κατατάσσει τη σκύλευση νεκρού στα ποινικά αδικήματα. Ο νεκρός λοιπόν παρότι απών από την κοινωνία των ζωντανών ανθρώπων, δεν παύει να θεωρείται ακόμα άνθρωπος και μάλιστα σεπτός ο οποίος και χρήζει του σεβασμού μας.

Στην προκειμένη όμως περίπτωση, η χαλαρότητα και η ανεμελιά με την οποία το κοινό περιεργάζεται τα εκθέματα, μαρτυρούν ότι τα νεκρά σώματα δεν γίνονται αντιληπτά σαν τέτοια, αλλά σαν σάρκες.

Να, όπως για παράδειγμα, η σάρκα του βοδιού, του γουρουνιού και του προβάτου. Αν λοιπόν είμαστε πρόθυμοι και άνετοι στο να δούμε το σώμα του νεκρού σαν σάρκα, γιατί λοιπόν να μην μπορούμε να ξεπεράσουμε τα εμπόδια και να το φάμε;

Γιατί δηλαδή, να μην υπάρχουν, δίπλα στα άλλα, και ανθρώπινα κρεοπωλεία με ολόφρεσκα, μόλις θανόντα σώματα να κρέμονται λαχταριστά απ’ τα τσιγκέλια, ή κονσέρβες, παριζάκια, ζαμπονάκια και λοιπά από ανθρώπινο κρέας στοιβαγμένα σε ειδικά ράφια στα σουπερμάρκετ, ή εξειδικευμένα εστιατόρια με ωραίες πίτες και κεφτεδάκια από εξαιρετικές ποικιλίες ανθρώπων;

Λέτε να δυσκολευόμασταν; Από τι όμως; Επειδή θα ήταν ανήθικο που θα τρώγαμε έναν από μας; Επειδή θα μάς ξίνιζε το διαφορετικό και το πρωτόγνωρο, όπως συμβαίνει σε πολλούς που δεν μπορούν να φάνε βατράχια; Ή, επειδή έτσι θα άνοιγε ο δρόμος για να αρχίσουμε να βλέπουμε και τους ζωντανούς συνανθρώπους μας σαν απλή σάρκα και όχι σαν πρόσωπα;

Η εντύπωση όμως που απεκόμισα παρατηρώντας τα χαρωπά πρόσωπα των επισκεπτών είναι ότι δεν θα δυσκολευόμασταν και πολύ, αρκεί στην αρχή να βρισκόταν κάποιος κ. Μαμαλάκης να μας καθησυχάσει ότι θα τα μαγείρευε με πολύ νοστιμιά και φροντίδα.